เรื่องเล่า...การเดินทางของนักคิด

บางคนบอกว่า ปัญหาไม่จำเป็นต้องน้อยลง คนก็สามารถมีความสุขได้ หากรู้จักที่จะเรียนรู้ มีสติและใช้ความคิดในการแก้ปัญหา

เมื่อเร็วๆ นี้ทางสำนักพิมพ์บิสซี่เดย์ ร่วมกับสถานีวิทยุ อสมท.FM 96.5 คลื่นความคิด เชิญ 4 นักคิดแห่งยุค คือ พระมหาวุฒิชัย วชิรเมธี(ว. วชิรเมธี) ,นิรุตติ์ ศิริจรรยา ,ประภัสสร เสวิกุล และสรรเสริญ ปัญญาธิวงศ์ ในฐานะผู้ดำเนินรายการ มาร่วมถกปัญหา หาทางออกให้สังคมวันนี้

พระมหาวุฒิชัย วชิรเมธี หรือว.วชิรเมธี เสนอแนวทางการเปลี่ยนวิกฤติให้เป็นโอกาสว่า เป็นโอกาสในการใช้จังหวะที่วุ่นวายของสังคม สร้างเรือนเพาะชำ เพาะต้นกล้าแห่งความคิด

"เราควรเปิดหูเปิดตาเรียนรู้สังคมไทย เป็นสังคมที่ฟังกันน้อย เพราะเราใช้อารมณ์มาก เชื่อคนอื่นมากเพราะเราใช้ความคิดน้อย นั่นเป็นเหตุผลว่าทำไมเราจึงเต็มไปด้วยปัญหา สภาพอย่างนี้เหมาะที่สุดกับการฝึกความคิด ในทางพุทธเราถือว่าคนที่ประสบความสำเร็จท่ามกลางเหตุปัจจัยที่พร้อมสรรพไม่ ใช่คนเก่ง แต่คนที่เก่งคือคนสามารถประสบความสำเร็จท่ามกลางเหตุปัจจัยที่ไม่เอื้อเลย สังคมในปัจจุบันเหมาะอย่างยิ่งที่หล่อหลอมนักคิด เพราะเต็มไปด้วยปัญหา นักคิดน่าจะเกิดขึ้นได้แล้ว เมื่อมองเห็นเช่นนี้ ก็จะเข้าใจได้ว่านี่คือเรือนเพาะชำความคิดของเรา และถ้าเข้าใจก็จะสามารถอยู่ได้อย่างมีความสุข"

ส่วน ประภัสสร เสวิกุล นักการฑูตและนักเขียนชื่อดัง เจ้าของผลงานวรรณกรรมยอดฮิต "เวลาในขวดแก้ว" ชี้ว่า แม้จะผ่านมา 25 ปี คนไทยก็ยังคงอยู่ในขวดแก้ว

"คนไทยยังอยู่ในขวด ไม่ได้เปลี่ยนไป คุณภาพของสังคม คุณภาพของความคิด คุณภาพของสิ่งแวดล้อมต่าง ๆ ไม่ได้เปลี่ยนแปลงจาก 25 ปีที่แล้ว ทั้งรูปแบบและเนื้อหาในบางครั้งอาจจะเปลี่ยนในส่วนของเนื้อหาบ้าง แต่คนไทยก็ยังยึดถือในเรื่องของความเชื่อมากกว่าเหตุผล ติดตามกระแส ยึดถืออารมณ์มากกว่าข้อเท็จจริง เอาแต่เสพอย่างเดียวไม่เคยคิดถึงความเป็นจริงว่าเป็นอย่างไร

เรื่องราวในสังคมไทยก็ยังคงเหมือนเมื่อ 25 ปีที่แล้ว ปัญหาเดิม ๆ ก็ยังคงอยู่ อาจจะซับซ้อนมากขึ้น เพราะเราไม่ได้รับการพัฒนาทางด้านความรู้ความคิดปัญญาอะไรมากขึ้น เพราะมัวแต่ไปมองแต่ตัวเลขที่คนอ่านหนังสือได้ แต่ไม่ได้มองว่าคนที่เข้าใจจริงๆ มีน้อยกว่านั้น การคิดแค่อ่านออกเขียนได้ มันไม่เพียงพอ ต้องอ่านเป็น เขียนเป็น และสังคมไทยยังขาดเรื่องของความคิด เรื่องของการไตร่ตรอง "

นอกเหนือไปจากประเด็นของการพัฒนาทางด้านการศึกษาที่ถือได้ว่าเป็นปัจจัย หลักของสังคมแล้ว ปัญหาความแตกแยกแบ่งสีแบ่งฝ่ายในปัจจุบัน ยิ่งต้องอาศัยความคิด และการฟังที่จะช่วยทำให้เราได้คิดเข้าใจผู้อื่นมากขึ้น

ด้านนิรุตติ์ ศิริจรรยา มุ่งประเด็นการแก้ปัญหาทางด้านความคิดที่ขัดแย้ง ก็คือการฟังและคิดตาม

"หากฟังแล้วไม่เอาไปคิด ก็ไม่เกิดอะไร ต้องฟังที่ทุกคนพูด ถ้าฟังความคิดจากเด็กตัวเล็ก ๆ ก็จะได้ความคิดแบบเด็ก ๆ คิดตามเด็กก็จะได้ประสบการณ์ว่าเด็กคิดอะไร คุยกับเกษตรกร เราไม่เดินหนี ไม่มีการแบ่งวรรณะ เรียนรู้ว่าชีวิตเขาอยู่อย่างไร ก็จะสามารถเข้าใจได้"

สิ่งที่นิรุตติ์ย้ำคือ "คนไทยควรฟังให้มาก ๆ แล้วคิดให้มาก ๆ เชื่อให้น้อย ๆ "

ด้วยปัญหาความขัดแย้งในปัจจุบัน ปัญหาใด ๆ ก็จะไม่สามารถแก้ไขได้เลย หากยังไม่มีการใช้ความคิดเป็นหลักในการแก้ไขปัญหา ยิ่งเป็นสังคมที่ใช้ความเชื่อเป็นหลัก ก็จะทำให้มองปัญหาผิดที่ ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น มีแต่ต้องใช้ "ความคิด" ให้ความคิดเดินทางไปทุก ๆ ที่

ลองติดตามอ่านจากหนังสือ การเดินทางของความคิด 1 ตอนเรียนรู้สัจธรรมแห่งชีวิต