ทำไมเพลง Oldies จึงยังมีคนฟังกันอยู่ โดย อนุสรณ์ สถิรรัตน์
ก่อนอื่นเลย ขอชี้แจงให้ทราบก่อนว่าบทความตอนนี้ไม่ได้ซ้ำซ้อนกับที่เคยเขียนไปเมื่อราวๆ ปีกว่ามาแล้วนะครับ แต่เพราะมีความรู้สึกว่าอยากต่อยอดขึ้นไปอีก อยากลงรายละเอียดในส่วนที่ครั้งนั้นกล่าวถึงไม่มากพอ และขอข้ามในเรื่องราวที่เคยกล่าวไปแล้วในครั้งนั้นด้วย แต่จะเท้าความบ้าง เพื่อความเข้าใจของเพื่อนๆ น้องๆ ที่เพิ่งอ่านเรื่องของเพลง Oldies เป็นครั้งแรกครับ
Oldies อาจเปรียบได้กับคำตาย คำที่เลิกใช้ไปแล้ว สำหรับคนฟังเพลงบางคนที่อายุอานามล่วงเลยพ้นวัยกลางคนไปแล้ว และอาจเป็นคำใหม่ที่ไม่เคยได้ยินมาก่อนสำหรับคนรุ่นใหม่ที่เพิ่งฟังเพลงในช่วงไม่กี่ปีมานี้ แต่ไม่ว่าจะถูกตีค่าไปในทางใดก็ตาม มันเป็นคำที่ไม่เคยห่างหายไปจากวงการเพลง นับแต่ผมได้รู้จักเป็นครั้งแรกราวกลางยุค ‘70s ซึ่งสมัยนั้น เพลง Oldies ยังจำกัดอยู่แค่เพลง Pop, Rock, Doo-Wop จากยุค ‘50s-’60s เป็นหลักเท่านั้น มาถึงตอนนี้ ดนตรีจากยุค ‘80s ก็ถูกจัดเป็นเพลงกลุ่ม Oldies ไปแล้วอย่างเลี่ยงไม่ได้ เนื่องด้วยอายุของมันนั่นเอง จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่เพลง Oldies ของคนอายุ 60 กับคนอายุ 30 เป็นเพลงคนละทศวรรษกัน แต่อยู่ในความหมายเดียวกันคือ "เพลงเก่า" ครับ
Oldies คืออะไร
ชื่อของมันก็บอกอยู่ในตัวแล้วว่าเป็นเพลงเก่า เก่าในที่นี้คือเก่าจริงๆ ครับ มีอายุ 40-50 ปีขึ้นไป แต่บางคนอาจจะบอกว่าแค่ 30 ปีก็เรียกว่าเก่าได้แล้ว ซึ่งไม่ใช่เรื่องใหญ่โตที่จะต้องมาถกเถียงกันเพื่อหาข้อสรุป เอาเป็นว่า Oldies คือเพลงที่ฟังแล้วนึกถึงอดีต ความเชยของการบันทึกเสียง ไม่มีเทคโนโลยีสร้างสุ้มเสียงที่เกินเลยธรรมชาติ
ด้วยเหตุนี้ คนอายุคราวเดียวกับผมที่เกิดในยุค ‘60s จึงพูดได้เต็มปากว่า Oldies ก็คือดนตรีก่อนยุค ‘80s ย้อนขึ้นไป เป็นเพลงที่ฟังง่าย ไม่มีรายละเอียดของดนตรีซับซ้อน ส่วนใหญ่เล่นด้วยเครื่องดนตรีหลัก 3 ชิ้น และนักร้องนำเท่านั้น ในยุคที่บันทึกเสียงเป็นโมโนนี่คือใช่เลย เพลงไหนที่คุณฟังแล้วรู้สึกว่าโล่งๆ หลวมๆ รายละเอียดไม่มาก สุ้มเสียงไม่ใสกังวานกระจ่าง เหล่านี้คือลักษณะพิเศษของเพลง Oldies ที่เกิดขึ้นในยุคสมัยที่ยังผลิตกันแบบโมโน ยุคที่อุตสาหกรรมดนตรีและวงการเครื่องเสียงยังไม่ก้าวหน้า
แต่อย่าไปซีเรียสกับคำจำกัดความเลยครับ เพลงที่เราฟังแล้วรู้ว่าเก่า ให้บรรยากาศที่โบราณ ไม่ทันสมัย ฟังติดหูง่าย เนื้อหาและดนตรีไม่ซับซ้อน นั่นถือว่าเป็น Oldies หมด ตัวอย่างที่สื่อความหมายของ Oldies ได้ชัดเจนก็คือ เพลงของ The Beatles ที่อยู่ในความหมายของ Oldies ทุกประการ แต่ที่เหนือกว่านั้นก็คือ เพลงของพวกเขาอยู่เหนือกาลเวลา แม้เพลงยุคแรกๆ จะบันทึกเสียงดิบ ขาดเทคโนโลยีทันสมัยช่วย ต่างจากปลายยุค ‘60s ที่พัฒนาขึ้น มีการทดลองใหม่ๆ กับการบันทึกเสียง แต่มันมีความร่วมสมัยอยู่ครบถ้วน จัดเป็นประเภท Golden Oldies หรือ Timeless อีกด้วย
Oldies ไม่ใช่แนวดนตรีเหมือนอย่างดนตรี Rock, Country, Soul, Disco, Jazz ที่เราจำแนกประเภทกันอยู่ในปัจจุบัน แต่เป็นชื่อที่ใช้เรียกเพลงเก่าที่เวลาผ่านไปถึงช่วงหนึ่ง เพลงเหล่านั้นก็เก่าพอที่จะเรียกว่า Oldies ได้ ด้วยเหตุนี้ เพลง Oldies ยุคแรกๆ จึงเป็นเพลงของศิลปินร็อค แอนด์ โรล และศิลปินผิวสีเป็นหลัก คุณอาจจะได้ยินเพลง Soul หรือ Funk ถูกจัดเป็นเพลง Oldies ได้ ถ้าอายุมันเกิน 30-40 ปีไปแล้ว ดังนั้น อย่าสับสนว่าเป็นแนวดนตรีเสียล่ะครับ
ความนิยมของเพลง Oldies ในอดีต
เคยกล่าวไปแล้วว่ามีทั้งนิตยสารดนตรีและรายการวิทยุทั้งภาค AM และ FM ให้อ่านและฟังอย่างดาษดื่น ที่น่าเสียดายก็คือ รายการ Golden Oldies ที่ Like Station AM 1494 MCOT Radio ที่จัดโดยดีเจต้น วิโรจน์ คงสาคร ดีเจเพลงเก่าทั้งไทยและสากลชนิดหาตัวจับยากของยุคนี้ได้ยุติบทบาทไปแล้วเมื่อปลายปีที่ผ่าน เนื่องจากหมดสัญญากับสถานีนั่นเอง เรื่องของรายการวิทยุทั้งออนไลน์และจากคลื่นส่งในปัจจุบัน ผมแทบไม่มีความรู้เลย เพราะไม่ได้ฟังเพลงจากสื่อเหล่านี้มานานหลายสิบปีแล้ว มีพักหลังที่เริ่มฟังเพลงจาก JOOX Music Application บ้าง เวลาต้องการอัปเดตเพลงใหม่ๆ ซึ่งไม่ผิดหวังครับ JOOX ตอบโจทย์ได้อย่างดีเยี่ยมทีเดียว
ฟังเพลง Oldies อย่างไรให้ได้อรรถรส
สำหรับเพื่อนๆ ที่อยากสัมผัสกับเพลงที่เป็น Oldies จริงๆ ทั้งบรรยากาศและฟอร์แมตของมัน แนะนำว่าควรฟังแผ่นเสียงหรือเทปนะครับ กรณีของซีดี ส่วนใหญ่รีมาสเตอร์และแต่งเสียงมาจนเนียนหูแล้ว ทำให้ขาดบรรยากาศแบบ Oldies ไปอย่างเลี่ยงไม่ได้จริง
ยกตัวอย่างง่ายๆ เพลงของ The Beatles ที่ฟังจากแผ่นเสียง กับฟังจากซีดีรีมาสเตอร์ ให้สุ้มเสียงที่แตกต่างกันพอสมควร คนรุ่นเก่าอาจฟังได้ทั้งสองแบบ แต่คนรุ่นใหม่ส่วนใหญ่ ผมเชื่อว่าฟังจากแผ่นเสียงแล้วจะรู้สึกว่ามันไม่สมบูรณ์ เหมือนขาดอะไรบางอย่างไป ไม่ใช่อะไรหรอกครับ พอฟังซีดีมาก่อนแล้ว ไปฟังแผ่นเสียง ความรู้สึกของเราจะบอกได้เลยว่าแผ่นเสียงด้อยกว่า แน่นอนครับ ซีดีถูกแต่งเสียงมา แล้วปรับให้ทุกอย่างออกมาเป็นแบบดิจิตัล ไม่ใช่อะนาล็อกแบบต้นฉบับ จะรู้สึกได้ถึงความกระด้างของเสียงชัดเจน
แต่เชื่อไหมครับ คนยุคเก่าฟังแล้วจะบอกเลยว่า ความกระด้างเหล่านี้แหละ มันแฝงไปด้วยบรรยากาศและมิติของเสียงอย่างแท้จริง อันนี้เป็นเรื่องนานาจิตตังครับ ชอบแบบไหนก็ฟังแบบนั้นไป แต่ถ้าต้องการสัมผัสบรรยากาศ Oldies ละก็ ต้องแผ่นเสียงและเทปครับ
ท้ายสุดนี้ ผมลองหยิบยกตัวอย่างของเพลง Oldies ที่รู้จักกันแพร่หลายทั่วโลกของแต่ละทศวรรษ แน่นอนว่าเพลงเหล่านี้ก็ฮิตในบ้านเราด้วย หากจะจัดเป็นทศวรรษละ 20-30 เพลงก็ยังไม่เพียงพอครับ เอาเป็นว่าถ้าอยากทราบว่ามีเพลง Oldies อะไรอีกในแต่ละทศวรรษ ลองหันไปถามคุณพ่อคุณแม่หรือญาติผู้ใหญ่ที่มีอายุเกิน 50 ปีก็ได้ครับ
ส่วน Oldies ที่คนไทยชื่นชอบ รู้จักกันดี ก็คัดมาด้วย 10 เพลง ซึ่งบางคนก็ชอบอยู่เพลงเดียวจากศิลปินนั้นๆ ซึ่งนับว่าแปลกอยู่เหมือนกันครับ แต่มันก็เป็นเพลง Oldies ที่คนไทยชื่นชอบกันมากจริงๆ ครับ ทุกวันนี้ เรายังหาฟังได้จากรายการวิทยุออนไลน์ และนักดนตรีที่เล่นดนตรีตามผับ บาร์ช่วงกลางคืนอยู่
10 เพลง Oldies จากยุค ‘50s ที่รู้จักกันดี (ไม่ได้เรียงตามปีที่ออก และไม่ได้เรียงตามอักษรครับ นึกอะไรได้ก็ใส่เลย และจะพยายามไม่ให้ซ้ำกับที่เคยยกตัวอย่างมาแล้วในครั้งก่อนโน้นด้วยครับ)
01 In the Mood - Glenn Miller
02 That's Amore - Dean Martin
03 Rock Around the Clock - Bill Haley & His Comets
04 Only You - The Platters
05 A Teenager in Love - Dion & The Belmonts
06 Cherry Pink and Apple Blossom White - Perez Prado
07 Little Darlin' - The Diamonds
08 All I Have To Do is Dream - The Everly Brothers
09 Dream Lover - Bobby Darin
10 Hound Dog - Elvis Presley
10 เพลง Oldies จากยุค ‘60s ที่รู้จักกันดี
01 Twist and Shout - The Beatles
02 Fly Me to the Moon - Frank Sinatra
03 Can't Take My Eyes Off You - Frankie Valli
05 Happy Together - The Turtles
06 You've Lost That Lovin' Feelin' - The Righteous Brothers
07 I Say A Little Prayer - Aretha Franklin
08 Moon River - Andy Williams
09 I'm A Believer - The Monkees
10 My Girl - The Temptations
10 เพลง Oldies จากยุค ‘70s ที่รู้จักกันดี
02 Bohemian Rhapsody - Queen
03 Just the Way You Are - Billy Joel
04 You are the Sunshine of My Life - Stevie Wonder
05 How Deep is Your Love - Bee Gees
06 My Sharona - The Knacks
07 Crocodile Rock - Elton John
08 A Horse With No Name - America
09 Hotel California - The Eagles
10 Take Me Home Country Road - John Denver
10 เพลง Oldies จากยุค ‘80s ที่รู้จักกันดี
01 Crazy Little Thing Called Love - Queen
02 Eye of the Tiger - Survivor
03 You Give Love a Bad Name - Bon Jovi
04 Take On Me - A-HA
05 Heaven - Bryan Adams
06 Beat It - Michael Jackson
07 Faithfully - Journey
08 Footloose - Kenny Loggins
09 Sweet Child O' Mine - Guns N' Roses
10 Like a Prayer - Madonna
10 เพลง Oldies ที่คนไทยชื่นชอบตลอดกาล
01 Have You Ever Seen the Rain - Creedence Clearwater Revival
02 Imagine - John Lennon
03 Crocodile Rock - Elton John
04 Yesterday Once More - The Carpenters
05 Holiday - Scorpions
06 High Flyer - UFO
07 Desperado - The Eagles
08 Dust in the Wind - Kansas
09 Everybody Needs a Friend - Wishbone Ash
10 You've Got a Friend - James Taylor
.jpg?ip/crop/w350h197/q80/jpg)
