เข้าใจความรู้สึก แม่พลอย "สี่แผ่นดิน" ก็วันนี้...

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบศรรามาธิบดี จักรีนฤบดินทร สยามินทราธิราช บรมนาถบพิตร เสด็จสวรรคต เมื่อเวลา 15.52 น. วันพฤหัสบดีที่ 13 ต.ค.2559 สิริพระชนมพรรษา ปีที่ 89 นั้นนับเป็นความสูญเสียครั้งยิ่งใหญ่ที่สุดของปวงชนชาวไทย

ความโศกเศร้าในครั้งนี้ทำให้หลายคนที่เคยได้อ่านนวนิยายและละคร "สี่แผ่นดิน" ถึงกับเอ่ยว่าเข้าใจความรู้สึกตัวละคร "แม่พลอย" ก็วันนี้ อีกทั้งยังบอกอีกว่า "แค่แผ่นดินเดียวฉันก็จะไม่ไหวแล้ว แม่พลอยเธอผ่านมาได้อย่างไรถึงสี่แผ่นดิน" 

ความตอนหนึ่งของ "สี่แผ่นดิน" ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ ปราโมช ผู้ประพันธ์ ได้บรรยายเอาไว้ลึกซึ้งบาดลึกเข้าไปในความรู้สึก เชื่อว่าคนไทยตอนนี้ได้อ่าน คงรู้สึกไม่ต่างจากแม่พลอย...

"วันนั้นอากาศมืดครึ้มไปทั่ว ไม่มีแสงแดด ทำให้ดูครึ้ม เยือกเย็น ลมเหนือที่เริ่มจะพัดในเดือนตุลาคมหยุดนิ่ง ในวันนั้นแม้แต่ใบไม้สักใบก็ไม่กระดิก เสียงนกเล็กๆ ที่เคยร้องอยู่ตามพุ่มไม้ก็เงียบหายไป ธรรมชาติทั่วทั้งกรุงเทพฯ ดูเหมือนจะแสดงความโศกสลดในความวิปโยคอันยิ่งใหญ่... 

...พลอยใจหายวาบต้องทรุดตัวลงนั่งที่กระไดตึก นึกสังหรณ์ใจขึ้นมาทันทีว่า ยายเทียบมิได้พูดข่าวลือเหลวไหล แต่ใจนั้นยังไม่ยอมเชื่อ เพราะถ้าประชวรหนักหนาก็คงจะรู้เรื่องมาก่อน แต่พลอยได้ข่าวประชวรมาเพียงห้าหกวันเท่านั้น จริงอยู่คุณเปรมหายไปทั้งคืนคงจะต้องมีเหตุสำคัญในวัง แต่บางทีพระอาการประชวรจะหนักขึ้นเท่านั้นเอง เห็นจะไม่ใช่สวรรคต พลอยพยายามหลอกตัวเองว่า พระเจ้าอยู่หัวมิได้เสด็จสวรรคต เพราะยังไม่สามารถจะเชื่อได้ว่าจะเสด็จสวรรคตได้อย่างไร" 

.........“ภายหลังจากที่คุณเปรมกลับมาเล่าว่า พระเจ้าอยู่หัวประชวรไม่เสด็จออก พลอยนึกแน่ใจว่าเป็นการ ประชวรตามปกติเพราะไม่มีใครพูดถึงอาการประชวรนี้เลย หลังจากได้ทราบข่าวประชวรราวๆ ห้าวัน 

รุ่งขึ้นวันหนึ่ง ยายเทียบกลับจากตลาดตอนสายเดินร้องไห้โฮๆ เข้ามาในบ้านบอกว่า เขาพูดกันในตลาดว่า ในหลวงสวรรคตเสียแล้ว วันนี้คนร้องไห้กันทั้งตลาดไม่มี ใครทำมาค้าขายกันเลย

แต่เรื่องพระเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคตนั้น พลอยไม่เคยนึกถึงเลยและถึง แม้ว่าจะนึกถึงก็เห็นว่าตัวนั้นบาปกรรมอย่างหนักทีเดียว แต่ถ้ายายเทียบไม่เหลวไหลและข่าวนี้เป็นความจริงก็เท่ากับว่าหลัก หรือแกนของโลก มนุษย์ที่พลอยรู้จักนั้นสลายลง อีกครู่หนึ่งก็มีเสียงคนร้องไห้มาจากครัว และเสียงคนร้องไห้มาจากเรือนคุณนุ้ย... คุณเปรมก็ร้องไห้ คำตอบเท่านั้นพอแล้วสำหรับพลอย พลอยก้มลงกราบพระบรมรูป แล้วก็ซบหน้าลงกับตักคุณเปรม ร้องไห้สะอึกสะอื้น ไม่น้อยกว่าเมื่อครั้งเจ้าคุณพ่อตาย แต่ในใจของพลอยนั้น รู้สึกว่าคราวนี้เป็นความสูญเสียที่มาก กว่าแรงกว่าและจะมีผลไกลกว่าเป็นหนักหนา

พลอยรีบแต่งกายเข้าเครื่องไว้ทุกข์ อย่างน้อยที่สุดที่ตนจะทำได้ในวันนี้ ก็คือไปคอยเฝ้าถวายบังคมพระบรมศพตามข้างถนนหนทางยังดีกว่านั่งอยู่ที่บ้านโดยไม่มีจิตใจจะทำอะไรถูกตลอดทางที่พลอยผ่าน มีแต่ชาวบ้านแต่งกายไว้ทุกข์นุ่งดำ ทุกคนมีใบหน้าอันเศร้าหมองส่วนมากถือดอกไม้ธูปเทียนในมือ บางคนเดินร้องไห้ดังๆ บางคนก็เช็ดน้ำตา ทุกคนต่างมุ่งหน้าไปคอยกระบวนพระบรมศพ

พระบรมโกศประดิษฐานอยู่บนพระยานมาศสามลำคาน กั้นกางด้วยพระมหาเศวตฉัตรแลดูสูงทะมึน มีเสียงร้องไห้ดังระงมด้วยความรู้สึกจากหัวใจ ทุกคนก้มลงกราบถวายบังคม พลอยนั่งใจเต้นระทึก พลอยก้มลงกราบถวายบังคมและเมื่อเงยหน้าขึ้น ตาก็พอดีไปจับอยู่ที่ใบหน้าทหารคนหนึ่งที่ยืนรายทาง ทหารคนนั้นยืนถือปืนกลับปลายกระบอกลง ก้มหน้าไม่มีกระดิก แต่สิ่งที่เข้ามาปลดปล่อยความรู้สึกของพลอยให้ปะทุออกมาทั้งหมดก็คือ บนใบหน้าของทหารคนนั้นมีทางน้ำตาเป็นทางยาวไหลอาบแก้ม พลอยเป็นคนที่ไม่ค่อยแสดงความรู้สึกออกมาให้คนอื่นเห็น แต่เพราะทหารคนนั้น พลอยก็ปล่อยโฮออกมาอย่างหมดอับอาย”

ความตอนหนึ่งจาก "สี่แผ่นดิน" - ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ ปราโมช

ละคร "สี่แผ่นดิน" ละครเรื่องนี้เป็นละครที่พูดถึงความเป็นไทยมาก ผลงานการกำกับของ หม่อมหลวงพันธุ์เทวนพ เทวกุล ที่สะท้อนอดีต ประวัติศาสตร์ ความรักชาติ รักแผ่นดิน มองเห็นถึงคุณค่าทางประวัติศาสตร์ และการเปลี่ยนแปลงของยุคสมัยของกรุงรัตนโกสินทร์ได้อย่างดี ประเด็นสำคัญคือ ละครได้แฝงความรู้ด้านความขนบธรรมเนียมประเพณีทีดีของชาติ บรรพบุรุษ ความภูมิใจในชาติ และการเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ ที่ทำให้พสกนิกรชาวไทย ร่มเย็นใต้ร่มพระบารมีมาทุกยุคทุกสมัย 

ก่อนหน้านี้ละครสี่แผ่นดินเวอร์ชั่นหม่อมน้อย นำแสดงโดย ตุ้ย-ธีรภัทร์ สัจจกุล, อุ้ม-สิริยากร พุกกะเวส, นิรุตติ์ ศิริจรรยา, ชาคริต แย้มนาม, ฟลุ๊ค-เกริกพล มัสยวานิช และ นุ้ย-สุจิรา อรุณพิพัฒน์ ได้ออกอากาศครั้งแรกทางช่อง โมเดิร์นไนท์ทีวี เมื่อปี 2546 และได้ถูกนำมารีรันอีกใครทางช่อง PPTV HD จบไปเมื่อกลางปีที่ผ่านมา และจะออกอากาศเป็นรายการพิเศษเริ่มออกอากาศตอนแรกจันทร์ ที่ 17 ตุลาคม 2559 เวลา 8.00 – 9.25 น., 16.00 – 17.30 น. และ 21.30 -22.55 น. ทาง PPTV HD ช่อง 36