ในหลวง รัชกาลที่ 9 กับ 48 เพลงพระราชนิพนธ์ ที่ชาวต่างชาติยังยกย่อง
Sanook! Music ขอน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณ และร่วมถวายความอาลัย พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชฯ รัชกาลที่ 9 ด้วยบทความ “ในหลวง รัชกาลที่ 9 กับ 48 เพลงพระราชนิพนธ์ ที่ชาวต่างชาติยังยกย่อง” เพื่อให้พสกนิกรชาวไทยได้ทำความรู้จักกับพระอัจฉริยะภาพด้านดนตรีของพระองค์กันให้มากขึ้น เพราะพ่อหลวงของเรามีความสนสนพระราชหฤทัยในด้านดนตรีไม่น้อยไปกว่าด้านอื่นๆ เช่นกัน และฝีพระหัตถ์ในเพลงพระราชนิพนธ์กว่า 48 บทเพลง ยังเป็นที่ยอมรับทั้งใน และต่างประเทศอย่างชัดเจนอีกด้วย
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในพระบรมโกศ กับอัจฉริยะทางดนตรี
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ทรงได้รับการยกย่องจากคณะกรรมการสำนักงานวัฒนธรรมแห่งชาติ ประจำปีพุทธศักราช 2529 ให้เป็นองค์อัครศิลปินแห่งชาติ ทรงฝึกหัดดนตรีตั้งแต่พระชนมายุ 10 พรรษา ทรงเรียนเป่าแซกโซโฟน วิชาการดนตรี การเขียนโน้ต และสเกลต่าง ๆ ในแนวดนตรีคลาสสิค ทรงนำพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ที่ทรงสะสมไว้ไปซื้อคลาริเนตเพื่อฝึกเป่า และทรงหัดเป่าแซกโซโฟนกับเพลงจากแผ่นเสียงของวงดนตรีที่มีฝีมือ เช่น Johnny Hodges และ Sidney Bechet โดยประเภทของดนตรีที่ทรงโปรดปรานเป็นพิเศษ คือ Dixieland Jazz
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ทรงเครื่องดนตรีได้ดีหลายชนิด ทั้งประเภทเครื่องลม เช่น แซกโซโฟน คลาริเนต และประเภทเครื่องทองเหลือง เช่น ทรัมเปต รวมทั้งเปียโน ไวโอลิน และกีตาร์ที่ทรงฝึกเพิ่มเติมในภายหลัง เพื่อประกอบการพระราชนิพนธ์เพลง และเพื่อทรงดนตรีร่วมกับวงดนตรีส่วนพระองค์ ชื่อ "อ.ส. วันศุกร์" ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ทรงร่วมบรรเลงกับสมาชิกของวง ออกกระจายเสียงทางสถานีวิทยุเป็นประจำทุกวันศุกร์ ในบางครั้งทรงจัดรายการเพลง เลือกแผ่นเสียงด้วยพระองค์เอง โปรดเกล้าฯ ให้มีการขอเพลงจากพสกนิกร และจะทรงรับโทรศัพท์ด้วยพระองค์เองอีกด้วย
นอกจากทรงเรียนดนตรีจริงจังกับครูสอนดนตรีชาวต่างชาติเมื่อครั้งทรงพระเยาว์แล้ว พระองค์ยังทรงฝึกเล่นดนตรีด้วยตัวเองในภายหลังอีกมากมาย รวมทั้งทรงเคยสอนคนตาบอดให้เล่นดนตรีได้อีกด้วย
เพลงพระราชนิพนธ์
ด้วยความสนพระราชหฤทัยในดนตรีเป็นอย่างมาก พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ทรงพระราชนิพนธ์ทำนองเพลงตั้งแต่ยังทรงเป็นสมเด็จพระอนุชาธิราช รวมบทเพลงพระราชนิพนธ์ทั้งสิ้น 48 เพลง โดยมีทั้งพระราชนิพนธ์ทำนอง และคำร้องภาษาอังกฤษ ภาษาไทย และพระราชนิพนธ์เฉพาะทำนอง
ผู้ที่โปรดเกล้าฯ ให้แต่งคำร้องประกอบเพลงพระราชนิพนธ์มีหลายท่าน ได้แก่ หม่อมเจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ จักรพันธุ์, ศาสตราจารย์ ท่านผู้หญิงนพคุณ ทองใหญ่ ณ อยุธยา, ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร, ท่านผู้หญิงสมโรจน์ สวัสดิกุล ณ อยุธยา, นายจำนงราชกิจ (จรัล บุณยรัตพันธุ์), ม.ร.ว.เสนีย์ ปราโมช ม.ล.ประพันธ์สนิทวงศ์ และ ท่านผู้หญิงมณีรัตน์ บุนนาค เป็นต้น
ในยุคแรก หลังจากที่เพลงพระราชนิพนธ์มีทำนองและคำร้องสมบูรณ์แล้ว จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้ ครูเอื้อ สุนทรสนาน นำไปบรรเลงในวงดนตรีกรมโฆษณาการหรือวงสุนทราภรณ์ เพื่อให้แพร่หลายทั่วไป ปรากฏว่าหลายเพลงกลายเป็นเพลงยอดนิยมทั้งในหมู่ชาวไทยและชาวต่างประเทศ
ในระยะหลัง พระองค์มีพระราชกรณียกิจมากมาย ทำให้พระองค์ทรงไม่มีเวลาที่จะทรงพระราชนิพนธ์เพลงใหม่ๆ เพิ่มเติม เพลงสุดท้ายที่พระองค์ทรงพระราชนิพนธ์ออกมาคือเพลง "เมนูไข่" เป็นเพลงแนวสนุกสนาน เนื้อร้องโดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานเป็นของขวัญวันพระราชสมภพครบ 72 พรรษาแด่ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาส ราชนครินทร์ เมื่อ พ.ศ. 2538
เพลงพระราชนิพนธ์ที่เป็นรู้จักกันอย่างกว้างขวาง ได้แก่ “แสงเทียน” (ซึ่งเป็นเพลงพระราชนิพนธ์เพลงแรก) “ยามเย็น” “ใกล้รุ่ง” “สายฝน” “พรปีใหม่” “ความฝันอันสูงสุด” “เราสู้” “แว่ว” และ “ชะตาชีวิต”
พ.ศ. 2507 หลังจากวงดุริยางค์ เอ็นคิวโทนคุนสเลอร์ แห่งกรุงเวียนนา คัดเลือกบทเพลงพระราชนิพนธ์ไปบรรเลง มีการถ่ายทอดสดไปทั่วประเทศออสเตรีย และได้รับความนิยมอย่างสูง สถาบันการดนตรี และศิลปะแห่งกรุงเวียนนา โดยรัฐบาลออสเตรียจึงทูลเกล้าฯ ถวายสมาชิกภาพกิตติมศักดิ์ลำดับที่ 23 ของสถาบัน และเป็นผู้ประพันธ์เพลงชาวเอเชียคนแรกที่ได้รับเกียรติจารึกพระนามลงบนแผ่นหินสลักของสถาบัน
ในปี พ.ศ. 2530 มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ได้ ถวายปริญญาดุษฎีบัณฑิตสาขาดนตรี และในปี พ.ศ. 2536 มหาวิทยาลัยมหิดล ถวายปริญญาศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาดนตรีแด่พระองค์ท่านเช่นกัน
เพลงพระราชนิพนธ์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 มีจำนวนทั้งสิ้น 48 เพลง ดังนี้
พระราชนิพนธ์ทำนอง และคำร้องภาษาอังกฤษ จำนวน 5 เพลง ได้แก่
(คลิกที่นี่ เพื่อฟังเพลงพระราชนิพนธ์ทั้งหมด หรือคลิกที่ชื่อเพลง เพื่อฟังเพลงนั้นๆ)
- Echo
- No Moon
พระราชนิพนธ์ทำนอง ได้แก่
- แสงเทียน
คำร้องภาษาไทย : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
คำร้องภาษาอังกฤษ : รองศาสตราจารย์ สดใส พันธุมโกมล
- ยามเย็น
คำร้องภาษาไทย : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
คำร้องภาษาอังกฤษ : ท่านผู้หญิงนพคุณ ทองใหญ่ ณ อยุธยา
- สายฝน
คำร้องภาษาไทย : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
คำร้องภาษาอังกฤษ : ท่านผู้หญิงนพคุณ ทองใหญ่ ณ อยุธยา
- ใกล้รุ่ง
คำร้องภาษาไทย : ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร
คำร้องภาษาอังกฤษ : ท่านผู้หญิงนพคุณ ทองใหญ่ ณ อยุธยา
คำร้องภาษาไทย : ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร
คำร้องภาษาอังกฤษ : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
Never Mind the Hungry Men's Blues
คำร้องภาษาไทย : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
คำร้องภาษาอังกฤษ : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
- มาร์ชราชวัลลภ (Royal Guards March)
คำร้อง : พันตรี ศรีโพธิ์ ทศนุต
เวอร์ชั่น instrumental ไม่มีคำร้อง คลิกที่นี่
คำร้องภาษาไทย : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
คำร้องภาษาอังกฤษ : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
คำร้องภาษาไทย : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
คำร้องภาษาอังกฤษ : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
- คำหวาน
คำร้องภาษาไทย : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
คำร้องภาษาอังกฤษ : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
- มหาจุฬาลงกรณ์ (Maha Chulalongkorn)
คำร้องภาษาไทย : ท่านผู้หญิงสมโรจน์ สวัสดิกุล ณ อยุธยา และ สุภร ผลชีวิน
คำร้องภาษาไทย : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
คำร้องภาษาอังกฤษ : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
- พรปีใหม่
คำร้อง : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
คำร้องภาษาไทย : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
คำร้องภาษาอังกฤษ : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
- ยามค่ำ
คำร้องภาษาไทย : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
คำร้องภาษาอังกฤษ : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
- ยิ้มสู้
คำร้องภาษาไทย : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
คำร้องภาษาอังกฤษ : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
- มาร์ชธงไชยเฉลิมพล (The Colours March)
คำร้องภาษาไทย : ท่านผู้หญิงสมโรจน์ สวัสดิกุล ณ อยุธยา
คำร้องภาษาอังกฤษ : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
- ลมหนาว
คำร้องภาษาไทย : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
คำร้องภาษาอังกฤษ : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
- ศุกร์สัญลักษณ์ (Friday Night Rag)
คำร้องภาษาไทย : หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
คำร้องภาษาอังกฤษ : หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
เวอร์ชั่น Instrumental ไม่มีเนื้อร้อง คลิกที่นี่
- Oh I say
คำร้องภาษาอังกฤษ : หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
คำร้องภาษาอังกฤษ : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
- ค่ำแล้ว
คำร้องภาษาไทย : ท่านผู้หญิงสมโรจน์ สวัสดิกุล ณ อยุธยา
คำร้องภาษาอังกฤษ : หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช / ท่านผู้หญิงนพคุณ ทองใหญ่ ณ อยุธยา
- สายลม
คำร้องภาษาไทย : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
คำร้องภาษาอังกฤษ : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
- ไกลกังวล , เกิดเป็นไทยตายเพื่อไทย
คำร้องเพลง ไกลกังวล : นายวิชัย โกกิลกนิษฐ
คำร้องเพลง เกิดเป็นไทยตายเพื่อไทย : ท่านผู้หญิงมณีรัตน์ บุนนาค
คำร้องเพลง When : Rual Maglapus
- แสงเดือน
คำร้องภาษาไทย : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
คำร้องภาษาอังกฤษ : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
- ฝัน , เพลินภูพิงค์
คำร้องเพลง ฝัน : นายศรีสวัสดิ์ พิจิตรวรการ
คำร้องเพลง เพลินภูพิงค์ : ท่านผู้หญิงมณีรัตน์ บุนนาค
คำร้องเพลง Somewhere Somehow : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
- มาร์ชราชนาวิกโยธิน (Royal Marines March)
คำร้อง : พลเรือโทจตุรงค์ พันธุ์คงชื่น และ พลเรือโทสุมิตร ชื่นมนุษย์
คำร้องภาษาไทย : พลเรือตรี ปรีชา ดิษยนันทน์
คำร้องภาษาอังกฤษ : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
คำร้อง : ท่านผู้หญิงมณีรัตน์ บุนนาค
- ยูงทอง
คำร้อง : นายจำนงราชกิจ (จรัล บุณยรัตพันธุ์)
คำร้องภาษาไทย : ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร
คำร้องภาษาอังกฤษ : พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9
- เตือนใจ
คำร้องภาษาไทย : ท่านผู้หญิงมณีรัตน์ บุนนาค และหม่อมหลวงประพันธ์ สนิทวงศ์
คำร้องภาษาอังกฤษ : พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9
คำร้องเพลง ไร้เดือน : ท่านผู้หญิงมณีรัตน์ บุนนาค และหม่อมหลวงประพันธ์ สนิทวงศ์
คำร้องเพลง ไร้จันทร์ : นายอาจินต์ ปัญจพรรค์
คำร้องเพลง No Moon : พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9
คำร้องภาษาไทย : ท่านผู้หญิงมณีรัตน์ บุนนาค และหม่อมหลวงประพันธ์ สนิทวงศ์
คำร้องภาษาอังกฤษ : พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9
- แว่ว
คำร้องภาษาไทย : ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร
คำร้องภาษาอังกฤษ : พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9
คำร้องภาษาไทย : ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร
- ความฝันอันสูงสุด (The Impossible Dream)
คำร้อง : ท่านผู้หญิงมณีรัตน์ บุนนาค
- เราสู้
คำร้อง : นายสมภพ จันทรประภา
- เรา-เหล่าราบ 21 (We-Infantry Regiment 21)
คำร้อง : ร้อยตำรวจโทวัลลภ จันทร์แสงศรี
- รัก
คำร้อง : สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- เมนูไข่
คำร้อง : สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
คลิกที่นี่ เพื่อฟังเพลงพระราชนิพนธ์เวอร์ชั่นเครื่องดนตรีล้วน (Instrumental)
คลิกที่นี่ เพื่อฟังเพลงพระราชนิพนธ์ เวอร์ชั่นภาษาอังกฤษ ขับร้องโดย จินตนา สุขสถิต
ขอบคุณข้อมูล จาก Wikipedia (1), Wikipedia (2)