พ่อหลวง ร. 9 ต้นแบบผู้ปิดทองหลังพระ ความในใจของคนเบื้องหลัง

เบื้องหน้าการร่ายรำที่อ่อนช้อยสวยงามถูกถ่ายทอดผ่านนักแสดงนาฏศิลป์ที่ทำการแสดงมหรสพสมโภช เนื่องในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เพื่อสร้างความสุขและรอยยิ้มให้กับประชาชนที่มาร่วมงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงในท้องสนามหลวง

และเป็นการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมของไทยอันสวยงามไม่ให้สูญหาย ผ่านการซ้อมการคัดกรองอย่างเข้มข้นเพื่อให้ผลงานเบื้องหน้าออกมาดีที่สุด เหล่านักแสดงทุกคนต่างเสียสละและทำหน้าที่อย่างดีที่สุด แม้อาจจะไม่ได้รับคำชมหรือไม่มีใครรู้จัก หรือ บางคนไม่ได้เปิดเผยใบหน้าเลยสักนิด

แต่พวกเขาเหล่านี้ก็รู้สึกภูมิใจที่ได้มีโอกาสถวายงานพ่อหลวง ร.9 ครั้งสุดท้าย กลายเป็นคนเบื้องหลังที่มีความสุขทุกครั้งที่ได้มีโอกาสสร้างรอยยิ้มให้กับประชาชน โดยมีพ่อหลวง ร.9 เป็นแบบอย่างผู้ปิดทองหลังพระสร้างความสุขโดยไม่หวังสิ่งตอบแทน

ผศ.สมบูรณ์ พนเสาวภาคย์ หัวหน้าภาควิชานาฏศิลป์ไทยศึกษา คณะศิลปศึกษา สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ ได้เปิดใจกับทีมข่าว Sanook News ว่ารู้สึกตื่นเต้นและดีใจอย่างมากที่ได้รับโอกาสคัดเลือกเป็นหนึ่งในผู้แสดงงานมหรสพสมโภช เนื่องในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพ่อหลวง ร.9

โดยการแสดงชุดนี้คือการแสดงละครในเรื่องอิเหนา ตอน ท้าวดาหาบวงสรวง ซึ่งสาเหตุที่กรมศิลปากรเลือกการแสดงเรื่องอิเหนาเนื่องจากว่าการแสดงละครในถือว่าเป็นจารีตอย่างหนึ่งของนาฏศิลป์ไทยและเป็นสุดยอดของการแสดงนาฏศิลป์ไทย

ละครในถือว่าเป็นการแสดงที่มีความประณีตเพราะฉะนั้นเพลงแต่ล่ะเพลงท่ารำแต่ล่ะอย่างจะเป็นท่วงท่าที่ค่อนข้างช้า ผู้รำต้องมีความสง่างามในแต่ละท่าและละครในจะใช้นักแสดงที่เป็นผู้หญิงเล่นทั้งหมดไม่ว่าจะเป็นตัวพระก็จะใช้ผู้หญิงหมดเลย

อาจารย์ได้รับบทแสดงเป็นตัวอะไร และการซ้อมเป็นอย่างไรบ้าง

อาจารย์แสดงเป็นตัวพระคือท้าวดาหา จึงต้องทุ่มเทให้การซ้อมอย่างมาก ซ้อมหลายรอบและเยอะมากๆ เพราะท่ารำจะมีความประณีตอยู่ท่วงท่าที่สวยงามและผู้รำจะต้องมีความแม่นยำในท่ารำ ซึ่งพวกเราก็ฝึกซ้อมกันค่อนข้างหนักเพื่อให้ผลงานนั้นออกมาดี

เหนื่อยไหมกับการได้รับบทตรงนี้

ไม่เหนื่อยเลยค่ะ เพราะเรามีความภาคภูมิใจอย่างมากที่ได้ทำเพื่อพ่อหลวง ร.9 เป็นการถวายงานครั้งสุดท้ายเพื่อพ่อหลวง ร.9 อันเป็นที่รักยิ่งของปวงชนชาวไทยทุกคน และนักแสดงทุกคนที่ได้รับผิดชอบหน้าที่ตรงนี้ต่างพูดเป็นเสียงเดียวกันว่าเป็นความภูมิใจอย่างมากที่ได้เป็นส่วนหนึ่งในการแสดงมหรสพเนื่องในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9

เคยรำถวายงานหน้าพระพักตร์ในหลวง ร.9 ไหม

ไม่เคยถวายงานรำหน้าพระพักตร์ในหลวง ร.9 เลยสักครั้ง แต่ที่ได้ใกล้ชิดที่สุดคือเป็นผู้กำกับการแสดงในงานมหรสพของพระราชพิธีถวายพระเพลิงของสมเด็จย่าและพระพี่นาง 2 ครั้ง ซึ่งความรู้สึกตอนนั้นภูมิใจมากที่ได้มีโอกาสถวายงานรับใช้พระเจ้าอยู่หัว ร.9 และครั้งนี้มาถวายงานอีกครั้งในฐานะนักแสดงถึงแม้ว่าพระองค์ท่านจะเสด็จจากพวกเราไปแล้ว แต่พ่อหลวง ร.9 ยังทรงอยู่ในความทรงจำของพวกเราเสมอเพราะพระองค์ท่านเป็นผู้ให้ เป็นผู้สร้าง เป็นเทวดามาโปรดพวกเราคนไทยทุกคน

รู้สึกน้อยใจหรือไม่ ที่เป็นคนเบื้องหลังทำการแสดงโดยที่บางครั้งไม่มีใครรู้จักเราเลย

เปล่าเลย กลับกันนี่คือความภาคภูมิใจที่เราเหล่านักแสดงทุกคนได้เกิดมาในแผ่นดินพ่อหลวง ร.9 และได้มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมของไทย ซึ่งการแสดงละครในละครนอกและโขนถือว่าเป็นการแสดงชั้นสูง ถึงแม้ว่าหลายๆคนที่มองว่านาฏศิลป์ดนตรีคือการเต้นกินรำกิน แต่ว่าพวกเราเหล่านักแสดงกลับคิดว่านี่คือสิ่งที่สร้างความภาคภูมิใจให้กับพวกเราถึงแม้ไม่มีใครเห็นค่าในตัวเราแต่เราทุกคนเห็นคุณค่าในตัวของเราเองและภูมิใจที่ได้เกิดมาเป็นนักแสดงนาฏศิลป์

สิ่งที่ทำให้นักแสดงทุกคนภูมิใจที่ได้ทำหน้าที่อยู่เบื้องหลังการแสดงคืออะไร

พ่อหลวง ร.9 พระองค์ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ที่ทรงงานหนักที่สุดในโลก ทรงเป็นผู้ปิดทองหลังพระ ตอนที่พ่อหลวง ร.9 ป่วยพระองค์ท่านยังทรงห่วงใยประชาชนกลัวประชาชนเดือดร้อนเวลาเสด็จทุกครั้ง

พ่อหลวง ร.9 คือผู้อยู่เบื้องหลังความสุขของไทยทุกคนจริงๆ พวกเราเหล่านักแสดงจึงยึดถือพระองค์ท่านเป็นแบบอย่างด้วยการสร้างรอยยิ้มและความสุขให้กับผู้ชมทุกคนถึงแม้ว่าพวกเขาเหล่านั้นจะไม่ทราบว่าพวกเราคือใคร แต่เราก็จะทำหน้าที่ให้ดีที่สุดเท่าที่จะทำได้

อีกหนึ่งนักแสดงคนเบื้องหลังที่ต้องสวมหัวโขนอยู่ตลอดเวลา ณัฐพงศ์ กิติ เปิดใจกับทีมข่าว Sanook News! ว่า “ผมมาจากวิทยาลัยนาฏศิลป์เชียงใหม่แสดงเป็นเสนาลิง ในเรื่องรามเกียรติ์ ซึ่งตอนได้รับคัดเลือกรู้สึกตื่นเต้นและดีใจอย่างมากที่ได้มีโอกาสเป็นส่วนหนึ่งในการแสดงมหรสพงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงในหลวง ร.9

และถือว่าเป็นเกียรติอย่างที่สุดต่อวงตระกูลที่ได้รับโอกาสตรงนี้ ถึงแม้ว่าผมจะแสดงเป็นเสนาลิงต้องสวมหัวโขนลิงตลอดเวลาแสดงออกด้วยท่าทางเท่านั้น แต่ผมก็ภูมิใจที่ได้มายืนอยู่ตรงนี้ที่ผ่านมายอมรับว่าซ้อมหนักมากเพื่อการแสดงชุดนี้

แต่ผมไม่รู้สึกเหนื่อยเลยเพราะผมอยากทำเพื่อพ่อขอน้อมส่งพระองค์ท่านเสด็จสู่สรรค์คาลัย และผมภูมิใจที่ได้เกิดบนแผ่นดินนี้จะทำหน้าที่ให้ดีที่สุดแม้ไม่มีใครรู้ไม่มีใครเห็นก็ตาม”

ด้านนักแสดงคนเบื้องหลังที่สวมบทเสนาลิงอีกท่านคือ ศิริชัย อินทะจักร์ เปิดใจกับทีมข่าว Sanook News! ว่า “ผมแสดงเป็นเสนาลิง ในเรื่องรามเกียรติ์ และมาจากวิทยาลัยนาฏศิลป์เชียงใหม่เหมือนกันครับ ตอนที่ได้รับคัดเลือกผมดีใจอย่างมากที่ได้รับโอกาสที่หาไม่ได้แล้วในชีวิตนี้

ถึงแม้ว่าผมคือคนเบื้องหลังแต่ผมก็ภูมิใจมากเพราะส่วนหนึ่งผมได้อนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมของชาติเพื่อไม่ให้สูญหาย และถึงแม้ว่าคนทั่วไปจะมองโขนว่าเป็นการเต้นกินรำกิน แต่ในสาขาอาชีพของเราถือว่าเป็นเกียรติอย่างยิ่งที่ได้มารำโขน เพราะพ่อหลวง ร.9 และพระราชินี ทั้งสองพระองค์ทรงโปรดปรานทอดพระเนตรการแสดงโขนเป็นอย่างมาก

มีการฟื้นฟูการแสดงโขน กลายเป็นโขนพระราชทาน ผมไม่เคยแสดงโขนต่อหน้าพระพักตร์เลย แต่ครั้งนี้ถือว่าเป็นเกียรติอย่างยิ่งที่ได้มีโอกาสถวายงานพ่อหลวง ร.9 และขอน้อมส่งพระองค์ท่านเสด็จสู่สวรรคาลัย”

ไม่จะอาชีพไหนคนเบื้องหน้าหรือคนเบื้องทุกคนล้วนมีความภาคภูมิใจได้ทั้งนั้นขึ้นอยู่กับความสุขที่ได้ทำ ความดีที่ได้สร้างขึ้น ถึงแม้ว่าไม่มีใครรู้ไม่มีใครเห็นแต่สักวันหนึ่งความดีจะเผยตัวตนขึ้นมาพร้อมกับคำสรรเสริญ

ดังตัวอย่างอย่างที่เราเคยเห็นและประทับใจเสมอมา นั่นคือ พ่อหลวง ร.9 พระองค์คือผู้ปิดท้องหลังพระ เป็นแบบอย่างการทำความดีที่ไม่ต้องการคำชมหรือคำตอบแทนใดๆ โชคดีแค่ไหนที่ได้เกิดมาบนแผ่นดินไทยที่พระมหากษัตริย์ที่ชื่อภูมิพล