"Rafiki" ภาพยนตร์เรื่องแรกจากเคนยาที่ได้ฉายเทศกาลหนังเมืองคานส์ ถูกบ้านเกิดแบนเพราะมีฉากโฮโมเซ็กชวล

แม้ว่า Rafiki หนักรักโรแมนติกที่นำเสนอเรื่องราวของเลสเบี้ยนจากประเทศเคนยาจะไปไกลถึงเมืองคานส์ แต่กลับถูกแบนไม่ให้ฉายในประเทศบ้านเกิดของตัวเอง ซึ่งล่าสุดผู้กำกับสาว วานูริ คาฮิอู (Wanuri Kahiu) ก็ออกโรงตอบโต้อย่างหนักหน่วง

โดยคณะกรรมการจัดประเภทภาพยนตร์แห่งเคนยา (The Kenya Film Classification) ได้เริ่มกระบวนการแบนภาพยนตร์เรื่อง Rafiki ซึ่งเป็นหนังเคนยาเรื่องแรกที่ได้รับเลือกให้ฉายในสายประกวดของเทศการหนังเมืองคานส์ หลังจาก ดร.เอเซคีล มูตูอา ประธานคณะกรรมการให้ความเห็นว่า การมีฉากโฮโมเซ็กชวลในหนังถือเป็นสิ่งผิดกฎหมายในเคนยา

ภาพยนตร์เรื่อง Rafiki

นอกเหนือจากนั้นเขายังกล่าวเพิ่มเติมอีกว่า บทภาพยนตร์ที่ทางทีมผู้สร้างเคยส่งให้คณะกรรมการตรวจสอบนั้นมีการเปลี่ยนแปลง และเขาจะใช้กระบวนการทางกฎหมายกับผู้ผลิตหนังเรื่องนี้ ซึ่งข้อคัดค้านของเขาก็มีแค่ประเด็นฉากโรแมนติกในหนัง และอยากให้ วานูริ คาฮิอู ผกก. แก้ไขโดยนำฉากดังกล่าวออกเท่านั้น

แต่ข้อมูลจากทางฝั่งผู้กำกับสาวกลับกลายเป็นหนังคนละม้วน เมื่อ คาฮิอู ออกมากล่าวว่า หนังของเธอสร้างจากบทภาพยนตร์ที่ส่งให้ตรวจสอบเป๊ะๆ ไม่มีการเปลี่ยนแปลงอะไรเลย และคณะกรรมการก็ไม่เคยร้องขอให้เธอเปลี่ยนฉากโรแมนติกดังกล่าวด้วย "ที่พวกเขาขอคือ อยากให้ฉันเปลี่ยนตอนจบ เพราะว่าที่หนังเป็นอยู่มันดู 'ไม่สำนึกผิด' มากพอ" คาฮิอูกล่าว ซึ่งในวันที่ 16 เมษายนที่ผ่านมา เธอได้เข้าพบกับคณะกรรมการและแจ้งว่า จะลองนำความเห็นนี้กลับไปพิจารณาดู ก่อนจะกลับมาพบกับคณะกรรมการอีกครั้งในวันที่ 25 เมษายน เพื่อปฏิเสธการทำตามข้อเสนอดังกล่าว "พวกเขาไม่เคยขอให้ฉันเปลี่ยนฉากที่แสดงถึงความใกล้ชิดสนิทสนมใดๆ เลย"

วานูริ คาฮิอู (ผู้กำกับภาพยนตร์เรื่อง Rafiki)

คาฮิอู ยังกล่าวต่ออีกว่า หากคณะกรรมการขอให้ลดฉากที่แสดงความสัมพันธ์อันใกล้ชิดลงเนื่องด้วยสาเหตุเรื่องการจัดประเภทหนัง เธออาจจะยอมทำตาม ทว่าการขอให้เปลี่ยนตอนจบกลับเป็นการทำให้หนังดูไร้ความหวังอย่างสิ้นเชิง "ฉันไม่อยากให้มันจบเศร้าแบบนั้น ฉันจึงปฏิเสธที่จะให้ตัวละครสำนึกผิดในตอนจบ แล้วอีกอย่างหนึ่งก็คือ ฉันเองก็ไม่เชื่อว่า ภาพของทวีปแอฟริกามันจะเศร้าและสิ้นหวังขนาดนั้น มันไม่ใช่แนวทางของฉันเลย" ผู้กำกับหญิงเผย

ส่วนทางฝ่าย ดร.มูตูอา ก็ไม่ได้อยู่เฉยเหมือนกัน โดยเขาออกมาทวีตข้อความยาวเหยียดว่า “ฉากโฮโมเซ็กชวลในหนังเรื่องนี้ขัดต่อกฎหมาย ต่อวัฒนธรรม และต่อคุณค่าของชาวเคนยา ด้วยการแสดงออกถึงการเป็นเลสเบี้ยนอย่างโจ่งแจ้ง เราจะไม่อนุญาตให้สร้าง จำหน่าย ออกอากาศ นำเสนอ หรือครอบครองภาพยนตร์ใดๆ ก็ตามที่ทำร้ายความรู้สึกของชาวเคนยาขนาดนี้” พร้อมกับใส่แฮชแท็ก #KFCBbansLesibanFilm หรือ แบนหนังเลสเบี้ยน ลงไปด้วย ซึ่งอันที่จริงก่อนหน้านี้ ดร.มูตูอา เคยแบนภาพยนตร์ฮอลลีวู้ดเรื่อง The Wolf of Wall Street และ Fifty Shades of Grey มาแล้ว เนื่องจากฉากเซ็กซ์ในหนัง 2 เรื่องดังกล่าว อีกทั้งคณะกรรมการจัดประเภทภาพยนตร์แห่งเคนยายังเคยแสดงความคิดเห็นต่อหนังแนวนี้ตอนที่พวกเขาแบนหนังแนว LGBTQ เรื่องหนึ่งเมื่อปี 2014 ว่า "สื่อลามกอนาจาร ฉากที่แสดงออกถึงพฤติกรรมทางเพศอย่างชัดเจน รวมถึงเรื่องเกี่ยวกับโฮโมเซ็กชวล ถือว่าเป็นสิ่งที่ขัดแย้งกับบรรทัดฐานและคุณค่าของประเทศ"

The Wolf of Wall Street

Fifty Shades of Grey

หากใครอยากรู้ว่า ทำไมคณะกรรมการจัดประเภทภาพยนตร์แห่งเคนยา ถึงดูอคติอะไรกับหนังแนวนี้นักหนา พวกเขาเคยแสดงความคิดเห็นต่อเรื่องนี้ไว้ตอนที่แบนหนังแนว LGBT เรื่องหนึ่งในปี 2014 ว่า “สื่อลามกอนาจาร ฉากที่แสดงออกถึงพฤติกรรมทางเพศอย่างชัดเจน รวมถึงเรื่องเกี่ยวกับโฮโมเซ็กชวลถือว่าเป็นสิ่งที่ขัดแย้งกับบรรทัดฐานและคุณค่าของประเทศ”

ภาพยนตร์เรื่อง Rafiki สร้างจากหนังสือเรื่องสั้นชื่อ Jambula Tree ของนักเขียนอูกานดานามว่า โมนิก้า อารัค เดอ ไนอีโก (Monica Arac de Nyeko) ซึ่งเคยชนะ Caine Prize หรือรางวัลด้านงานเขียนของทวีปแอฟริกามาแล้ว โดยเล่าเรื่องเกี่ยวกับคู่รักคู่หนึ่งที่ถูกทำร้ายจากชุมชนที่หันมาต่อต้านพวกเขา

วานูริ คาฮิอู ยังคงยืนยันว่า หนังจะเข้าฉายรอบปฐมทัศน์ที่เทศกาลหนังเมืองคานส์ในวันที่ 9 พฤษภาคมนี้อย่างแน่นอน พร้อมกับกล่าวว่า “เราตั้งใจเฉลิมฉลองให้หนังพลัดถิ่นเรื่องนี้"