หากจะร่ายชื่อภาพยนตร์ญี่ปุ่นที่มีชื่อเสียงหรือเป็นที่รู้จักมากที่สุดในไทย ผู้เขียนคิดว่า All About Lily Chou-Chou (2001) มีสถานะไม่น้อยหน้าหนังอย่าง Be with You (2004) หรือ Always: Sunset on Third Street (2005) เพียงแต่ในขณะที่สองเรื่องหลังนำมาซึ่งความอิ่มเอมใจ Lily Chou-Chou กลับมีชื่อเสียงถึงความเจ็บปวดรวดร้าวของมัน บางคนถึงขั้นบอกว่ามันหดหู่จนไม่ขอดูซ้ำอีก อย่างไรก็ดี Lily Chou-Chou กำลังจะกลับมาฉายในไทยอีกครั้ง 7-10 กรกฎาคมนี้ในวาระครบรอบ 20 ปี ตั๋วหนังขายดิบขายดี และเชื่อว่าเกินครึ่งเป็นคนที่เคยดูหนังเรื่องนี้แล้ว แต่ขอท้าทายดูซ้ำอีกรอบ

Lily Chou-Chou เล่าถึงเด็กมัธยมนามว่ายูอิจิ ฐานะที่บ้านของเขาไม่ดีนัก พอไปโรงเรียนก็กลายเป็นเหยื่อของการถูกกลั่นแกล้ง สิ่งเดียวที่เยียวยาจิตใจของเขาได้คือเพลงของนักร้องสาวนามว่า ‘ลิลี่ ชูชู’ ในโลกความเป็นจริงยูอิจิเป็นเด็กเงียบๆ ดูอ่อนแอ แต่ในโลกอินเทอร์เน็ตเขาคือแอดมินของเว็บบอร์ดที่สนทนากันเรื่องลิลี่ ซึ่งเหล่าแฟนคลับก็ดูจะหมกมุ่นกับเพลงของลิลี่มากจนเหมือนกลายเป็นลัทธิทีเดียว

แม้ว่า Lily Chou-Chou จะออกฉายครั้งแรกตั้งแต่ 20 ปีก่อน แต่เอามาดูในวันนี้ก็ยังร่วมสมัยอยู่ ไม่ว่าจะประเด็นการบูลลี่ในโรงเรียน การคลั่งไคล้ศิลปิน หรือโลกความเป็นจริงกับโลกออนไลน์ที่ไม่สมดุลกัน แต่ถึงหนังจะมีประเด็นหนักหน่วงขนาดไหน ผู้กำกับก็ถ่ายทอดภาพออกมาอย่างสวยงาม โดยเฉพาะภาพจำของฉากที่พระเอกยืนใส่หูฟังท่ามกลางทุ่งข้าวเขียวขจี และอีกสิ่งที่ทำให้ Lily Chou-Chou เป็นที่จดจำก็คือ ‘เพลง’ จากหนังนั่นเอง

ในหนังนั้นลิลี่นั้นถูกนำเสนอว่าเป็นนักร้องลึกลับประหลาด ประมาณพวก เคท บุช หรือ บียอร์ค แต่แท้จริงแล้วผู้อยู่เบื้องหลังนักร้องสมมติและบทเพลงในหนังมี 3 คนด้วยกัน หนึ่ง-ชุนจิ อิวาอิ ผู้กำกับ Lily Chou-Chou ซึ่งเป็นคนกำหนดทิศทางภาพลักษณ์ของลิลี่ (เขาบอกว่าได้แรงบันดาลใจมาจาก เฟย์ หว่อง) และร่วมแต่งเนื้อเพลงบางเพลง, สอง-ทาเคชิ โคบายาชิ โปรดิวเซอร์และนักแต่งเพลงรุ่นเก๋าของวงการ เป็นที่รู้จักจากการโปรดิวซ์ให้กับวง Mr. Children และสาม-Salyu ผู้ให้เสียงในเพลงของลิลี่ ซึ่งตอนที่หนังออกฉายเธอยังเป็นเพียงนักร้องโนเนม (เธอเดบิวต์ทางการเมื่อปี 2004)

เอาเข้าจริงแล้วเพลงใน Lily Chou-Chou ไม่ใช่เพลงที่ฟังง่ายเท่าไร มันห่างไกลจากเพลงป็อปตามแบบแผน มีความล่องลอยและหลอกหลอนเป็นองค์ประกอบหลัก แต่ดูเหมือนนี่จะเป็นหัวใจสำคัญที่ทำให้ผู้คนหลงรัก ในหนังจะพูดอยู่บ่อยครั้งว่าเพลงของลิลี่นั้นมี ‘อีเธอร์’ ซึ่งหนังก็ไม่ได้อธิบายชัดเจนว่าอีเธอร์นี่มันคืออะไร แต่ผู้เขียนคิดว่ามันมีความสัมพันธ์กับดนตรีแบบ Ethereal หรือเรียกกันว่า ‘เพลงแบบลอยๆ’ คือฟังแล้วให้ความรู้สึกล่องลอย (โดยหัวหอกสำคัญของดนตรีแนวนี้มาจากวงยุค 80 อย่าง Cocteau Twins) ตรงกับความหมายของ Ethereal ที่โยงใยไปถึงภาวะไม่ใช่ทางโลก (Unworldly) หรือขึ้นสู่สรวงสรรค์ (Heavenly)

อย่างเช่นเพลงเปิดของหนังที่ชื่อ "Arabesque" ที่สะกดคนดูอย่างอยู่หมัด เซ็ตโทนอารมณ์และเพลงของหนังได้อย่างดี

คลิกฟังเพลงได้ที่นี่

นอกจากความไพเราะด้านทำนอง เนื้อเพลงยังสอดประสานกับเนื้อหาของหนังได้เป็นอย่างดี อย่างเช่นเพลง "Tobenai Tsubasa" (ปีกที่บินไม่ได้) ซึ่งถูกเล่นในฉากตัวละครเล่นว่าว เธอบอกว่าอยากบินได้ แต่ต่อมาก็เกิดเหตุการณ์น่าสลดใจ พร้อมกับเสียงลิลี่ร้องว่า “หากฉันขว้างปีกที่บินไม่ได้เหล่านี้ไป ฉันคงทะยานสู่ท้องฟ้าได้” หรือเพลงเอนด์เครดิตที่ชื่อ Glide จะมีเนื้อร้องว่า “ฉันอยากเป็นแค่เพียงทำนอง เป็นเสียงที่คล้องจอง (กับเธอ)” ก็ตรงกับตอนท้ายเรื่องที่ตัวละครกลับมาสื่อสารกันผ่านบทเพลง แม้พวกเขาไม่อาจเข้าใจกันอย่างสมบูรณ์ก็ตาม (อนึ่ง ปีนี้เพลง "Glide" กลับมาโด่งดังอีกครั้ง เนื่องจาก Mitski เอาไปคัฟเวอร์ในหนังเรื่อง After Yang)

คลิกชมคลิปได้ที่นี่

เพลงอีกประเภทที่มีบทบาทมากใน Lily Chou-Chou คือบรรดาเพลงคลาสสิกของ โคลด เดอบุสซี (Claude Debussy) คีตกวีชาวฝรั่งเศส ผลงานของเขาเป็นการริเริ่มสำคัญของดนตรีแบบอิมเพรสชันนิสม์ (แม้เดอบุสซีเองจะปฏิเสธการจัดประเภทนี้ก็ตาม) ผู้สร้างเลือกผลงานเปียโนดังๆ ของเดอบุสซีอย่าง Arabesque No. 1 และ Clair de lune มาใส่ในหนัง (ซึ่งเพลงหลังถูกใช้ในภาพยนตร์บ่อยมาก กระทั่ง Everything Everywhere All at Once ยังมี) ดนตรีแบบชวนฝันเข้ากับภาพชนบทใน Lily Chou-Chou เป็นอย่างดี นอกจากนั้นอิวาอิยังแอบทริบิวต์เดอบุสซีหลายจุด เช่น ตั้งชื่อเพลงของลิลี่ว่า Arabesque ตามงานดังของคีตกวี รวมถึง ‘ชูชู’ นั้นเป็นชื่อเล่นลูกสาวของเดอบุสซี

แม้หนังจะออกมาตั้งแต่ปี 2001 แต่ดูเหมือนเรื่องราวของลิลี่ ชูชู จะไม่จบสิ้นลงง่ายๆ เมื่อปี 2010 โคบายาชิกับ Salyu กลับมาร่วมกันออกซิงเกิ้ลเฉพาะกิจของลิลี่ที่ชื่อว่า Ether หรืออย่างปีนี้ในวาระครบรอบ 20 ปีทั้งสองก็จัดคอนเสิร์ตเล็กๆ ที่เล่นเพลงจากหนัง Lily Chou-Chou รวมถึงมีการออกอัลบั้มของลิลี่ในเวอร์ชันแผ่นเสียงด้วย เรียกได้ว่า ‘อีเธอร์’ ในบทเพลงของลิลี่ยังมีชีวิตต่อไป แม้เราจะไม่ได้เข้าใจความหมายของมันก็ตาม

คลิกชมคลิปคอนเสิร์ตได้ที่นี่

____________________

ผู้เขียน - คันฉัตร รังษีกาญจน์ส่อง

(Kanchat Rangseekansong)

เปิดโลกดนตรีและไอดอลกับคันฉัต

อัลบั้มภาพ 20 ปีบทเพลงจากหนังในตำนาน All About Lily Chou-Chou โดย คันฉัตร รังษีกาญจน์ส่อง ภาพที่ 3 / 3

20 ปีบทเพลงจากหนังในตำนาน All About Lily Chou-Chou โดย คันฉัตร รังษีกาญจน์ส่อง