อาลัย "ชลธี ธารทอง" เทวดาเพลง กับประวัติชีวิตจากติดลบสู่ศิลปินแห่งชาติ

กลายเป็นข่าวเศร้า วงการลูกทุ่ง เมื่อ "ชลธี ธารทอง" ครูเพลงลูกทุ่งชื่อดัง เสียชีวิตแล้วในวัย 85 ปี เมื่อช่วงเย็นวันที่ 21 ก.ค. 2566 ที่ รพ.ศิริราช หลังจากเข้ารักษาตัวด้วยอาการติดเชื้อในกระแสเลือด นานกว่า 3 เดือน

ชลธี ธารทอง

• "ชลธี ธารทอง" ครูเพลงศิลปินแห่งชาติ 2542 เสียชีวิตหลังรักษาตัวนานนับเดือนในวัย 85 ปี

"ชลธี ธารทอง" มีชื่อจริงว่า "สมนึก ทองมา" ไม่ใช่แค่นักแต่งเพลงธรรมดา ทว่าได้รับเกียรติยกย่องเป็น "ศิลปินแห่งชาติ" สาขาศิลปะการแสดง (นักประพันธ์เพลงลูกทุ่ง ประจำปี 2542 ทั้งได้ฉายา "เทวดาเพลง" จากความเป็นคนอัจฉริยะ สามารถเสกเป่า และบันดาลให้นักร้องโด่งดังขึ้นมาคนแล้วคนเล่า อย่างไม่น่าเชื่อ

ที่เด่นๆ อาทิ สายัณห์ สัญญา, ยอดรัก สลักใจ, เสรีย์ รุ่งสว่าง, สุนารี ราชสีมา, เสกศักดิ์ ภู่กันทอง, สุริยัน ส่องแสง, บุษบา อธิษฐาน, ดำรง วงศ์ทอง ฯลฯ

จากเด็กบ้านนอก อำเภอพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี กำพร้าแม่ พ่อไปบวชเป็นพระ เติบโตและอยู่กับยาย ด้วยฐานะยากจนเรียนหนังสือแค่ชั้นมัธยม ตรากตรำทำงานหนักในไร่นา ก่อนผันตัวเองมาเป็นศิลปินพเนจร ออกจากบ้านไปเล่นลิเก ร้องเพลงเชียร์รำวง ร้องเพลงประกวด ไต่เต้าขึ้นมาเป็นนักประพันธ์เพลงชั้นครู มี "ครูไพบูลย์ บุตรขัน" เป็นต้นแบบ และได้ "ครูสำเนียง ม่วงทอง" เป็นผู้สนับสนับสนุน

ชลธี ธารทอง

ครั้งยังมีชีวิต เคยให้สัมภาษณ์ ระบุว่า ประพันธ์เพลงลูกทุ่งไว้กว่า 5,000 เพลง และมากกว่า 100 เพลง เป็นเพลงที่โด่งดัง และอมตะมาจวบจนปัจจุบันนี้ อาทิ เพลง "ล้นเกล้าเผ่าไทย", "จดหมายจากแนวหน้า", "ทหารอากาศขาดรัก", "ลูกสาวผู้การ", "กินอะไรถึงสวย", "ล่องเรือหารัก", "พบรักปากน้ำโพ", "กินอะไรถึงสวย", "ไอ้หนุ่มรถไถ", "เรียกพี่ได้ไหม", "มือถือไมค์ไฟส่องหน้า" และ "เทพธิดาผ้าซิ่น" เป็นต้น

ทุกบทเพลงที่ประพันธ์ให้นักร้องลูกทุ่ง อาทิ ศรคีรี ศรีประจวบ, ผ่องศรี วรนุช, ไพรวัลย์ ลูกเพชร, สายัณห์ สัญญา, ยอดรัก สลักใจ, พุ่มพวง ดวงจันทร์ และ สุนารี ราชสีมา ล้วนแต่เป็นเพลงความไพเราะ ฟังเข้าใจง่าย คำคม ภาษาสวย มีสัมผัสโคลงกลอน สะท้อนวิถีชนบททั้งชีวิตของผู้หญิง และผู้ชาย

แม้ความยิ่งใหญ่ในการประพันธ์เพลง ไม่เทียบเท่าครู ไพบูลย์ บุตรขัน แต่ยุคหลังจากครูไพบูลย์ ตั้งแต่ปี 2516 คนลูกทุ่งซูฮก รู้จักหาคำดีๆ มาแต่งเพลง ไม่มีนักแต่งเพลงคนไหนทาบรัศมีได้แม้แต่คนเดียว

ชลธี ธารทอง

ชลธี ธารทอง ถ่ายทอดหัวใจส่วนลึก ไว้ในหนังสือพ็อตกเก็ตบุ๊ค "ศิลปินแห่งชาติ ชลธี ธารทอง เทวดาเพลง ภาคสมบูรณ์" เรียบเรียงโดย "บุญเลิศ ช้างใหญ่" (เลิศชาย คชยุทธ) จัดพิมพ์โดย "แพรวสำนัพิมพ์" ว่า กว่าจะมาเป็น ชลธี ธารทอง ต้องผจญกับขวากหนามเยอะเหลือเกิน กว่าจะเดินมาถึงจุดที่ได้รับเกียรติยกย่องบนถนนลูกทุ่ง ผ่านมาหมด ทั้งหิว อิ่ม เจ็บ ร้อนเหนื่อย

บางครั้งเคยท้อ แต่ต้องเดินต่อไปให้ได้

"ในเมื่อสรรพสัตว์ทั้งหลาย หรือแม้แต่หมายังอยู่ได้ หมาตัวเล็กๆ ยังดิ้นรนเอาชีวิตรอดได้ แล้วเราเป็นคนแท้ๆ มีมือมีสมอง ทำไมจะอยู่ไม่ได้"

ต้องสู้ไปให้ถึงปลายทางไกลแค่ไหนก็จะไป

เมื่ออยากเป็นนักแต่งเพลงที่ยิ่งใหญ่ ต้องสู้ อยู่ไกลแค่ไหนก็จะไป

จนเพลงที่สร้างสรรค์จากมันสมอง ได้ความยอมรับของผู้คนอย่างกว้างขวาง ได้ความศรัทธามากมายมหาศาล ฉายาเทวดาเพลง ที่สื่อมวลชนตั้งให้ ไม่ได้มาเพราะโชค แต่ได้มาเพราะความวิริยอุตสาหะ

บนถนนสายลูกทุ่ง อยากให้เด็กรุ่นหลังที่ทำงานเพลง จงสำนึกถึง คือ ต้องมีคุณธรรม จริยธรรม และมีความรับผิดชอบในการทำงาน เพื่อให้วัฒนธรรมยังคงอยู่ ให้ประเพณีดีงามยังคงอยู่ และเพลงลูกทุ่งยังคงอยู่

ชลธี ธารทอง

"เพลงลูกทุ่ง แปลง่ายๆ ก็คือ เพลงที่ตาสีตาสาเขาฟังกัน ฟังออก ฟังรู้เรื่อง"

โลกผันเปลี่ยน อะไรต่ออะไรเปลี่ยน คนเราเปลี่ยน ความคิดก็เปลี่ยน จะเปลี่ยนอะไรก็เปลี่ยนไปเถอะ แต่อย่าดูถูกดูแคลน หมิ่น หยาม วัฒนธรรม

จะปรับปรุง จะปรุงแต่งอย่างไรไม่ว่ากัน ขอให้ทำให้ดีขึ้น อย่าแย่ลง

เพื่อให้ดำรงอยู่อย่างงดงามต่อไป อย่างไม่โรยรา