พิพิธภัณฑ์สหรัฐฯ คืนทับหลัง 2 ชิ้นกลับไทย หลังถูกโจรกรรมไปร่วม 60 ปี

พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชียในนครซานฟรานซิสโก (Asian Art Museum San Francisco) รัฐแคลิฟอร์เนีย ยินยอมคืนโบราณวัตถุ 2 ชิ้นที่ถูกขโมยและนำออกจากประเทศไทยเมื่อปี 2509 กลับคืนสู่บ้านเกิด หลังกระบวนทางคดียาวนานหลายเดือน

รายงานระบุว่า สำนักอัยการประจำเขตแคลิฟอร์เนีย กระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯ ได้ยื่นฟ้องพิพิธภัณฑ์ในซานฟรานซิสโก ตั้งแต่เดือนตุลาคม 2563 ที่ผ่านมา เรียกร้องให้คืนทับหลังที่แกะสลักจากหินทรายจำนวน 2 ชิ้น น้ำหนักราว 680 กิโลกรัม ซึ่งถูกโจรกรรมและนำออกจากประเทศไทยเมื่อเกือบ 60 ปีที่แล้ว

เดวิด แอล. แอลเดอร์สัน อัยการประจำแขวงแคลิฟอร์เนียเหนือ ซึ่งรับผิดชอบคดีนี้เผยว่า สหรัฐฯ มุ่งมั่นจะส่งคืนโบราณวัตถุที่ถูกขโมยมากลับคืนสู่ประเทศต้นทางที่ต้องการรักษามรดกของชาติ เราจะใช้อำนาจทั้งหมดของเรารวมถึงอำนาจริบคืนสิ่งของที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย เพื่อให้แน่ใจว่าวัตถุทางวัฒนธรรมที่ถูกโจรกรรมจะกลับสู่ประเทศต้นทางอย่างแท้จริง

เจย์ ซู ผู้อำนวยการพิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชียในซานฟรานซิสโกเผยว่า ทางพิพิธภัณฑ์ยินดีทำตามมติร่วมของบรรดาพิพิธภัณฑ์ในอเมริกาและยุโรปที่ยินดีส่งมอบงานศิลปะซึ่งถูกโจรกรรมจากยุคล่าอาณานิคม ซึ่งไม่ใช่ศิลปะวัตถุของตะวันตกกลับคืนสู่ประเทศต้นทาง

แถลงการณ์ของสำนักอัยการแคลิฟอร์เนียเหนือชี้ว่า จากข้อมูลของนักโบราณคดีเชื่อว่าทับหลัง 2 ชิ้นนี้ที่อายุกว่า 1,000 ปีนี้ ถูกขโมยจากปราสาทหนองหงส์ จังหวัดบุรีรัมย์ และปราสาทเขาโล้น จังหวัดสระแก้ว ตามคำสั่งซื้อของพ่อค้าศิลปะวัตถุชาวยุโรปช่วงปลายทศวรรษที่ 1960 กระทั่ง เอเวอรี บรันเดจ อดีตประธานคณะกรรมาธิการโอลิมปิกสากลได้มอบทับหลังจากปราสาทหนองหงส์แก่พิพิธภัณฑ์เมื่อปี 2509 ส่วนทับหลังจากปราสาทเขาโล้น พิพิธภัณฑ์ซื้อมาจัดแสดงเมื่อปี 2511

รายงานยังระบุอีกว่า พิพิธภัณฑ์มีแผนส่งคืนทับหลังทั้ง 2 ชิ้นกลับสู่ประเทศไทยช่วงเดือนเมษายนนี้ แต่ยังไม่ชัดเจนเกี่ยวกับการขนส่ง รวมถึงจุดหมายปลายทางเมื่อทับหลังถูกส่งคืน เนื่องจากยังไม่ได้รับการประสานจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในไทย