เชิญชวนให้ไปชมหนังโคลอมเบียชั้นดีที่เข้าโรงฉายอยู่ตอนนี้ Birds of Passage หนังที่เราอาจสรุปเนื้อเรื่องได้ง่ายๆ เลยว่าเป็น “Narcos ฉบับชนเผ่าพื้นเมือง”

ประมาณนั้นแหละครับ นี่คือหนังสงครามยาเสพติดที่เล่าปฐมบทแห่งอุตสาหกรรมค้ายาในอเมริกากลาง ผ่านครอบครัวเจ้าพ่อที่เป็นสมาชิกชาวเผ่าวายู (ชนเผ่าอินเดียนแดงพื้นเมืองที่ปัจจุบันยังคงมีประชากรอาศัยอยู่ในโคลอมเบียและเวเนซูเอลา) ผู้กำกับมีสองคนคือ ซิโร เกอร่า และ คริสติน่า กัลเลโก คนแรกนักดูหนังอาจจะคุ้นชื่อจากหนังดังเรื่องก่อนหน้า Embrace of the Serpent หนังขาวดำที่พาเราเดินทางไปกับพ่อมดชนเผ่าและนักวิทยาศาสตร์ผิวขาว สู่ป่าลึกอเมซอนเพื่อค้นหาสมุนไพรศักดิ์สิทธิ์ ดำดิ่งและพรึงเพริดไปกับโลกดึกดำบรรพ์ในยามที่ลัทธิล่าอาณานิคมเริ่มคืบคลานเข้าสู่ชนพื้นเมือง

มาใน Birds of a Passage ซิโร เกอร่า กับ คริสตินา กัลเลโก ทำหนังที่ดูง่ายกว่าเรื่องแรกเยอะ เป็นหนังที่จัดได้ว่าอยู่ในตระกูลแกงสเตอร์ มีหักหลัง มียิงกันสนั่น มีการล้างเลือดแบบดุเดือดโดยสมาชิกในครอบครัวเดียวกันที่แตกฝักแตกฝ่ายกัน แต่ถึงกระนั้นก็ตาม หนังสงครามยาเสพติดเรื่องนี้มีรสชาติเฉพาะตัวที่น่าดึงดูด เพราะผสมผสานความลึกลับของวัฒนธรรมชนเผ่า (ถึงขั้นขายความ exotic ไปนิดด้วยซ้ำ) กับการเล่าเรื่องที่ไม่กระโตกกระตาก และไล่เรียงประวัติศาสตร์ธุรกิจยาเสพติดในโคลอมเบียตั้งแต่ริเริ่มในปลายทศวรรษที่ 1960s ให้เราเห็นภาพว่า ทำไมประเทศเล็กๆ ในอเมริกากลางที่เต็มไปด้วยชาวพื้นเมืองแห่งนี้ จึงกลายเป็นมหาอำนาจแห่งกัญชาและโคเคน และผลิตเจ้าพ่อยาเสพติดมาประดับวงการได้เรื่อยมา

ที่สำคัญคือ หนังทำให้เราเห็นว่า เงินและความลุ่มหลงในวัตถุอันมาจากความร่ำรวยจนเกินพิกัด กัดกร่อนตัวตนและวัฒนธรรมชนพื้นเมืองในโคลอมเบียอย่างไร หนังเปิดเรื่องด้วยฉากที่สะกดคนดูได้สนิท เป็นฉากพิธีเต้นรำเลือกคู่ของชนเผ่ากลางทะเลทราย หญิงสาวสวยในชุดแดงคือ ไซดา ที่ร่ายรำในจังหวะเร้าใจเพื่อท้าทายและเชื้อเชิญบรรดาชายหนุ่มให้มาประกบคู่ สุดท้ายหญิงสาวเลือกชายร่างกำยำชื่อ ราพาเยท แต่เมื่อแม่ของ ไซดา เรียกร้องสินสอดเป็นแพะ 30 ตัว วัว 20 ตัว สร้อยคอ และล่ออีกจำนวนหนึ่ง ราพาเยทผู้ยากจนจึงขอตัวไปหาสินสอดเหล่านี้

จากจุดเริ่มต้นที่เพียงแค่ต้องการหาเงินเพื่อแต่งสาว ราพาเยทค้นพบว่าสมุนไพรท้องถิ่น กัญชานั่นแหละ เป็นของมีค่าสำหรับนักท่องเที่ยวอเมริกัน และเริ่มต้นทำธุรกิจแบบ Otop ที่ค่อยๆ กลายเป็นอาณาจักรยาเสพติดข้ามชาติ จนตัวเขากลายเป็นราชากัญชาที่มีเครือข่ายกว้างขวาง ส่วนบรรดาสมาชิกในครอบครัว ทั้งผู้ชายผู้หญิง ทั้งไซดา และแม่ยายของเขา เออร์ซูล่า ต่างเข้ามาช่วยดูแลธุรกิจที่โตเอาๆ บ้านของพวกเขาเปลี่ยนจากกระต๊อบกลางทะเลทรายเป็นคฤหาสน์ จากลูกหลานที่วิ่งเล่นไล่แพะแกะกลายมาเป็นลูกมือส่งยา หรือเป็นมือปืนคุ้มกัน จากชีวิตคลุกฝุ่นติดดินกลายเป็นวงวานก๊อดฟาเธอร์อย่างแท้จริง

ใครที่ชอบหนังอย่าง Narcos น่าจะชอบ Birds of Passage เพราะหนังดำเนินตามสูตรหนังอาชญากรรม แต่สิ่งที่พิเศษคือบรรยากาศแห้งแล้งริมขอบทะเลทราย (ช่างแตกต่างจากสมัย พาโบ เอสโคบาร์) และการแสดงภาพความศักดิ์สิทธิ์ของประเพณีพื้นถิ่นอินเดียนแดงที่ปะทะกับแรงถาโถมของลัทธิวัตถุนิยม

เดี๋ยวนี้เราอาจจะชอบแซวกันว่า “ค้ายาให้อะไรมากกว่าที่คุณคิด” ไม่ว่าจะค้าที่โคลอมเบีย ไทย หรือออสเตรเลีย ใครที่คิดแบบนี้ให้รีบมาดู Birds of Passage เพราะหนังทำให้เราพอมองออกว่า ความชั่วร้ายของยาเสพติดไม่ได้ทำลายเพียงผู้เสพ (ที่หนังแทบไม่ได้พูดถึงเลย) แต่ทำลายทุกสิ่งที่ผู้ค้ามี ทั้งตัวเอง ครอบครัว และอาจจะประวัติศาสตร์ของตระกูลและเผ่าพันธุ์ของตนเอง

ชมภาพยนตร์ตัวอย่าง Birds of Passage ได้ ที่นี่

เกี่ยวกับผู้เขียน

ก้อง ฤทธิ์ดี
อัจฉริยะนักวิจารณ์ภาพยนตร์ นักเขียน นักแปล เจ้าของสำนวนสละสลวย มือรางวัลระดับโลก

เกี่ยวกับผู้เขียน

ก้อง ฤทธิ์ดีอัจฉริยะนักวิจารณ์ภาพยนตร์ นักเขียน นักแปล เจ้าของสำนวนสละสลวย มือรางวัลระดับโลก

ก้อง ฤทธิ์ดี
อัจฉริยะนักวิจารณ์ภาพยนตร์ นักเขียน นักแปล เจ้าของสำนวนสละสลวย มือรางวัลระดับโลก

อัลบั้มภาพ Birds of Passage: ปักษายาเสพติด ภาพที่ 3 / 11

Birds of Passage: ปักษายาเสพติด