“The Favourite” สีสันในเงามนุษย์ของ ลันธิมอส

การประกาศผลรางวัล อะคาเดมี อะวอร์ดส์ (หรือออสการ์นั่นแหละครับ) ที่เพิ่งผ่านไปสดๆ ร้อนๆ นี่ ถ้าไม่นับว่า If Beale Street Could Talk ไม่มีชื่อแม้แต่เข้าชิงในสาขาภาพยนตร์ยอดเยี่ยม (ซึ่งรางวัลตกเป็นของ Green Book) ผมก็ไม่ประหลาดใจหรือเซอร์ไพรส์อะไรเลยนะครับ ก็มีผิดหวังเล็กบ้างน้อยตรงที่ เกล็นน์ โคลส พลาดรางวัลนักแสดงนำหญิงยอดเยี่ยม (จาก The Wife) ให้กับ โอลิเวีย โคลแมน จากเรื่อง The Favourite ไปเท่านั้นเอง เพราะการแสดงของ โคลส นั้นยอดเยี่ยมจนน่าได้รางวัลจริงๆ ครับ แต่การพ่ายให้กับ โคลแมน ก็พอเข้าใจได้ เนื่องจาก โอลิเวีย โคลแมน ผู้รับบทควีนแอนน์ ใน The Favourite นี้ก็ยอดเยี่ยมไม่แพ้กัน คือถ้าไม่ใช่เธอหรือ เกล็นน์ โคลส แล้วเป็นคนอื่นได้ในสาขานี้ผมก็คงจะประหลาดใจไม่น้อยนั่นแหละครับ

โปสเตอร์ The Favourite

“The Favourite” เป็นผลงานของ ยอร์กอส ลันธิมอส ผู้กำกับชาวกรีซ ซึ่งผู้กำกับคนนี้มีผลงานมาพอสมควรครับ แต่มาสร้างชื่อในวงกว้างและเป็นที่รู้จักจริงจังจาก “The Lobster” หนังในปี 2015 ซึ่งคว้ารางวัล จูรี ไพรซ์ ในเทศกาลภาพยนตร์เมืองคานส์ ก่อนจะมี “The Killing of a Sacred Deer” ในปี 2017 ซึ่งก็คว้ารางวัลบทภาพยนตร์ยอดเยี่ยมมาจากเทศกาลเมืองคานส์อีก ส่วนเรื่องล่าสุด The Favourite นี่ถ้าไม่นับที่ โอลิเวีย โคลแมน เพิ่งคว้านำหญิงจากออสการ์แล้ว ตัวหนังก็คว้ารางวัล Grand Jury Prize จากเทศกาลภาพยนตร์เมืองเวนิซ และรางวัลจากเวที BAFTA และ  BIFA ของอังกฤษมาก่อนด้วยเช่นกัน

Getty Imagesยอร์กอส ลันธิมอส

Getty Imagesโอลิเวีย โคลแมน

จุดเด่นในงานของ ลันธิมอส คือการนำเสนอความโหดร้ายที่ซ่อนอยู่ภายในใจของมนุษย์ครับ แต่เป็นการนำเสนอด้านมืดที่ค่อนข้างมีสไตล์เป็นของตัวเองมากๆ นั่นคือโทนหนังของเขาจะค่อนข้างดูแข็งกระด้าง เย็นชา ตัวละครส่วนใหญ่หรือเกือบทั้งหมดดูไร้อารมณ์ ไม่แสดงอารมณ์ต่างๆ ได้แต่เก็บมันไว้ในใจ และค่อยๆ ระเบิดออกมาทีละนิดทีละน้อย ก่อนจะไปถึงจุดหายนะหรือความน่าสะพรึงกลัวอะไรบางอย่างในตอนท้ายเรื่อง เป็นนักทำหนังที่ค่อนข้างเล่นกับความเก็บกดได้ดีคนหนึ่ง

ราเชล ไวซ์

ถึงอย่างนั้นก็ไม่ได้หมายความว่าหนังของ ลันธิมอส จะดูยากหรือชวนให้ท้อแท้อะไรนะครับ ไม่ใช่หนังที่ต้องปีนบันไดอะไรดูด้วย เพราะส่วนใหญ่เรื่องเล่าของเขาเข้าใจง่าย อยู่บนพื้นฐานของความเป็นมนุษย์ ที่สำคัญคือ ลันธิมอส มักจะสอดแทรกอารมณ์ขันแบบตลกร้ายเข้ามาอย่างไม่มีปี่มีขลุ่ย นึกจะตลกก็ตลกมันเดี๋ยวนั้นจนกลายเป็นเครื่องหมายการค้าของเขาเหมือนกัน นอกจากนี้ ลันธิมอส ยังชอบเล่นกับสัญลักษณ์ต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งพวกสิงสาราสัตว์ทั้งที่มีชีวิตและไม่มีชีวิตที่ ลันธิมอส มักนำมาใช้แทนความรู้สึกต่างๆ ของตัวละครอยู่เสมอนั่นแหละครับ

ทั้งหมดที่กล่าวมาก็ทำให้หนังของ ลันธิมอส ค่อนข้างมีเอกลักษณ์ที่ไม่เหมือนใคร ไม่เว้นแม้แต่ The Favourite เรื่องล่าสุด

The Favourite เล่าเรื่องการเชือดเฉือนกันของสองสาวในราชสำนักอังกฤษในศตวรรษที่ 18 คนหนึ่งคือ ซาร่าห์ เชอร์ชิล (ราเชล ไวซ์) ดัชเชสแห่งมาร์ลบะระ ซึ่งเป็นคนสนิทของ สมเด็จพระราชินีนาถแอนน์ (โอลิเวีย โคลแมน ซึ่งคว้าออสการ์จากบทนี้นั่นแหละครับ) กับ อาบิเกล ฮิลล์ (เอ็มม่า สโตน) ญาติห่างๆ ของเธอผู้เข้าวังหนีร้อนมาพึ่งเย็นขอเป็นคนรับใช้ของ ซาราห์ ก่อนที่ทั้งสองสาวจะแข่งกันเอาชนะใจ ควีนแอนน์ เพื่อพิสูจน์ว่าใครกันแน่ที่จะเป็นคนสนิทตัวจริงของพระราชินีแห่งอังกฤษ ท่ามกลางสภาวะที่อังกฤษเองต้องรบพุ่งกับฝรั่งเศส ท่ามกลางสภาพเศรษฐกิจตลอดจนเสถียรภาพทางการเมืองที่สั่นคลอนและท้าทายราชบัลลังก์ของควีนแอนน์พอสมควร

หนังเล่าผ่านเส้นเรื่องสองเส้นคือระหว่างเรื่องสองสาวแข่งกันถึงพริกถึงขิงในรั้วในวัง กับข่าวความคืบหน้าของกิจการสงครามซึ่งประเด็นหลังนี่ ลันธิมอส นำเสนอผ่านความเป็นไปและเรื่องเล่าในสภาเท่านั้นนะครับ ไม่มีฉากการรบพุ่งนองเลือดอะไรเลย จะมีแค่การปะทะกันของนายกรัฐมนตรีกับผู้นำฝ่ายค้านในเรื่องการขึ้นภาษีเพื่อหาเงินมาใช้ในการสงครามเท่านั้น แต่เพียงเท่านี้ ผู้ชมก็สามารถเข้าใจความรู้สึกของคนที่เป็นผู้นำประเทศอย่างควีนแอนน์ผู้เปราะบางเป็นทุนเดิมอยู่แล้วยังต้องมาเจอความท้าทายจากภายนอกและศึกของสองสาวภายในวังที่มีความรักความจริงใจเป็นเดิมพันได้เป็นอย่างดี

สำหรับผมมองว่า The Favourite เป็นหนังที่ยอดเยี่ยมในแง่การตีแผ่ความร้ายกาจของมนุษย์ที่ซ่อนอยู่ในเงามืดออกมาได้อย่างมีสีสันมากเลยนะครับ ใครจะไปคิดว่าในความมืด มนุษย์ที่มีเงาสีดำเหมือนๆ กันจะห้ำหั่นกันได้คัลเลอร์ฟูลขนาดนี้ หนังมันมีสีสันทั้งจากการแสดงอย่างถึงพริกถึงขิงของสามนักแสดงนำ มีสีสันทั้งจากการออกแบบด้านศิลปกรรม การถ่ายภาพ การใช้สัญลักษณ์ต่างๆ และมีสีสันมากๆ ในการตีแผ่เนื้อแท้ของมนุษย์

ทั้งหมดนี้ฝีมือการสร้างสีสันในเงามนุษย์ของผู้กำกับที่ชื่อ ยอร์กอส ลันธิมอส ครับ

 

ชมตัวอย่างภาพยนตร์เรื่อง The Favourite ได้ ที่นี่

 

เกี่ยวกับผู้เขียน

จักรพันธุ์ ขวัญมงคล
นักเขียน นักแปล นักวิจารณ์ภาพยนตร์ และบรรณาธิการอิสระ สนใจความเคลื่อนไหวในแวดวงศิลปะและสังคม