ปอท.รวบหนุ่มโพสต์อ้าง "กลับจากสเปนไม่ถูกคัดกรอง" เอาผิด พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์

ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน รายงานเมื่อวันที่ 23 มี.ค. 2563 ได้รับแจ้งจากนายดนัย อุศมา ศิลปินวัย 42 ปี ว่าถูกเจ้าหน้าที่ตำรวจเข้าจับกุมจากแกลลอรี่ในจังหวัดภูเก็ต ตามหมายจับศาลอาญา ที่ 400/2563 ลงวันที่ 23 มี.ค. 2563 ในข้อหา "นำเข้าข้อมูลคอมพิวเตอร์ ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์อันเป็นเท็จ โดยประการที่น่าจะก่อให้เกิดความตื่นตระหนกแก่ประชาชน" หลังถูกจับกุม ตำรวจได้นำตัวเขาไปทำบันทึกการจับกุมที่ กองกำกับการสืบสวนตำรวจภูธรจังหวัดภูเก็ต ก่อนควบคุมตัวขึ้นเครื่องบินจากภูเก็ตในเวลาประมาณ 17.00 น. เพื่อนำตัวมาที่กองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (บก.ปอท.)  

โดยนายดนัย เป็นผู้ใช้เฟซบุ๊กชื่อ "Zen Wide" โพสต์ข้อความเมื่อวันที่ 16 มี.ค. ที่ผ่านมาว่า ได้เดินทางกลับจากกรุงบาร์เซโลนา ประเทศสเปนเข้าประเทศไทย โดยที่ไม่มีเจ้าหน้าที่มาตรวจคัดกรองผู้โดยสารที่มีโอกาสติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ที่สำนักงานตรวจคนเข้าเมือง สนามบินสุวรรณภูมิ เช่นเดียวกับผู้โดยสารคนอื่นอีก 500-600 คน ในเที่ยวบินลำเดียวกันและที่มากับสายการบินอื่นอีก 2-3 ลำ 

ซึ่งต่อมา นายกิตติพงษ์ กิตติขจร รองผู้อำนวยการท่าอากาศยานสุวรรณภูมิสายปฏิบัติการ ออกมาแถลงข่าวโต้ว่า ผู้โดยสารทุกคนได้ผ่านจุดตรวจ หรือจุดคัดกรองที่มีเครื่องเทอร์โมสแกนของเจ้าหน้าที่ ตามมาตรการเฝ้าระวังการแพร่เชื้อไวรัสโควิด-19 แต่ที่ผ่านไปได้เพราะตัวผู้โดยสารเองไม่มีไข้ รวมทั้งประเทศต้นทางที่เดินทางมา (ประเทศสเปน) ไม่ใช่ประเทศกลุ่มเสี่ยง 4 + 2 ตามที่ออกประกาศไว้ จึงไม่จำเป็นต้องซักถามข้อมูลหรือตรวจเพิ่มเติม พร้อมกับระบุว่าการโพสต์ดังกล่าว สร้างความเสียหายให้ส่วนราชการหลายภาคส่วนมาก อาจจะมีการดำเนินคดี หรือร่วมกันดำเนินคดีในส่วนที่มีความเสียหาย ฐานโพสต์ข้อมูลอันเป็นเท็จลงสู่คอมพิวเตอร์ และสร้างเฟกนิวส์ (Fake News) ทำให้สังคมตื่นตระหนก

หลังเดินทางมาถึงกรุงเทพฯ ในเวลาประมาณ 18.30 น. นายดนัยถูกนำตัวไปที่กองบังคับการปราบปราม พร้อมกับถูกยึดโทรศัพท์มือถือ 1 เครื่อง โดยเจ้าหน้าที่ระบุว่าเป็นเครื่องมือในการกระทำความผิด จากนั้นจึงถูกนำตัวไปที่ บก.ปอท. เพื่อแจ้งข้อกล่าวหา "นำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์อันเป็นเท็จ โดยประการที่น่าจะก่อให้เกิดความตื่นตระหนกแก่ประชาชน" ตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ พ.ศ.2560 มาตรา 14 (2) 

ในคดีนี้ บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) มอบหมายให้ผู้รับมอบอำนาจเข้าแจ้งความดำเนินคดีต่อนายดนัย กล่าวหาว่า สิ่งที่ดนัยโพสต์นั้นไม่เป็นความจริงแต่อย่างใด และทำให้ประชาชนเกิดความตื่นตระหนก เสียความเชื่อมั่นต่อสนามบินสุวรรณภูมิ เนื่องจากประชาชนจะเข้าใจผิดว่าทางสนามบินฯ ปล่อยปละละเลย เพิกเฉย ไม่มีมาตรการคัดกรองผู้โดยสารที่มาจากต่างประเทศ เพื่อคัดกรองเชื้อไวรัส โควิด-19 ตามมาตรฐานสากล เป็นเหตุให้บริษัท ท่าอากาศยานไทย ได้รับความเสียหาย

ในการสอบปากคำ โดยมีทนายความและญาติเข้าร่วมรับฟัง นายดนัยได้ให้การปฏิเสธตลอดข้อกล่าวหา เขายืนยันว่าสิ่งที่โพสต์เป็นเรื่องจริงทุกประการ ส่วนรูปสนามบินที่เขาโพสต์ประกอบข้อความนั้น ได้ค้นหาจากอินเทอร์เน็ตมาประกอบเรื่องเล่าถึงสนามบินสุวรรณภูมิ โดยภาพดังกล่าวมิได้เป็นภาพที่สามารถสื่อได้ว่าสนามบินมีหรือไม่มีจุดคัดกรองแต่อย่างใด เพราะเป็นภาพภายนอกบริเวณผู้โดยสารขาเข้า ไม่ใช่บริเวณที่ตนกล่าวถึงในเนื้อหาโพสต์ 

นายดนัยยังให้การเพิ่มเติมถึงสาเหตุที่โพสต์ข้อความดังกล่าวว่า การบอกเล่าถึงความกังวลต่อเพื่อนในเฟซบุ๊ก เนื่องจากไม่ได้มีเพียงแค่เขาที่กลับมา แต่ยังมีคนอีกมากในเครื่องบินลำนั้นมาจากประเทศที่เสี่ยง เขาจึงอยากให้ประเทศไทยมีการคัดกรองที่เข้มข้นมากกว่านี้ เพื่อไม่ให้มีสถานการณ์การแพร่ระบาดมากไปกว่าที่เป็นอยู่ 

ทั้งนี้ นายดนัยแจ้งความประสงค์ต่อพนักงานสอบสวนไว้ด้วยว่า ต้องการให้พนักงานสอบสวนขอภาพเคลื่อนไหวจากกล้องวงจรปิดทั้งหมดของสนามบินสุวรรณภูมิที่มีภาพของเขาในช่วงเวลาที่เป็นปัญหา เพื่อมาประกอบคำให้การของเขาในชั้นสอบสวน การแจ้งข้อหาและสอบปากคำเสร็จสิ้นในเวลาประมาณ 0.30 น. ของวันที่ 24 มี.ค. 63 จากนั้น นายดนัยถูกนำตัวไปคุมขังไว้ที่ สน.ทุ่งสองห้อง ร่วมกับผู้ต้องขังในคดีอื่นๆ ซึ่งถูกขังที่ สน.อยู่ก่อนแล้ว อีก 5 ราย โดยพนักงานสอบสวน ปอท.เตรียมนำตัวเขาไปขออำนาจศาลอาญา ถนนรัชดา ในการฝากขัง ในเวลา 11.00 น.

นายดนัย เป็นศิลปินอิสระ มีผลงานศิลปะร่วมสมัย ทั้ง painting และ installation โดยมักเดินทางไปโชว์ภาพในพิพิธภัณฑ์และแกลเลอรี่ รวมถึงการวางจำหน่ายงานศิลปะในสตูดิโอหลายประเทศ เขาเปิดเผยว่า ในวันที่ 16 มี.ค. 63 เมื่อเดินทางถึง ตม.ที่สนามบินสุวรรณภูมิ เขาเดินผ่านออกมาโดยไม่มีเจ้าหน้าที่มาตรวจวัดอะไรทั้งนั้น ขณะที่ก่อนเขาจะออกเดินทางมาประเทศไทยเขาได้เห็นประกาศจากเพจสถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงมาดริด เรื่อง มาตรการควบคุมโรคเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 สำหรับผู้เดินทางจากสเปนไปยังประเทศไทย โดยในประกาศดังกล่าวระบุว่า ตามที่กรมควบคุมโรคติดต่อ กระทรวงสาธารณสุข ได้ประกาศให้สเปนเป็น 1 ใน 6 พื้นที่ที่มีการระบาดของเชื้อไวรัสโคโรน่าสายพันธุ์ใหม่อย่างต่อเนื่องและควรหลีกเลี่ยงการเดินทางนั้น ผู้เดินทาง (ทั้งคนไทยและคนต่างชาติ) จากสเปน ที่เดินทางมาถึงประเทศไทย ท่าอากาศยานที่ประเทศไทยจะมีมาตรการคัดกรองผู้เดินทาง ประกอบกับที่สนามบินบาร์เซโลน่าและอาบูดาบีเขาถูกตรวจร่างกายอย่างเข้มข้น ทำให้เขาคิดว่าจะพบมาตรการเช่นนั้นที่สนามบินสุวรรณภูมิ  

ซึ่งขณะตำรวจเข้าจับกุมนั้น เขากักตัวเองอยู่ที่ชั้น 3 ของแกลเลอรี่ ส่วนภรรยากำลังลงมาเปิดร้านตอนใกล้เวลา 12.00 น. และเจอเข้ากับเจ้าหน้าที่ตำรวจ กรณีนี้จึงเป็นที่น่าสงสัยว่า ในขณะที่ประเทศอยู่ในช่วงที่เฝ้าระวัง โรคโควิด-19 กรมควบคุมโรคติดต่อก็ได้ออกมาตรการให้ผู้ที่เดินทางมาจากพื้นที่ระบาดต่อเนื่อง ซึ่งสเปนเป็นหนึ่งในนั้น จะต้องถูกคุมไว้สังเกตอาการภายในที่พักอาศัย 14 วัน (กรณีดนัยคือวันที่ 16-29 มี.ค. 2563) 

แต่ตำรวจกลับเลือกใช้วิธีการออกหมายจับ และติดตามจับกุมนายดนัยมาดำเนินคดีในทันที ทั้งที่กรณีนี้สามารถออกเป็นหมายเรียกและกำหนดให้เข้ารับทราบข้อกล่าวหาภายหลังช่วงเวลากักตัวได้ (ดูกรณีที่มีการออกหมายเรียกให้เข้ารับทราบข้อหา) ทั้งยังจะส่งตัวดนัยไปขออำนาจศาลอาญาฝากขัง ซึ่งไม่ว่าเขาจะได้รับการประกันตัวหรือไม่ กระบวนการที่เขาจะต้องถูกนำไปขังรวมกับผู้ต้องขังคนอื่นๆ ทั้งที่ สน.ทุ่งสองห้อง และที่ห้องขังใต้ถุนศาลอาญา หากดนัยติดเชื้อไวรัสโควิด-19 มาจากสเปนก็อาจทำให้แพร่เชื้อโรคไปยังผู้ต้องขังคนอื่นๆ และนำไปสู่การแพร่ระบาดในเรือนจำเป็นวงกว้างได้ 

นายดนัย กล่าวว่า เดินทางกลับจากกรุงบาร์เซโลนา ประเทศสเปน เมื่อ 5 วันที่ผ่านมา โดยที่ผู้โดยสารทุกคนในเที่ยวบินลำเดียวกันไม่ได้ถูกตรวจคัดกรองจากเจ้าหน้าที่ ขนะที่สนามบินอื่นที่เป็นจุดต่อเครื่อง มีการตรวจคัดกรองอย่างน้อย 3 ขั้นตอน แต่ที่สุวรรณภูมิเห็นว่ามีกล้องเทอร์โมสแกนติดตั้งอยู่ที่เพดานของสนามบินเท่านั้น

นายดนัย กล่าวอีกว่า จึงโพสต์ข้อความลงในเฟซบุ๊กส่วนตัว และมีผู้แชร์ข้อความออกไปอีกเป็นจำนวนมากกว่าหมื่นครั้ง สำหรับเมืองบาร์เซโลนา ประเทศสเปน เป็นประเทศที่มีการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสสูง ตนคิดว่าทางการไทยควรให้ความสำคัญในการคัดกรอง จึงโพสต์ข้อความดังกล่าวตามข้อเท็จจริงที่ได้พบเห็น โดยไม่ได้มีเจตนาแอบแฝงแต่อย่างใด

ทั้งนี้ นายดนัยถูกคุมตัวขึ้นเครื่องบินจากภูเก็ตเวลาประมาณ 17.00 น. เพื่อนำตัวมาที่กองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทางเทคโนโลยี