แมงกับแมลง

ชื่อสัตว์ประเภทหนึ่งที่คนทั่วไปมักจะสับสนและเขียนผิดพลาดคือการแยกประเภทของสัตว์ว่า สัตว์ชนิดใดคือ แมง และชนิดใดคือ แมลง มีข้อสังเกตหรือมีลักษณะอะไรที่จะทำให้เข้าใจและช่วยจำได้ง่ายบ้าง พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ มีคำตอบค่ะ

แมง คือ ชื่อสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังที่เมื่อเจริญเติบโตเต็มที่มีร่างกายแบ่งเป็น ๒ ส่วน คือ ส่วนหัวกับอกรวมเป็นส่วนเดียวกันส่วนหนึ่ง และส่วนท้องอีกส่วนหนึ่ง มีขา ๘ หรือ ๑๐ ขา ไม่มีหนวด ไม่มีปีก เช่น แมงมุม แมงดาทะเล แมงป่อง

แมลง [มะแลง] คือ ชื่อสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง เมื่อร่างกายเจริญเติบโตเต็มที่แบ่งออกเป็น ๓ ส่วน เห็นได้ชัดเจน ได้แก่ ส่วนหัว ส่วนอก และส่วนท้อง มี ๖ ขา เป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังพวกเดียวที่มีปีก ซึงอาจมี ๑ หรือ ๒ คู่ แต่อาจพบพวกที่ไม่มีปีกก็ได้ เป็นสัตว์ที่มีมากชนิดที่สุดในโลก เช่น แมลงวัน แมลงปอ แมลงเม่า

นอกจากนี้ ยังมีสัตว์ที่แม้ไม่ได้มีชื่อขึ้นต้นว่า แมลง แต่จัดอยู่ในประเภทแมลงด้วย เช่น ผีเสื้อ ผึ้ง ที่พจนานุ กรมอธิบายไว้ว่า

ผีเสื้อ คือ ชื่อแมลงทุกชนิดในอันดับ Lepidoptera มีปีกเป็นแผ่นบาง ๒ คู่ ลําตัว ปีก และขาปกคลุมด้วยเกล็ดขนาดเล็กมาก คล้ายฝุ่นเมื่อมองด้วยตาเปล่า เกล็ดเหล่านี้ทําให้เกิดสีต่าง ๆ กัน ปากเป็นงวงยาวม้วนเข้าอยู่ใต้หัวได้ มีทั้งชนิดหากินในเวลากลางวัน เรียกผีเสื้อกลางวัน และชนิดหากินในเวลากลางคืน เรียก ผีเสื้อกลางคืน

ผึ้ง คือ ชื่อแมลงหลายชนิดในวงศ์ Apidae มีปีกบางใส ๒ คู่ ปีกคู่หลังเล็กกว่าปีกคู่หน้า ปากใช้ทั้งกัดอาหารแลดูดกินของเหลวได้ ท้องปล้องแรกที่ติดกับอกเล็กมาก ปล้องที่ ๒ มีขนาดไล่เลี่ยกัน ปล้องที่เหลือมีขนาดไล่เลี่ยกับอก ยกเว้นปล้องสุดท้ายที่มีขนาดเล็กกว่า มีขนปกคลุมตามลําตัว รวมตัวอยู่เป็นฝูง แบ่งชั้นวรรณะ เก็บเกสรและนํ้าหวานดอกไม้มาทํานํ้าผึ้ง เช่น ผึ้งหลวง ผึ้งโพรง ผึ้งมิ้ม ผึ้งเลี้ยง ผึ้งหอยโข่ง และหลายชนิดในวงศ์ Megachilidae ซึ่งเป็นผึ้งที่อาศัยอยู่อย่างโดดเดี่ยว ไม่รวมตัวเป็นฝูง ไม่แบ่งชั้นวรรณะ ได้แก่ ผึ้งกรวย และผึ้งหลอด, เผิ้ง ก็เรียก.

กนกวรรณ ทองตะโก