ถอนงานวิจัย ใช้ "ฟ้าทะลายโจร" รักษาโควิด ลดปอดอักเสบ เหตุคำนวณผิดพลาด

"หมอสันต์" เผย ทีมผู้วิจัยชาวไทยขอถอนงานที่กำลังรอตีพิมพ์ประเด็น "ฟ้าทะลายโจร" ลดอาการปอดอักเสบจากโควิด-19 เหตุหลักฐานยังไม่พอ ต้องรอวิจัยซ้ำด้วยกลุ่มตัวอย่างที่ใหญ่ขึ้น

นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์ ศัลยแพทย์หัวใจและผู้เชี่ยวชาญเวชศาสตร์ครอบครัว โพสต์ผ่านเฟซบุ๊ก เมื่อวันที่ 7 ก.พ. ระบุว่า โดยระบุว่า ทีมผู้วิจัย (ชาวไทย) ซึ่งได้ทำวิจัยแบบสุ่มตัวอย่างแบ่งกลุ่มเปรียบเทียบ (RCT) ที่สรุปผลได้ว่าฟ้าทะลายโจรใช้รักษาโควิด-19 แล้วมีผลดีลดการเกิดปอดอักเสบได้ ได้ขอถอนนิพนธ์ต้นฉบับของตนเองที่รอตีพิมพ์ กลับคืนจากคลังวารสารรอตีพิมพ์ (medRxiv) ด้วยเหตุผลว่ามีความผิดพลาดในการคำนวณค่านัยสำคัญของความแตกต่าง (p-value) จึงของดการเผยแพร่ไว้ก่อนเพื่อป้องกันการนำผลวิจัยไปใช้ด้วยสำคัญผิด

ทั้งนี้ เมื่อเจาะลึกลงไปอีกหน่อย คือในงานวิจัยนั้นรายงานว่า กลุ่มผู้ใช้ฟ้าทะลายโจร 29 คน เป็นปอดอักเสบ 0 คน กลุ่มที่ใช้ยาหลอก 28 เป็นปอดอักเสบ 3 คน คำนวณนัยสำคัญของความแตกต่างได้ p=<0.039 ซึ่งเป็นความแตกต่างที่มีนัยสำคัญ (ตัดกันที่ p=<0.05)

แต่หากคำนวณอย่างถูกต้อง แท้จริงแล้วค่านัยสำคัญจริงๆ คือ p=0.1 แปลไทยให้เป็นไทย คือจะต้องเปลี่ยนคำสรุปผลวิจัยเป็น "การใช้ฟ้าทะลายโจรลดปอดบวมได้ ไม่แตกต่างจากใช้ยาหลอก"

ระหว่างที่งานวิจัยใหม่นี้ยังไม่ออกมา ชาวไทยเราก็ต้องอาศัยข้อสรุปใหม่ล่าสุดที่ว่า "ฟ้าทะลายโจรลดปอดบวมในคนไข้โควิด-19 ได้ไม่แตกต่างจากยาหลอก" ไปพลางๆ ก่อน

และที่ หมอสันต์ เคยบอกว่า หลักฐานวิทยาศาสตร์สนับสนุนการใช้ฟ้าทะลายโจรรักษาโควิดตอนนี้พอแล้วนั้น ก็ต้องถอนคำพูด และขอใช้คำพูดใหม่ว่า "หลักฐานวิทยาศาสตร์สนับสนุนการใช้ฟ้าทะลายโจรรักษาโควิดตอนนี้ยังมีไม่พอ ต้องรอการวิจัยซ้ำด้วยกลุ่มตัวอย่างที่ใหญ่ขึ้น"

ด้าน ทนพ.ภาคภูมิ เดชหัสดิน นักเทคนิคการแพทย์ เจ้าของแฟนเพจ หมอแล็บแพนด้า ได้โพสต์ข้อความถึงประเด็นดังกล่าว โดยระบุว่า งานวิจัยฟ้าทะลายโจรชิ้นนี้ผู้วิจัยขอถอนออกไปแล้ว เพราะคำนวณสถิติผิดพลาด

สรุปที่ถูกต้องสำหรับงานวิจัยนี้คือ ฟ้าทะลายโจรไม่แตกต่างจากยาหลอก เฉพาะงานวิจัยชิ้นนี้ที่ถูกถอด จะได้เข้าใจตรงกัน ซึ่ง ฟ้าทะลายโจรเป็นสมุนไพรกินได้ แต่คำนวณปริมาณให้ดีตามฉลาก