เมื่อประเด็นเรื่องชนชั้นและลำดับขั้นฐานะทางสังคม กลับมาเป็นที่สนใจอีกครั้ง จากปรากฏการณ์ของ Parasite ภาพยนตร์เกาหลีใต้รางวัลปาล์มทองคำที่ได้รับเสียงชื่นชมอย่างกว้างขวางจากการเป็นหนังที่วิพากษ์การปะทะกันของชนชั้น หอภาพยนตร์จึงได้หันมาสำรวจภาพรวมของประเด็นดังกล่าวที่ปรากฏในภาพยนตร์ไทย และนำตัวอย่างบางส่วนมาจัดฉายให้ชมในเดือนกันยายนนี้

ภาพยนตร์ที่เก่าที่สุดในโปรแกรมคือ เศรษฐีอนาถา (2500) ที่ตั้งคำถามถึงความสุขของการเป็นคนรวย ด้วยการให้ตัวละครคนจนได้มีเงินล้านชั่วข้ามคืน ในขณะที่พล็อตยอดนิยมนั้นคือความแตกต่างทางฐานะของพระเอกนางเอก เช่น หนังคลาสสิกอย่าง เป็ดน้อย (2511) หรือ บ้านทรายทอง (2525) รวมถึง เงิน เงิน เงิน (2526) ที่ขยายภาพให้เห็นการปะทะกันซึ่งๆ หน้าระหว่างชาวสลัมกับมหาเศรษฐีนายทุน นอกจากนี้ยังมี แผลเก่า (2557) ที่นางเอกได้ถูกเปลี่ยนสถานะจากชาวนาไปเป็นไฮโซสูงส่งในเมืองหลวง และ สาย สีมา นักสู้สามัญชน (2520) ที่สร้างจากนิยายสำคัญเรื่อง ปีศาจ ซึ่งนำความต่างของครอบครัวพระเอกนางเอกมาเป็นภาพแทนให้เห็นถึงความเหลื่อมล้ำของสังคมไทย

ในอีกด้านหนึ่ง คนรวยมักถูกนำเสนอในฐานะผู้กดขี่ข่มเหง จนคนจนต้องลุกขึ้นมาต่อสู้ อย่างเช่นใน ทองพูน โคกโพ ราษฎรเต็มขั้น (2520), เทพธิดาโรงงาน (2525) หรือถูกนำวิถีชีวิตอันฟุ้งเฟ้อมาล้อเลียน เช่น หัวใจทรนง (2546) ส่วนภาพจำสำคัญของคนจนในหนังไทยคือการเป็นคนใช้ ทั้งเป็นตัวประกอบหรือเป็นตัวหลักของเรื่องอย่าง แจ๋ว (2547) และนอกจากความขัดแย้ง ความต่างทางชนชั้นยังถูกนำเสนอในลักษณะที่ต่างฝ่ายต่างช่วยเหลือและเรียนรู้ซึ่งกันและกัน เช่น หนึ่งใจเดียวกัน (2551), ปัญญาเรณู (2554) รวมไปถึงประสานประโยชน์โดยใช้แต่ละฝ่ายเป็นเครื่องมืออย่างใน ฉลาดเกมส์โกง (2560)

ความแตกต่างระหว่างชนชั้นเป็นสิ่งที่ปฏิเสธไม่ได้ และดูเหมือนช่องว่างระหว่างคนมีและคนไม่มีจะยิ่งห่างขึ้นเรื่อยๆ หนังไทยในโปรแกรม ชน/ชั้น จะแสดงให้เห็นถึงความซับซ้อนในความสัมพันธ์ระหว่างคนรวยและคนจนตลอดช่วงหลายทศวรรษ รวมทั้งความพยายามถีบตัวขึ้นจากชั้นล่างสู่ชั้นกลางหรือบน และความพยายามประสานหรือกลบเกลื่อนความแตกต่างนี้ด้วยวิธีการต่างๆ กันออกไป

รายละเอียดการฉายภาพยนตร์ ณ โรงภาพยนตร์ศรีศาลายา หอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน)

วันอังคารที่ 3 กันยายน เวลา 17.30 เรื่อง เศรษฐีอนาถา
วันพุธที่ 4 กันยายน เวลา 17.30 น. เรื่อง หัวใจทรนง The Adventure of Iron Pussy
วันพฤหัสบดีที่ 5 กันยายน เวลา 17.30 น. เรื่อง แผลเก่า
วันศุกร์ที่ 6 กันยายน เวลา 17.30 น. เรื่อง เป็ดน้อย
วันอังคารที่ 10 กันยายน เวลา 17.30 น. เรื่อง แจ๋ว
วันพุธที่ที่ 11 กันยายน เวลา 17.30 น. สาย สีมา นักสู้สามัญชน
วันศุกร์ที่ 13 กันยายน เวลา 17.30 น. เรื่อง ทองพูน โคกโพ ราษฎรเต็มขั้น
วันอังคารที่ 17 กันยายน เวลา 17.30 น. เรื่องเทพธิดาโรงงาน
วันพุธที่ 18 กันยายน เวลา 17.30 น. เรื่อง ฉลาดเกมส์โกง
วันพฤหัสบดีที่ 19 กันยายน เวลา 17.30 น. เรื่อง ปัญญา เรณู
วันอาทิตย์ที่ 22 กันยายน เวลา 13.00 น. เรื่อง บ้านทรายทอง
วันอาทิตย์ที่ 22 กันยายน เวลา เวลา 15.30 น. เรื่อง เงิน เงิน เงิน
วันอังคารที่ 24 กันยายน เวลา 17.30 น. เรื่อง หนึ่งใจ..เดียวกัน

ติดต่อสอบถามข้อมูลภาพยนตร์เพิ่มเติมได้ที่ งานประชาสัมพันธ์ 02 4822013 - 14 ต่อ 0 หรือ www.facebook.com/ThaiFilmArchivePage

อัลบั้มภาพ ชน/ชั้น ในภาพยนตร์ไทย โปรแกรมฉายไม่ควรพลาดจากหอภาพยนตร์ ภาพที่ 12 / 14

ชน/ชั้น ในภาพยนตร์ไทย โปรแกรมฉายไม่ควรพลาดจากหอภาพยนตร์