"ลิเดีย" วิตกผลตรวจเชื้อโควิด-19 ยังเป็นบวก ด้าน "หมอมนูญ" ยันไม่ได้สร้างดราม่า แค่อยากให้ความรู้คน

รายการโหนกระแสวันที่ 9 เม.ย. หนุ่ม-กรรชัย กำเนิดพลอย ในฐานะผู้ดำเนินรายการ ผลิตในนามบริษัท ดีคืนดีวัน จำกัด ออกอากาศทุกวันจันทร์-ศุกร์ เวลา 12.20 น. ทางช่อง 3 กดเลข 33 วันนี้เปิดใจสัมภาษณ์ นพ. มนูญ ลีเชวงวงศ์ อายุรแพทย์ด้านระบบทางเดินหายใจ รพ.วิชัยยุทธ กรณีที่ออกมาพูดว่าเชื้อไวรัสโควิด-19 เป็น 2 เชื้อ ตัวนึงเป็นเชื้อที่อยู่ในอู่ฮั่นซึ่งเด็กๆ แต่เชื้อรุนแรงอยู่อิตาลี ทำให้คนตายเยอะแยะมากมาย 

อาจารย์ตั้งข้อสังเกตมาตั้งแต่แรกเพราะอะไร?

"ดูจากตัวเลขผู้เสียชีวิตใจอิตาลี มันสูงกว่าที่อื่น ตอนนี้ก็เป็นแชมป์โลก ผมได้ฟังจากแพทย์ที่รักษาผู้ป่วยที่อิตาลี เขาบอกว่าเชื้ออิตาลีไม่เหมือนสายพันธุ์อู่ฮั่น ซึ่งมันก็จริง เขาคิดว่าสายพันธุ์นี้มาจากประเทศใกล้ๆ เช่น เยอรมัน แล้วแพร่กระจายไปทั้งยุโรป รวมทั้งอเมริกา ตอนโรคโควิดเข้าไปในประเทศอเมริกา ไปที่รัฐวอชิงตัน เชื้อสายพันธุ์ที่วอชิงตันที่อยู่ตะวันตกของอเมริกาเหมือนอู่ฮั่น แต่พอระบาดไปที่นิวยอร์ก ก็พบว่าไม่เหมือนสายพันธุ์ประเทศจีน เวลาผ่านไป แต่ละเมืองก็มีสายพันธุ์ของมันเอง ดูจากยอดเสียชีวิตอิตาลีสูงที่สุดในโลก แล้วก็ป่วยเร็ว ตายเร็วด้วย ถ้ามาประเทศเรา เราก็แย่เหมือนประเทศเขา" 

มีหลายคนบอกว่ามันน่าจะเป็นตัวเดียวกันหรือเปล่า แต่อิตาลียุโรปวัฒนธรรมเขาแตกต่างกันไป อย่างไปไหนไมใส่หน้ากากอนามัย สเปนเข้าไปในร้านอาหารทักทายคนในร้านอาจเอาแก้วชนกัน โอกาสติดมากกว่า ที่สำคัญระบบสาธารณสุขของเขา รพ.บางรัฐ บางเมืองยังด้อยอยู่ด้วยซ้ำ  ซึ่งมีโอกาสทำให้คนเป็นเยอะ คนตายเยอะอาจเป็นคนสูงอายุมากก็ได้ มองยังไง?

"ผมว่าอธิบายได้ส่วนหนึ่ง แต่ถ้ามองประเทศอเมริกา เราจะเห็นว่าคนอเมริกันเหมือนกัน แต่ทำไมฝั่งตะวันออก นิวยอร์กตายสูงสุดเลย ทั้งที่วัฒนธรรมเหมือนกัน ซึ่งมันคนละสายพันธุ์ สายพันธุ์วอชิงตันเป็นสายพันธุ์จีน แต่สายพันธุ์นิวยอร์กเป็นสายพันธุ์ยุโรป วัฒนธรรมเหมือนกัน วิธีการทักทายเหมือนกันหมด แต่ยอดตายไม่เหมือนกัน" 

แล้วรหัสพันธุกรรมล่ะ?

"มันก็เปลี่ยน มีการศึกษามีอย่างน้อยๆ 8 สายพันธุ์และอาจมีมากกว่านั้น โอ้โห นี่ถือว่าน้อยนะ ดูอย่างไข้หวัดใหญ่ ทุกปีจะทำวัคซีนเปลี่ยนทุกปี ทุกเมืองมีคนละสายพันธุ์" 

แบบนี้จะทำยังไง ยาจะกำจัดได้เหรอ?

"มันเปลี่ยนนิดเดียว ไม่ได้เปลี่ยนมาก แต่ความดุร้ายคงเปลี่ยน ยกตัวอย่างเหมือนโปลิโอก็เป็นไวรัส ทำให้อ่อนแรง เชื้อไวรัสสามารถเพิ่มความรุนแรงหรือลดความรุนแรง แล้วแต่" 

โควิดสามารถทำให้ปอดเราพังได้เร็วขนาดนั้นเหรอเหรอ?

"อนุมาน 5 วัน หลังจากนั้น 6 7 8 9 จะแย่"

บางคนเข้าไปแป๊บเดียว ปอดเปลี่ยนสีเลย?

"ก็เป็นไปได้ อย่างคุณลีเดีย สองวันได้รับเชื้อ วันที่สาม สี่ คอมพิวเตอร์สแกนก็เห็นแล้วว่าปอดขาว ต้องเข้าไอซียู ต้องเริ่มรักษา ถ้าไม่รักษาระบบหายใจจะล้มเหลวได้"

ระบบการรักษาของต่างชาติกับคนไทยถ้าเทียบกัน?

"อเมริกาเครื่องไม้เครื่องมือเขาดี แต่จำนวนคนไข้เยอะมากจนรับไม่ไหว เราไม่อยากเห็นเหตุกาณณ์อย่างนั้น เครื่องช่วยหายใจเขามีมากกว่าเราเยอะเลย ตอนนี้นครนิวยอร์กเหมือนอู่ฮั่นแล้ว คนตายไม่มีที่จะเก็บศพแล้ว ต้องเอารถแช่เย็นไปขนศพแล้ว"

ที่อังกฤษมองว่าคนป่วยหนักมาก ทุรนทุรายโคม่าถึงไปอยู่ รพ.ได้ แต่บางรายไม่อาการหนักแล้วให้อยู่บ้าน มองยังไง?

"ตรงนี้ก็มีข้อเสีย ถ้าอยู่บ้านเขาก็แพร่ที่คนในบ้าน อย่างจีนเขาแยกผู้ป่วยไปอยู่รวมกันรพ.สนามเพื่อไม่ให้ติดคนในบ้าน ถ้าทำแบบอังกฤษ คนในบ้านก็ติดหมดเลย ก็จะเพิ่มจำนวนผู้ป่วยมากขึ้น" 

อาจารย์บอกว่าในมุมคนอยู่ในบ้านมีโอกาสติดกันมากขึ้น คืออะไร?

"ถ้าอยู่นอกบ้านเราเว้นระยะห่าง 2 เมตร เพราะละอองน้ำลายจะไม่ถึง ไม่สัมผัส แต่จริงๆ มันมากกว่านั้นนะ จริงๆ มันสามารถออกมาได้ ทางการพูด หายใจ ไม่จำเป็นต้องสองเมตร อาจจะ 8 เมตรก็ติดได้ อันนี้ความรู้ที่ว่า 2 เมตร เป็นสมมติฐานเก่าเมื่อ 90 ปีที่แล้ว ถ้าวันนี้ผมว่ามันเกินแล้ว ปัจจุบันเรามีกล้องสามารถตรวจด้วยความเร็วสูง เวลาพูดละอองเล็กฝอยลอยไปในอากาศได้เป็นชม. ฉะนั้นการติดต่อเร็วมาก เร็วยิ่งกว่าไข้หวดใหญ่และแรงกว่าไข้หวัดใหญ่อีก ตายมากกว่าไข้หวัดใหญ่ เพราะฉะนั้นไม่ใช่ละอองฝอยที่เราคิดเมื่อ 90 ปีที่แล้ว ปัจจุบันเราต้องเปิดใจให้กว้าง เรามีการตรวจเอาเครื่องพ่นเชื้อโควิดออกมา และวัดมีชีวิตอยู่ 3 ชม." 

อย่างมีการจาม ถ้าอยู่ในสถานที่ปิดมันก็ลอยอยู่อย่างนั้นเหรอ?

"เพราะการจามมันมีละอองใหญ่และละอองฝอย ปลิวลอยอยู่ในอากาศได้เป็นชม. อย่างสนามมวยเห็นชัดเลย มีคนนึงอาจไม่ป่วยอยู่ระยะฟักตัวก็ได้ คนเดียวเท่านั้น"

คนเดียวสามารถกระจายได้ 50-60 คนได้เหรอ?

"ถูกต้อง พอละอองเล็กหายใจเข้าไปลงในปอดเลย พอลงปอดมันก็แบ่งตัว ทำให้ปอดอักเสบเร็วกว่า สมมติคุณหนุ่มไปสัมผัสเอามาจับจมูกหรือละอองใหญ่ตกอยู่ที่จมูกก็ต้องใช้เวลาแบ่งตัวกว่าจะลงในปอด เมื่อหายใจเอาละอองผิวที่มีเชื้อมันก็ลงไปในปอดได้ทันที แป๊บเดียวก็ป่วยได้"

อาจารย์ตั้งสมมติฐานเอง?

"คนตั้งสมมติฐาน แต่ 3 ชม. มันแน่นอนอยู่แล้ว ยืนยันในห้องทดลองอยู่แล้ว"

ที่บอกว่าตกลงพื้นหรือติดผนัง?

"อันนี้ก็ใช่ การแพร่กระจายมีได้หลายทาง ละอองใหญ่ตกลงกับพื้น เราเอามือจับเอามาเข้าจมูก ปาก"

คุณลิเดีย ศรัณย์รัชต์ โทรเข้ามา ตอนนี้เป็นยังไงบ้าง?

ลิเดีย : "เรื่องสภาพร่างกายเดียโอเค แต่วิตกกังวลหลายๆ ครั้งของการอยู่ที่นี่ คือมีหลายอย่างที่ยังไม่มีคำตอบ ตอนนี้ที่กลัวอย่างเดียวคืออาการหนูโอเค แต่เรายังตรวจแล้วเป็นโพสิทีฟอยู่ ยังมีไวรัสอยู่ เดียก็กลัวอย่างเดียวว่าเราจะทรุดอีกรอบมั้ย อันนี้แหละทำให้เดียกังวลตลอดเวลา"

อาการเหนื่อย ไข้ไม่มีแล้ว?

ลิเดีย : "ไม่มีแล้วค่ะ อาการไข้พอกินยาปุ๊บก็ไม่มีไข้อีกเลย กินยามา 10 วัน หลังเลิกกินยาก็ไม่มีไข้ แต่ไม่รู้ว่าหมายความว่ายังไง ในการที่ไวรัสยังโพสิทีฟอยู่ในร่างกายเรา เราไม่รู้เลยว่าจะทำให้ทรุดอีกรอบมั้ย ก็สงสัยตรงนี้อยู่ หมอก็บอกว่าแล้วแต่คน เราก็ไม่รู้ว่าทำไมบางคนเชื้อมันออกไปเร็ว บางคนเป็นเดือนครึ่ง มันก็อาจแล้วแต่พันธุกรรมของแต่ละคนหรือเปล่าไม่มั่นใจ"

แมทธิวเป็นยังไง?

ลีเดีย : "ก็เหมือนเดียค่ะ อาการก็โอเค"

ไม่ต้องใส่หน้ากาก?

ลีเดีย : "โดยทฤษฎีแล้ว ตัวไวรัสคนทำอะไรเราไม่ได้แล้วมั้ง(หัวเราะ) แต่สำหรับคนอื่นที่ไม่เคยเป็นก็อาจไปแพร่คนอื่นได้ สำหรับเดียก็รู้ว่าติดจากพี่แมทแน่ๆ เพราะเดียไม่ได้ไปไหนคงเป็นสายพันธุ์เดียวกัน แต่ว่าจากที่อยู่ด้วยกัน 20 กว่าวันน่าจะพ้นช่วงวิกฤตที่สุดแล้ว ช่วงอาทิตย์แรกที่ลงปอด อย่างเดียวที่กลัวคือมันจะกลับมาทำร้ายเราได้อีกรอบมั้ย ซึ่่งคุณหมอบอกว่าไม่น่าแล้ว เพราะอยู่มานานแล้ว"

รอแค่ผลเป็นลบก็กลับบ้าน?

ลิเดีย : "ใช่ค่ะ ต้องรอให้ได้เป็นลบสองครั้ง"

ไม่รู้เชื้อเป็นหรือเชื้อตาย?

ลิเดีย : "ตอนนี้ต้องคิดไว้ก่อนว่าเป็นเชื้อเป็นค่ะ"

นพ.มนูญ : "เชื้อเป็นครับ แต่ถ้าร่างกายแข็งแรงดี ไม่ต้องกลัวกลับมาเป็นอีก"

ลิเดีย : "สาธุ คิดถึงลูกมาก"

นพ.มนูญ : "เป็นเชื่อเป็น แต่จำนวนน้อยลงเยอะแล้วนะครับ อีกสักพักร่างกายมีภูมิคุ้มกันก็ทำลายหมด โอกาสกลับมาเป็นอีกในระยะต้นน้อยมาก แต่ถ้าในระยะยาวไม่ทราบ" 

เรื่องเชื้อตัวนี้ มีโอกาสกระจายออกไปอีกหลายประเทศและเพิ่มจำนวน?

นพ.มนูญ : "แน่นอน มันไปทั่วโลกแน่นอน จำนวนผู้ป่วยก็หลักหลายล้าน เสียชีวิตเยอะมากกว่านี้แน่นอน คือเราดูโรคระบบทางเดินหายใจ ไม่ใช่มีแค่โควิดอย่างเดียว วัณโรค มีคนเสียชีวิตล้านห้า แต่เราชินกับมันแล้ว โควิดอีกหน่อยก็เป็นอย่างนี้"

อาจารย์โดนดราม่าเยอะ?

นพ.มนูญ : "ใช่ (หัวเราะ) ว่าทำให้คนวิตกกังวลมากเกินไป แต่เราให้ความรู้มากกว่า เราให้คนตระหนัก อย่างเรื่องการติดต่อทางการหายใจ มันเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้ เรามีวิธีการแก้ คือการใส่หน้ากากอนามัย มันไม่ใช่เรื่องใหม่ เรื่องเก่า"

โควิดจะอยู่อีกนานมั้ย?

นพ. มนูญ : "อยู่ไปเรื่อยจนกว่าจะมีวัคซีน ซึ่งตอบไม่ได้ อยากให้มาเร็วๆ"   

สัมภาษณ์ "แจ็ค จักรพัน ศรีเมือง" คนไทยอยู่ในลอนดอน ตอนนี้เป็นยังไง?

แจ็ค : "ในเมืองเงียบมาก ที่เห็นข้างหลังเหมือนช่วงคริสต์มาส ปีใหม่ เป็นแบบนี้ทั้งวัน จากเดินกันเป็นแสนคนไม่เหลือเลย"

คุณบอกว่าคนป่วยหนักจริงๆ ถึงได้เข้ารพ.?

แจ็ค : "จริงครับ รพ.ที่นี่เข้ายากมาก นอกจากสาหัสจริงๆ ส่วนมากให้อยู่ที่บ้าน มีคนไทยเสียชีวิตไปแล้ว 4 คน เสียชีวิตที่อังกฤษ 3 คน และอีกคนบินกลับไปเสียชีวิตที่เมืองไทย"

รพ.เขาไม่รับเข้าไป?

แจ็ค : "เคสพวกนี้ หมอบอกว่าถ้ามีอาการให้อยู่ที่บ้าน นอกจากมีปัญหาเรื่องการหายใจ หายใจไม่สะดวก จะมีรถมารับไปที่รพ. แต่ก็ยากมาก ตอนนี้เตียงไม่พอ ผมคิดว่านะครับ และถ้าไม่จำเป็นให้อยูบ้านก่อนนอกจากสาหัส"

คนไทยที่เสียชีวิต เป็นยังไง?

แจ็ค : "เสียมา 2 อาทิตย์ได้แล้ว มีคนนึงคู่ภรรยาสามี เขาอยู่ที่บ้าน แล้วมีช่างมาซ่อมบางอย่างในบ้าน และเอาเชื้อมาติด ผู้ชายเขาเป็นอัมพาต และเตียงเสีย ช่างก็มาซ่อมและช่างเริ่มไอ ภรรยาเขาก็บอกว่ากลัวติดโควิดมาก ที่ผ่านมาน้องชายเขาติดต่อพี่สาวไม่ได้ประมาณ 3 วัน แล้วไปเจอว่าเสียชีวิตที่บ้าน ส่วนสามีไม่ได้กินข้าว 3 วันก็ไปเสียชีวิตที่รพ." 

ฟังจากเมื่อกี้ที่คุณแจ็คพูด เขาบอกว่าภรรยาไปติดเชื้อโควิดจากคนมาซ่อมของในบ้าน ตัวเองอยู่ในบ้านไปหาคุณหมอไม่ได้ สุดท้ายเสียชีวิตอยู่ที่บ้าน ส่วนสามีที่ป่วยติดเตียงอยู่ในบ้านไม่ได้กินข้าว 3 วัน สุดท้ายน้องชายไปเจอ พาส่งรพ. แล้วก็เสียชีวิต มันติดง่ายขนาดนี้เลยเหรอ?

นพ.มนูญ : "ติดกันง่ายกว่าไข้หวัดใหญ่ แสดงว่าติดกันไม่ใช่เฉพาะละอองใหญ่อย่างเดียว มันติดกันได้ทางอากาศ ในบ้านลอนดอนอาจห้องเล็ก อากาศถ่ายเทไม่ดี แค่เขาหายใจเชื้อก็ลอยอยู่ในอากาศได้เป็นชั่วโมง จริงๆ คนอยู่ในบ้านก็ต้องเว้นระยะห่าง และใส่หน้ากากเหมือนกัน เพื่อป้องกันการหายใจ"

ตัวเลขบางทีต่อวัน 38 คน เมื่อวาน 111 คน วันนี้รอตัวเลขอยู่ คิดว่านิ่งหรือยัง?

นพ.มนูญ : "ยังไม่นิ่งเลยครับ ตราบใดที่มีคนนำเข้าเชื้อจากต่างประเทศและเราไม่สามารถสกัดกั้นเชื้อระบาดในประเทศ ผมห่วงนักพนันทั้งหลาย ต่อให้มีเคอร์ฟิวยังไงก็อยู่ใกล้กัน แต่ก่อนเรามีพนันมวย ตอนนี้เปลี่ยนเป็นบ่อนพนันแล้ว พวกนี้เขาชอบพนัน ผมว่ากลุ่มนี้เป็นกลุ่มเสี่ยงกลุ่มใหญ่ในประเทศไทย" 

ตอนนี้มี 10 จังหวัดไม่มีโควิด คิดว่าโควิดจะเจาะไปได้มั้ย?

นพ.มนูญ : "แน่นอน เป็นไปไม่ได้ที่ไม่มี ทุกประเทศในโลกด้วย บางประเทศที่ไม่มีเดี๋ยวก็ต้องมี"

ต่อไปจะอยู่กับเราได้?

นพ.มนูญ : "เราก็จะอยู่กับมันและชินกับมัน แต่รุนแรงกว่า เราไม่อยากเห็นเหมือนอู่ฮั่น นิวยอร์กที่คนตายเยอะแยะมาก อยากให้ค่อยๆ เป็นค่อยๆ ไป ยังไงก็มีคนตายคนป่วย อย่างน้อยค่อยชะลอหน่อย"

เคอร์ฟิวช่วยได้มั้ย?

นพ.มนูญ : "ก็ป้องกันไม่ให้คจนออกมากลางคืน มันก็มีประโยชน์ กลางวันต้องดูตัวเลข ถ้าตัวเลขลดลงเรื่อยๆ อีกหน่อยก็เปิดประเทศเหมือนอู่ฮั่น"

หน้าฝนมันชอบมั้ย?

นพ. มนูญ : "คนอยูในบ้านมากขึ้น เชื้อก็อยู่ในอากาศ พื้นผิวได้นานขึ้น" 

วันนี้ 54 ราย?

นพ.มนูญ : "ถือว่าเป็นตัวเลขที่ดี ถ้าเทียบกับประเทศอื่นๆ ประเทศเราถือว่าดี ถ้าระบาดอย่างนั้น แต่ผมว่าในเอเชียดูแล้วไม่คอยเป็นแบบยุโรป อเมริกา เรายังมีอะไรที่เราโชคดี อาจเป็นพันธุกรรมของเรา หรือสมัยเด็กๆ เราเคยฉีดวัคซีนป้องกันวัณโรค หรืออาจเป็นอุณหภูมิ ความชื้น มีอะไรดีๆ สำหรับเอเชีย ซึ่งต่างชาติไม่ทำกัน"