รู้หรือไม่! มีเพียง "ประเทศเดียว" บนโลกใบนี้ ที่เป็นรัฐโดยสมบูรณ์แต่ไม่มีประเทศใดยอมรับ

รัฐ (State) เป็นหัวใจของวิชารัฐศาสตร์ โดยเกิดมีขึ้นอย่างเป็นทางการในการประชุมภาคีชาติอเมริกาครั้งที่ 7 ณ กรุงมอนเตวิเดโอ ประเทศอุรุกวัย ทวีปอเมริกาใต้ เมื่อวันที่ 26 ธันวาคม พ.ศ. 2476 โดยกำหนดสิทธิและหน้าที่ของรัฐ ด้วยการบอกถึงสถานะความเป็นรัฐชาติเอาไว้อย่างแจ้งชัดในอนุสัญญากรุงมอนเตวิเดโอว่าด้วยสิทธิและหน้าที่ของรัฐ (Montevideo Convention on Rights and Duties of the states) มาตรา 1 ว่า รัฐ คือ นิติบุคคลตามกฎหมายระหว่างประเทศต้องมีองค์ประกอบ 4 ประการคือ

1) มีดินแดนที่แน่นอน คือ มีขอบเขตของอาณาบริเวณที่แน่นอน จะมีเนื้อที่ใหญ่หรือเล็กก็ได้

2) มีประชากร คือ ต้องมีประชากรที่เป็นมนุษย์อาศัยอยู่ในดินแดนนั้น จำนวนกี่คนก็ได้ แต่ต้องมีสภาพเป็นสังคมในดินแดนนั้น

3) มีรัฐบาล คือ ต้องมีรัฐบาลที่ทำหน้าที่บริหารและจัดการดินแดนที่แน่นอนในพื้นที่นั้นๆ ได้

4) มีอำนาจอธิปไตย คือ อำนาจในการปกครองตนเองโดยไม่ขึ้นอยู่กับรัฐอื่นใด และอำนาจอธิปไตยนี้รวมถึงอำนาจในการสัมพันธ์กับรัฐอื่นๆ อย่างเสรีด้วย

นอกจากนี้ ยังมีรายละเอียดเพิ่มเติมในมาตรา 3 ของอนุสัญญากรุงมอนเตวิเดโอ อีกว่า “การดำรงอยู่ทางการเมือง รัฐไม่ได้ขึ้นอยู่กับการยอมรับของรัฐอื่นๆ กล่าวคือ หากรัฐใดที่มีคุณสมบัติพร้อมทั้ง 4 ประการ คือ มีดินแดนที่แน่นอน มีประชากร มีรัฐบาล และมีอำนาจอธิปไตยที่จะติดต่อกับรัฐอื่นได้โดยตนเอง ก็ถือว่าเป็นรัฐโดยสมบูรณ์แล้ว ไม่ว่าจะมีรัฐอื่นๆ รับรองหรือไม่

ดังนั้น เรื่องการรับรองรัฐจึงเป็นเรื่องที่ไม่จำเป็นในความเป็นรัฐ ถึงแม้ว่าไม่มีผู้ใดรับรองความเป็นรัฐที่ถูกต้องตามกฎหมายเลย รัฐก็เป็นรัฐได้ หากมีคุณสมบัติครบ 4 ประการดังที่กล่าวมาข้างต้น แต่ไม่มีรัฐ (ประเทศ) ใดรับรองการเป็นรัฐเลย ก็มีความเป็นรัฐโดยสมบูรณ์อยู่ดี

ประเทศโซมาลีแลนด์ (สีน้ำตาลอ่อน) ประเทศโซมาเลีย (สีเหลือง)

ดังในกรณีของประเทศ (รัฐ) โซมาลีแลนด์ (Somaliland) ซึ่งเป็นดินแดนที่ตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศโซมาเลียและติดกับประเทศจิบูตีและประเทศเอธิโอเปียในจะงอยแอฟริกา ประกาศเอกราชปกครองตามระบอบประชาธิปไตย แยกตัวออกมาจากประเทศโซมาเลียตั้งแต่ปี พ.ศ. 2534 อันเนื่องมาจากประเทศโซมาเลียตกเป็นรัฐล้มเหลว (รัฐล้มเหลว หรือ failed state หมายถึง รัฐที่ไม่สามารถบริหารการปกครองได้อย่างมีประสิทธิภาพ หรือไม่สามารถดำรงรักษาไว้ซึ่งความสงบเรียบร้อยภายใน มีความขัดแย้งทางการเมืองและสังคมอย่างรุนแรง มีการเปลี่ยนรัฐบาลบ่อย รัฐบาลและกลไกรัฐขาดความมั่นคงและประสิทธิภาพ จนไม่สามารถบริหารประเทศและแก้ปัญหาต่างๆ ให้ประสบผลสำเร็จได้) แต่ยังไม่เป็นที่ยอมรับจากนานาชาติเลยแม้แต่ประเทศเดียว เนื่องจากสหภาพแอฟริกาที่เป็นองค์การระหว่างประเทศในทวีปแอฟริกาซึ่งมีสมาชิก 54 ประเทศ มีนโยบายที่จะไม่รับรองรัฐที่แยกตัวออกจากประเทศเดิม เพราะเกรงว่าประเทศอื่นๆ ในทวีปแอฟริกาจะถือเป็นตัวอย่าง อาจทำให้เกิดการแยกตัวออกเป็นเอกราชในแทบทุกประเทศของทวีปแอฟริกา เนื่องจากประเทศในแอฟริกาล้วนแล้วแต่ตั้งขึ้นจากการขีดเส้นแบ่งพรมแดนตามอำเภอใจของเจ้าอาณานิคมชาวยุโรปในอดีตทั้งสิ้น

ดังนั้นประเทศโซมาลีแลนด์จึงเป็นรัฐเดียวในโลกที่ไม่ได้รับการรับรองจากรัฐใดในโลกนี้เลยว่าเป็นรัฐเอกราชโดยสมบูรณ์ แต่รัฐโซมาลีแลนด์ก็เป็นรัฐโดยสมบูรณ์ตามอนุสัญญากรุงมอนเตวิเดโอว่าด้วยสิทธิและหน้าที่ของรัฐ มาตรา 1 ว่า รัฐ คือ นิติบุคคลตามกฎหมายระหว่างประเทศ อยู่นั่นเอง