เพราะเหตุใด? นักไวโอลินระดับโลกเปิดคอนเสิร์ตฟรีที่สถานีรถไฟใต้ดิน แต่กลับไม่มีใครสนใจ

การศึกษาระดับปริญญาตรีในมหาวิทยาลัยที่สหรัฐอเมริกาทั่วไปจะมีวิชาบังคับสำคัญๆ อยู่ 3 วิชา ซึ่งวิชาบังคับเหล่านี้นักศึกษาทุกคณะวิชา ทุกคนต้องเรียน แต่วิชาบังคับเหล่านี้มหาวิทยาลัยของไทยไม่เคยให้ความสนใจเลย 3 วิชา คือ

1. การพูดในที่สาธารณะ
2. ความเข้าใจดนตรี
3. ความชื่นชมในศิลปะ

การเรียนการสอนใน 3 วิชาดังกล่าวนี้มีวัตถุประสงค์ที่จะสร้างคนให้เต็มคนนั่นเองเพราะบ่อยครั้งที่การศึกษา (โดยเฉพาะในเมืองไทยเรา) มักจะมุ่งแต่วิชาการและเหตุผลมากเกินไปจนกระทั่งละทิ้งอารมณ์ของความเป็นมนุษย์ไปกลายเป็นการศึกษาที่ทำให้มนุษย์กลายเป็นเครื่องจักรไป  

การเรียนทั้ง 3 วิชานี้เป็นการให้เครื่องมือและวิธีการกับนักศึกษาเพื่อที่จะเอาไว้แสวงหาความสุขต่อไปในชีวิตอนาคตข้างหน้า เพราะว่าการที่มีความสามารถแสดงความคิดเห็นของตัวเองต่อที่สาธารณะด้วยวิธีการพูดในที่สาธารณะโดยไม่ต้องอัดอั้นตันใจแบบมีปากเหมือนไม่มี เนื่องจากพูดไม่เป็น

สำหรับความเข้าใจดนตรีมีความสำคัญ คือ เสียงดนตรีสามารถส่งเสริมพัฒนาการทางอารมณ์ เสริมสร้างความคิดจินตนาการ ช่วยกระตุ้นให้มีการแสดงออกในทางสร้างสรรค์ ส่งเสริมให้มีความสัมพันธ์ระหว่างประสาทหู กล้ามเนื้อมือ ให้สอดคล้องกับการใช้ความคิด ทำให้หายเหนื่อยผ่อนคลายความตึงเครียด

ส่วนเรื่องความชื่นชมในศิลปะนี่นะครับ เวลาที่คนเราไปไหนมาไหนต่างบ้านต่างเมืองก็จะได้ไปหอศิลป์หรือพิพิธภัณฑ์บ้าง แทนที่จะช้อบปิ้งแต่อย่างเดียว

นั่นแหละครับจึงเป็นที่มาของวิชาบังคับ 3 วิชาดังกล่าวของนักศึกษาระดับมหาวิทยาลัยในอเมริกา

ที่ระลึกเรื่องนี้ขึ้นมาเนื่องจากผู้เขียนได้อ่านข่าวพบว่า นายโจชัว เบลล์ นักไวโอลินมือระดับสุดยอดในโลกปัจจุบันผู้ที่ลงทุนซื้อไวโอลินที่เรียกว่า กิ๊บสัน เอ๊กซ์ฮูเบอร์แมนน์ ซึ่งเป็นไวโอลินที่ทำขึ้นมาเมื่อ พ.ศ. 2256 (สมัยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ แห่งกรุงศรีอยุธยาโน่น) ในราคาเกือบ 4 ล้านดอลลาร์ (ไวโอลินที่ราคาแพงที่สุดในโลกนี้ทำขึ้นโดยนายอันโตนิโอ สตราดิวารี ช่างทำไวโอลินชาวอิตาลีระดับตำนาน) ได้ไปยืนเล่นไวโอลินที่สถานีรถไฟใต้ดินลองฟองด์ พลาซา ในกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. ครั้งหนี่งเป็นเวลา 45 นาที ซึ่งเขาได้เล่นไวโอลินระดับยอดเยี่ยมที่เขาเล่นในคอนเสิร์ต ฮอลล์ ที่ขายตั๋วราคาเป็นร้อยเหรียญซึ่งที่นั่งจะเต็มโดยตลอด  

การแสดงที่สถานีรถไฟใต้ดินครั้งนี้มีการถ่ายวีดิทัศน์เหตุการณ์นี้ไว้โดยตลอด ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้คือ มีคนผ่านไปมาในช่วงนั้นที่บันทึกภาพไว้ 1,097 คน มีคนเพียง 6 คนที่หยุดฟังการเล่นไวโอลินของ โจชัว เบลล์ และให้ทานโดยโยนเงินใส่ในภาชนะเป็นเงิน 32.17 ดอลลาร์

แต่มีสตรีชาวญี่ปุ่นคนหนึ่งเท่านั้นที่จำได้ว่าเป็นโจชัว เบลล์ผู้มีชื่อเสียง และให้เงินเขา 20 เหรียญ

การแสดงครั้งนี้ทีมงานมีความหวั่นวิตกอย่างยิ่งว่าโจชัว เบลล์จะถูกบรรดาแฟนรุมล้อมจนเกิดการจลาจลขึ้นได้ เนื่องจากโจชัว เบลล์ผู้นี้มีชื่อเสียงมาตั้งแต่เด็กแล้วละครับ เริ่มเล่นไวโอลินให้กับวงดุริยางค์ฟิลาเดลเฟีย เป็นวาทยกรเมื่ออายุเพียง 14 ปี และได้เล่นไวโอลินที่โรงละครคาร์เนกี้ฮอลล์ซึ่งถือว่าเป็นสถานที่การแสดงที่สุดยอดแห่งหนึ่งของโลกระดับพรีเมียร์ ลีก เมื่ออายุได้ 18 ปีและได้รับรางวัลแกรมมี่มาแล้ว นอกจากนี้เขาคือผู้เล่นไวโอลินในภาพยนตร์ตุ๊กตาทองเรื่อง “ไวโอลินเลือด”

ทั้งนี้ โจชัว เบลล์เคยมาแสดงคอนเสิร์ตเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ประเทศไทยเมื่อเดือนกันยายน พ.ศ. 2561 อีกด้วย

ปรากฏการณ์นี้น่าสนใจนะครับโดยพอสรุปข้อคิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องนี้ได้ว่า

“บริบท คือ บรรยากาศและสิ่งแวดล้อมเวลานั้นเป็นส่วนสำคัญ คือไม่ได้มีการเตรียมความพร้อมในการโฆษณาและการตลาดเอาไว้ก่อนเลย ทำให้ขาดองค์ประกอบของความคาดหวัง และขาดความมีเสน่ห์หรูหราของผู้ชมที่มีส่วนสำคัญอย่างใหญ่หลวง เพราะความยิ่งใหญ่หรูหรานั้นเนื่องมาจากการมาแสดงตัวด้วยการแต่งกายที่หรูเริ่ดมาประชันกันของบรรดาพวกไฮโซและบุคคลมีชื่อเสียงในหลากหลายวงการ”

องค์ประกอบที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งที่ขาดไปคือข้อสามและข้อสี่ของมาสโลว์ กล่าวคือการไม่มีพวกให้เข้าไปรวมกลุ่มด้วย เนื่องจากที่สถานีรถไฟฟ้าใต้ดินนั้นคนที่มีธุระเท่านั้นเขาจึงไปที่นั่นกัน ดังนั้นการหยุดฟังคนเล่นไวโอลินนั้นจะหาเพื่อนมายืนฟังด้วยนั้นคงไม่มี และอีกประการหนึ่งก็คือขาดความรู้สึกว่าตัวเองจะได้รับการยกย่องว่าเป็นคนรสนิยมสูงที่ไปฟังการแสดงคอนเสิร์ตที่ฮอลล์ใหญ่ๆ ที่โก้หรู ซึ่งการยืนฟังคนเล่นไวโอลินในสถานีรถไฟฟ้าใต้ดินดูจะเหมือนคนบ้านนอกไป

ครับ! สรุปแล้วอะไรๆ ก็ขึ้นอยู่กับบริบททั้งนั้นนะครับ