ผู้เชี่ยวชาญด้านเกาหลีเหนือ ไขปริศนาข่าวลือ "คิมจองอึน" และน้องสาวขึ้นเป็นผู้นำได้ไหม
รายการ "เรื่องลับมาก (no censor)" ออกอากาศทุกวันจันทร์-ศุกร์ เวลา 14.20-15.00 น. ทางเนชั่นทีวี ช่อง 22 วันนี้ (28 เมษายน 2563) "ดร.เสรี วงษ์มณฑา" เปิดใจสัมภาษณ์ "ศ.ดร.ทรงจิต พูลลาภ" ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยภูมิปัญญาบรรพชน มาพร้อม "ผศ. วันวิชิต บุญโปร่ง" อาจารย์ประจำสถาบันรัฐศาสตร์ ม.รังสิต กรณีข่าวลือเกี่ยวกับผู้นำเกาหลีเหนือที่หลุดออกมาเป็นจำนวนมาก บ้างก็ว่าเสียชีวิตไปแล้ว บ้างก็ว่ายังมีชีวิตอยู่แต่ตอนนี้นอนเป็นผัก ข้อเท็จจริงจะเป็นอย่างไร
ทำไมรู้เรื่องเกาหลีเหนือเยอะ?
ศ.ดร.ทรงจิต : "เพราะผมชอบสังคมนิยม แล้วก็ชอบมากกว่านั้นคือคอมมิวนิสต์ แต่เป็นคอมมิวนิสต์ไม่ได้ เป็นยาก"
ตกลงเขาไม่สบายจริงหรือเปล่า?
ศ.ดร.ทรงจิต : "ยืนยันได้เพียงว่ายังมีชีวิตอยู่"
การป่วยไข้เป็นเพราะอะไร?
ศ.ดร.ทรงจิต : "เป็นโรคอ้วนมีโรคประจำตัว เลยมีโรคอื่นแทรกแซงมาด้วย ยืนยันว่า 12 เม.ย. ยังเห็นเขาอยู่ ได้เข้าผ่าตัด"
คนเริ่มสงสัยพอวันเกิดปู่ไม่ปรากฏตัว?
ศ.ดร.ทรงจิต : "วันที่ 12 เขาผ่าตัด 13 14 15 ก็เร็วเกินไปที่จะไปร่วมตรงนั้น ต้องพักฟื้น"
การแพทย์เป็นยังไงที่เกาหลีเหนือ ทำไมต้องใช้หมอจีน?
ศ.ดร.ทรงจิต : "การแพทย์ที่นั่นถือว่ารักษาฟรี แต่ที่ใช้หมอจีนเพราะถือว่าสูงสุดของหมอต้องหามาเยียวยา สำหรับการการรักษาสุขภาพผู้นำขั้นสูงสุด"
เขาบอกทรัมป์มองว่าการป่วยไข้ของคิม ไม่ใช่เรื่องจริง แค่ข่าวลือ ทำไมต้องพูดแบบนั้น?
ผศ. วันวิชิต : "ผมคิดว่าสื่อตะวันตกได้ข้อมูลจากเกาหลีเหนือ มีช่องทางน้อยมาก อยู่ๆ การรายงานข่าวผู้นำหายไป ก็ทำให้คนเกิดความแคลงใจ และสิ่งที่เกิดขึ้นในโลกที่กำลังโกลาหลกับโควิด-19 ทำไมสถิติดาต้าเกาหลีเหนือยังศูนย์เปอร์เซ็นต์ไม่มีใครติดเชื้อเลย แต่บริเวณพรมแดนจีนเกาหลีเหนือติดเชื้อมากมายเขาก็อยากเคาะให้เกาหลีเหนือส่งสัญญาณออกมา ว่ามีกิจกรรมป้องกันโควิด หรือผู้นำทำอะไรอยู่ตอนนี้ พูดง่ายๆ กดดันจะเอาข่าวเกาหลี"
คนไปเจอโดยดาวเทียมว่ามียานพาหนะของคิมจอดนิ่งอยู่ มันสื่ออะไร?
ศ.ดร.ทรงจิต : "สงสัยเขาต้องพักฟื้นในแหล่งที่เรียกว่าอากาศดี"
ยังเชื่อว่าเป็นการพักฟื้น?
ศ.ดร.ทรงจิต : "ยังเชื่ออยู่"
ทำไมเกาหลีเหนือไม่ออกข่าวชี้แจง ปล่อยให้อึมครึม?
ศ.ดร.ทรงจิต : "เป็นลักษณะของประเทศสังคมนิยม ต้องเป็นอย่างนี้ หรือแม้กระทั่งพ่อเขาตายต้องตายไปแล้ว 3 วันค่อยเปิดเผยว่าเสียชีวิตแล้ว ฉะนั้นข้อมูลไม่แน่จริงๆ ไม่เปิดเผยต่อสาธารณชนและโลก"
ถ้าเขาออกมาให้ข่าว ระหว่างพักฟื้น เป็นผัก กับเสียชีวิตแล้วทายว่าจะออกมาแบบไหน?
ศ.ดร.ทรงจิต : "ผมเข้าใจว่าพักฟื้นเพราะผมชอบเกาหลีเหนือ คงไม่ตอบว่าตาย มันเป็นเชิงลบ"
อาจารย์มองยังไง?
ผศ. วันวิชิต : "ผมคิดว่าพักฟื้นแล้วจะออกมาตรวจงานปกติ พื้นที่ที่เขาเสนอให้เห็นในข่าว รถไฟหัวโบกี้ไปจอดที่สถานีวอนซาน มันก็บอกแล้วว่าวอนซานเป็นเมืองตากอากาศที่ผู้นำเกาหลีเหนือคนปัจจุบันทุ่มงบประมาณ ผมไม่เชื่อว่าจะมีภาพออกมาไม่ดี โดยคาแรคเตอร์เกาหลีเหนือ ต้องเป็นภาพผู้นำมีความเข้มแข็ง จะเห็นว่าเขาพยายามเลียนแบบคาแรคเตอร์ปู่หรือพ่อในเรื่องความเป็นวีรบุรุษของชาติ จะมีภาพความเคลื่อนไหวในการขี่ม้าขาว จะไม่มีภาพความอ่อนแอให้เห็น"
ทำไมไม่เชื่อว่าตาย?
ศ.ดร.ทรงจิต : "เขาใช้แพทย์ที่ดีที่สุด แพทย์ที่ดีที่สุดในเมืองจีนวิ่งไปดูแล การผ่าตัดต้องดีที่สุด"
ผศ. วันวิชิต : "เรื่องสุขภาพมีการรักษาพยาบาลจริง ถามว่าทำไมไม่ใช้แพทย์ในเกาหลีเหนือเลย ผมคิดว่าเป็นการกุมความลับสูงสุด เพื่อไม่ให้มีการบันทึกลักษณะชาร์ตลงข้อมูลว่าผู้นำป่วยอย่างไร เขากลัวความลับจะไหลออกไป เพราะมีพวกที่มีพฤติกรรมลังเล วันนึงจะแปรพรรคไปเกาหลีใต้ หรือเอาข้อมูลไปบอกตะวันตก เขาต้องสกรีนและสแกนตรงนี้ทั้งหมด"
เป็นไปได้มั้ย คิมเขาวางแผนทำอะไรบางอย่างอยู่?
ผศ. วันวิชิต : "กิจกรรมเมื่อเช็กเว็บไซต์ของเกาหลีเหนือ ปรากฏว่าคิมจองอึน มีภารกิจที่จะต้องไปตรวจเยี่ยมกองทัพอากาศ ไปให้ขวัญและกำลังใจนักบินขับไล่ นโยบายที่รุ่นพ่อทำมาก่อน กองทัพต้องมาก่อน เขาทำตรงนี้อย่างเข้มข้น เพราะในช่วงโลกโกลาหลเรื่องโควิด มันมีข่าวมาตลอดว่าเกาหลีเหนือซ้อมรบ ทดลองยิงมิสไซล์ระยะสั้นๆ อะไรก็แล้วแต่ ผมคิดว่าเกาหลีเหนืออยู่ในภาวะไม่ประมาท ไม่ให้ใครมาฉกฉวย สอดแนม หรือลาดตระเวนในพื้นที่พิกัดทางกายภาพในประเทศของเขา ผมคิดว่า ณ เวลานี้หากผู้นำเกาหลีเหนือสุขภาพดีขึ้น จะกลับไปสู่ภาวะปกติ ที่มีภาพการออกมาไปตรวจเยี่ยมหน่วยทหารให้กำลังใจ"
ข่าวบอกถ้าเป็นอะไรไป น้องสาวจะมา เขาเป็นยังไง ถ้าขึ้นมาจะเป็นยังไง?
ผศ. วันวิชิต : "คิมโยจอง แต่งงานกับโช ซอง ลูกชายของโชรยองแฮ ซึ่งเป็นบุคคลหมายเลขสองของเกาหลีเหนือในขณะนี้ และพ่อสามีของคิมโยจองก็เป็นคนที่คิมจองอึนไว้วางใจมาก"
เขาจะโหดมั้ย?
ผศ. วันวิชิต : "ผมเชื่อว่าไม่มีภาพโหดที่ใครจะมาวาดไว้ ด้วยการที่ไปเคียงข้างผู้ชาย เป็นภาพเชิงบวกเขาอยู่แล้ว ไม่น่ามีภาพลบหรือภาพโหดร้ายเลย"
โดยค่านิยม เกาหลีเหนือไม่ยกย่องผู้หญิง แต่รอบนี้บังเอิญน้องสาวเป็นคนที่พ่อไว้ใจว่าเก่ง เขาจะโดนต่อต้านมั้ยถ้าขึ้นมา?
ผศ. วันวิชิต : "ผมคิดว่าการเติบโตคงเหมือนอาหญิง ผมคิดว่าผู้ใหญ่ หรือชนชั้นเกาหลีเหนือ ด้วยวัยคิมจองอึนยังไม่เยอะ พร้อมมีทายาทออกมา คิดว่าคงประคับประคองสายเลือดหลักทางคิมจองอึนมากกว่า อันนั้นหากเป็นเหตุสุดวิสัย คิมโยจองจะขึ้นมา ก็คงเป็นทางเลือกสุดท้าย แต่คิดว่าเขาจะไม่เลือกให้ผู้หญิงขึ้นมา แม้โลกจะเปลี่ยนไป เป็นตัวเลือกที่มีโอกาสน้อยมาก"
ลูกของคิมมีกี่คน?
ผศ. วันวิชิต : "ไม่มีใครทราบ มีข่าวร่ำลือว่าอายุมากสุดคือ 10 ขวบ และไม่ระบุว่าชายหรือหญิง ตั้งแต่รุ่นพ่อแล้วกว่าจะเปิดตัว คิมจองอึน ก็โผล่มาเป็นทายาทเลย เขาเก็บเป็นความลับส่วนตัวมากเพราะเป็นเรื่องความปลอดภัย ป้องกันการแย่งชิงอำนาจ ตอนคิมจองอิล เสียชีวิต ทำไมใช้เวลาถึง 3 วัน มันอยู่ในช่วงเปลี่ยนผ่านอำนาจว่าเป็นไปอย่างราบรื่นหรือไม่ เมื่อราบรื่นเขาถึงมีการสถาปนาคนใหม่"
ถ้าในกรณีที่เป็นผู้นำประเทศไม่ได้ อะไรจะเกิดขึ้นในเกาหลีเหนือ?
ผศ. วันวิชิต : "ต้องมีการตกลงว่าใครจะขึ้นมารักษาการ ด้วยความเชื่อที่ว่าระบบปรัชญาพึ่งพาตัวเอง ไม่พึ่งพาโลกภายนอก เขาต้องแสดงให้เห็นว่าทุกอย่างทังหลายทั้งปวงเป็นของตระกูลคิมทั้งหมด ลักษณะพิเศษเกาหลีเหนือมีลักษณะโดดเด่นเทิดทูนให้ความเคารพผู้นำมาก มันคงโกลาหลมากถ้าไม่ใช่คนในตระกูลคิม ประชาชนจะกระด้างกระเดื่องหรือไม่ หรือจะปลดแอกฉะนั้นทุกคนต้องประคับประคองให้ได้"
กะว่ากี่วันในการปิดข่าวว่าเป็นอะไร?
ผศ. วันวิชิต : "ผมว่าไม่มีกำหนด จนกว่าจะมั่นใจอะไรบางอย่างหรือมีการถ่ายโอนอำนาจเรียบร้อยแล้ว"
ถ้าลูกชายคิมไม่สามารถบริหารประเทศได้ น้องสาวจะอยู่ในตำแหน่งเหมือนผู้สำเร็จราชการมั้ย?
ผศ. วันวิชิต : "เป็นไปได้ แต่อาจไม่ออกมามีตำแหน่งแบบเสียบแทนอย่างเป็นทางการ อาจเป็นที่ปรึกษา ประธานอะไรต่างๆ เพราะตอนนี้คิมจองอึนเป็นประธานสภากิจการแห่งรัฐ ซึ่งเป็นตำแหน่งสูงสุด ควบคุมกองทัพด้วย ผมคิดว่าอาจเข้ามารักษาตำแหน่งในการจัดการ เช่นพรรคแรงงานเป็นต้น แต่กองทัพอาจให้พ่อสามีอยู่ เพราะเป็นเบอร์สองต่อจากพี่ชาย คิดว่าเป็นการประคับประคองกันไปก่อน ด้วยความเกาหลีเหนือเก่งในการสร้างภาพพื้นที่ข่าว สมัยคิมจองอิล พ่อเขาป่วยจริงๆ แต่มีภาพเคลื่อนไหว ไปตรวจเยี่ยมนั่นนี่ ซึ่งต่างประเทศเห็นหมดว่ามีชีวิตอยู่ แต่ในประเทศอาจรู้ว่าไม่มีการไปตรวจจริง เขาใช้ภาพเคลื่อนไหวซื้อเวลา ซื้อพื้นที่ข่าวไปเรื่อยๆ แล้วอย่าลืมว่าคิมจองอึนเป็นคนที่ชอบปรากฏตัวต่างจากพ่อและปู่เยอะมาก ภาพกิจกรรมมูฟเมนต์เขาจะเยอะมาก ก็จะไม่รู้เลยว่าตอนนี้สุขภาพจะดีจะแย่ไม่มีใครรู้ได้"
เอาภาพใช้หลอกไปเรื่อยๆ เหรอ?
ผศ. วันวิชิต : "ไม่อยากใช้คำว่าหลอก คือทำให้ขวัญและกำลังใจคนในประเทศยังดี ว่าผู้นำยังเข้มแข็งอยู่"
ซีรีส์เรื่องที่เกิดความรักระหว่างสาวเกาหลีใต้กับทหารเกาหลีเหนือ จะนำไปสู่การรวมประเทศได้มั้ย?
ผศ. วันวิชิต : "อันนั้นเป็นการสร้างภาพกิจกรรมชวนเชื่อของเกาหลีใต้ คือคนเกาหลีใต้โดยเฉพาะคนรุ่นใหม่ปฏิเสธแข็งขันไม่อยากเกิดการรวมชาติ เพราะสังคมเกาหลีใต้ ภาวะการแก่งแย่งชิงงานสูงมาก สองคนเกาหลีเหนือที่แปรพักตร์มาเกาหลีใต้หลายหมื่นคน กว่า 80 เปอร์เซ็นต์ ไม่สามารถปรับตัวแบบทุนนิยมในเกาหลีใต้ได้เลย กลายเป็นว่าศักยภาพ ทักษะไม่สามารถปรับสู่สังคมเกาหลีใต้ได้ หลายคนอยากกลับเกาหลีเหนือด้วยซ้ำ เขามองว่าเป็นภาระ ความผูกพันที่คนอยากรวมชาติ เป็นรุ่นปู่ รุ่นย่า รุ่นทวดที่เขามีญาติอยู่สองข้าง แต่รุ่นใหม่เขาไม่มีความผูกพันตรงนี้ต่อไปแล้ว คือภาพสร้างจินตนาการให้สวยงาม แต่โลกความจริงไม่เป็นอย่างนั้น"
ฟันธงว่าการรวมชาติยาก?
ผศ. วันวิชิต : "ยากมาก"
อาจารย์คิดว่าคนเกาหลีเหนือมีความสุขมั้ย?
ศ.ดร.ทรงจิต : "มีความสุขแน่นอน ถ้าเป็นคนธรรมดา ไม่มีกิเลสตัณหามากเหมือนทุนนิยม เพราะทุกคนมีบ้าน อาหาร ทุกคนรักษาฟรี เรียนฟรี ไม่เสียภาษี แล้วจะเอาอะไรอีกกับชีวิตนี้"