ไฟป่าจากมืออาชีพ! พบระเบิดปิงปองดัดแปลง "ตั้งเวลาเผาป่า" บนดอยอินทนนท์

ชาวบ้านถึงบางอ้อ เฝ้าระวังป้องกันแค่ไหนไฟก็ยังไหม้ ที่แท้มีการวางระเบิดปิงปองตั้งเวลาเผาป่า

(8 มิ.ย.63) รายงานจากจังหวัดเชียงใหม่แจ้งว่าเมื่อวันที่ 4 มิ.ย.63 ผู้ใช้เฟซบุ๊ก "เดโช ไชยทัพ" โพสต์ภาพถ่ายอุปกรณ์ตั้งเวลาจุดระเบิด ซึ่งภาพดังกล่าวเป็นข้อมูลใหม่ที่ได้มาจากเวทีสรุปบทเรียนไฟป่าภาคพลเมือง โดยอุปกรณ์ดังกล่าวดัดแปลงจากที่หนีบผ้าพลาสติก ต่อชนวนขั้วบวกขั้วลบเข้ากับถ่านไฟฉายเพื่อจุดประกายไฟต่อเชื่อมจากระเบิดปิงปอง นำไปวางไว้ในป่าจุดต่างๆ ที่ยากต่อการเข้าถึง 4 จุด และตั้งเวลาระเบิดห่างกัน 30 นาที ถึง 1 ชั่วโมง

ทั้งนี้ตั้งข้อสังเกตว่าทำด้วยความจงใจและใช้ความรู้ความชำนาญมากกว่าเกินกว่าชาวบ้านหรือพรานป่าทั่วไป ซึ่งโพสต์ดังกล่าวมีผู้เข้าไปแสดงความคิดเห็นจำนวนมาก โดยต่างตั้งข้อสังเกตว่าจากโพสต์นี้น่าจะสะท้อนให้เห็นว่าปัญหาไฟป่า และปัญหาฝุ่นควันภาคเหนือนั้นไม่ได้มาจากการทำเกษตรกรรม หรือการขยายพื้นที่ทำกินของชาวบ้านและการหาของป่าอย่างที่มักจะตกเป็นจำเลยของปัญหา หากแต่ยังน่าจะมีปมเหตุอื่นที่เป็นต้นตอของปัญหานี้ด้วย

ทั้งนี้โพสต์ดังกล่าวบรรยายว่า "มีอะไรคั่นกลางไว้ก่อน เมื่อเจอความร้อนจัดและมันจะละลาย ให้ขั้วบวกขั้วลบเจอกัน เชื่อมกับถ่านไฟฉายไว้ ให้ระเบิดปิงปองขนาดเล็กทำงาน (ประยุกต์ให้เป็นแบบไร้เสียงด้วย) ไฟป่าจึงลุกลามไหมป่าอย่างรุนแรง ไม่ใช่ความเผอเรอพลั้งเผลอ ไม่ใช่พรานป่า แต่มันคืออะไร ใครทำ ทำเพื่ออะไร... มันไปไกลกว่าธูปและก้านไม้ขีดแล้วครับ เขาวางในตำแหน่งที่ยากต่อการเข้าถึง 4 จุดให้เกิดการไหม้ไล่เรียงกัน ให้การเกิดไฟแต่ละจุด ห่างราว 30 นาทีถึง 1 ชั่วโมง ไม่ใช่พรานป่า ไม่ใช่ความพลั้งเผลอ ไม่ใช่ไฟจากการเกษตรหลุดเข้าป่า ไม่ใช่ความโกรธแค้นเล็กๆ แต่นี้คือไฟป่าจากมืออาชีพ ที่เรากำลังสงสัยกันมากๆ มันมาจากไหน.. ทำใครเพื่ออะไร ปล: เวทีสรุปบทเรียนไฟป่าภาคพลเมือง"

ขณะที่จากสอบถามผู้ใช้เฟซบุ๊กดังกล่าวคือ นายเดโช ไชยทัพ ผู้อำนวยการมูลนิธิการพัฒนาที่ยั่งยืนและประธานคณะทำงานด้านป่าไม้และที่ดินในพื้นที่ป่า ภายใต้คณะกรรมการป้องกันและแก้ไขปัญหาฝุ่นควันจังหวัดเชียงใหม่แบบบูรณาการและมีส่วนร่วมทุกภาคส่วน เปิดเผยว่า ภาพและข้อมูลดังกล่าวเป็นข้อมูลใหม่ที่เพิ่งได้รับทราบและมีการเปิดเผยในเวทีสรุปบทเรียนไฟป่าภาคพลเมือง เมื่อวันที่ 4 มิ.ย.63 โดยผู้นำชุมชนและชาวบ้านบ้านขุนกลาง อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ ที่ลาดตระเวนเฝ้าระวังและออกดับไฟป่าที่เกิดในเขตอุทยานแห่งชาติดอยอินทนนทน์ พบอุปกรณ์ดังกล่าวกลางป่าเมื่อช่วงเดือน มี.ค.- เม.ย.63 ที่ผ่านมา ระหว่างช่วยกันดับไฟป่าที่ไหม้รุนแรง

และระหว่างที่ดับอยู่ก็พบว่ามีไฟไหม้ขึ้นอีกในจุดอื่นที่ห่างออกไป ซึ่งสร้างความแปลกใจให้กับชาวบ้านเพราะมีการเฝ้าระวังป้องกันอย่างดีแต่ก็ยังเกิดเหตุ กระทั่งพบอุปกรณ์ดังกล่าวที่ไม่ทำงานโดยบังเอิญ ที่เชื่อว่าน่าจะเกี่ยวข้องกับไฟไหม้ป่าที่เกิดขึ้น จึงได้ถ่ายรูปและเก็บไว้เป็นหลักฐาน เพราะเป็นอุปกรณ์ที่ชาวบ้านต่างไม่เคยพบเห็นมาก่อน และสงสัยอยู่เช่นกันว่าเป็นฝีมือใคร

โดยจากการประเมินแล้วพบว่าอุปกรณ์ดังกล่าวที่มีลักษณะเป็นการใช้ระเบิดปิงปองดัดแปลงใช้ตัวหนีบผ้าพลาสติกต่อชนวนเข้ากับถ่านไฟฉายเพื่อจุดระเบิด รวมทั้งสามารถตั้งเวลาได้และประยุกต์ให้ไร้เสียงด้วย ต้องใช้ทักษะความรู้และความชำนาญเฉพาะด้านที่มีความซับซ้อนมากพอสมควร ซึ่งชาวบ้านทั่วไปไม่น่าจะสามารถทำได้และไม่น่าจะคิดซับซ้อนขนาดนั้นหากต้องการจะเผาป่า นอกจากนี้อุปกรณ์ดังกล่าวที่พบต่างถูกนำไปวางไว้กลางป่าในจุดต่างๆ ที่ยากต่อการเข้าถึง และจงใจให้เกิดไฟไหม้ในช่วงเวลาห่างกันแต่ละจุด 30 นาทีถึง 1 ชั่วโมง ซึ่งบ่งชี้ว่านอกจากจะเป็นมืออาชีพแล้ว ยังต้องตั้งใจหรือจงใจอย่างยิ่งในการที่จะทำให้เกิดไฟไหม้ป่า เพื่อหวังผลบางอย่าง แต่ไม่ใช่การกระทำของชาวบ้านทั่วไปเพื่อขยายพื้นที่เกษตรกรรมหรือการหาของป่าแน่นอน

อย่างไรก็ตามนายเดโช ยอมรับว่า กรณีนี้ยังไม่สามารถระบุชี้ชัดลงไปได้ว่าเป็นการกระทำของผู้ใดและทำไปเพื่อเป้าหมายใดกันแน่ ซึ่งมีการตั้งประเด็นความเป็นไปได้ทั้งเรื่องความขัดแย้งการเมืองท้องถิ่น,ความขัดแย้งกับเจ้าหน้าที่รัฐ หรือแม้เรื่องคนเสพยาเสพติด ที่เลือกใช้วิธีนี้เพื่อตอบโต้คู่ขัดแย้ง แต่ทั้งนี้ยังไม่สรุปชี้ชัด โดยชาวบ้านกำลังพิจารณาที่จะเข้าแจ้งความลงบันทึกไว้เป็นหลักฐานและให้เจ้าหน้าที่ตำรวจ เข้ามาสอบสวน รวมทั้งพิจารณาว่า ในอนาคตอาจจำเป็นต้องขอกำลังทหาร ให้เข้าช่วยในการเฝ้าระวังและลาดตระเวนพื้นที่ป่าเพราะมองว่ากรณีน่าจะต้องเป็นการกระทำของผู้ที่มีอิทธิพลในระดับหนึ่ง จึงกล้าก่อเหตุเช่นนี้ ซึ่งเกินกำลังของชาวบ้านในการป้องกันปราบปรามโดยตรงและเพียงลำพัง

ขณะเดียวกัน นายเดโช บอกว่า ที่ผ่านมาตั้งแต่อดีต ชาวบ้านมักจะถูกมองว่า เป็นต้นเหตุของปัญหาไฟป่าและหมอกควันภาคเหนือมาโดยตลอด ซึ่งในส่วนของชาวบ้านเองก็พยายามที่จะพิสูจน์ให้เห็นมา ตลอดเช่นกันว่าไม่เป็นความจริงตามที่ถูกกล่าวหาด้วยการระดมกำลังกัน ดูแลอนุรักษ์ป่า,ทำแนวกันไฟ,จัดชุดลาดตระเวนเฝ้าระวังป้องกันและดับไฟป่าอย่างเข้มแข็งต่อเนื่อง โดยในระยะหลังมานี้ ต้องยอมรับว่าผู้คน และคนในเมืองเริ่มมีความเข้าใจที่ถูกต้อง มากขึ้นเห็นได้จากการที่พยายามช่วยเหลือและสนับสนุนด้านต่างๆ ไปยังชาวบ้านในระดับพื้นที่ให้ทำงานป้องกันแก้ไขปัญหานี้

โดยที่การพบอุปกรณ์ตั้งเวลาเผาป่าล่าสุดนั้นยิ่งเป็นภาพสะท้อนให้เห็นว่าต้นตอของปัญหาไม่ได้มาจากการที่ชาวบ้านขยายพื้นที่เกษตรกรรมหรือหาของป่า แต่มาจากสาเหตุอื่นที่มีความซับซ้อนมากกว่านั้น ซึ่งจะต้องร่วมกันหาคำตอบต่อไป

• จับได้อีก 3 ราย มือเผาป่าต้นเหตุ #ไฟป่าเชียงใหม่ เข้าไปล่าสัตว์-แผ้วทางเพาะปลูก
• ภาพสุดหดหู่ "ม่อนจอง" จุดหมายนักเดินป่าเชียงใหม่ ถูกไฟป่าเผาเป็นเถ้าดำทั้งดอย
• หนุ่มกะเหรี่ยงจิตอาสา เสียชีวิตจากไฟป่ารายที่ 7 เผยภาพสุดท้ายที่เหมือนเป็นลาง