"สภา 500" เลขมหัศจรรย์ ปิดทางแลนด์สไลด์-ถูกใจรัฐบาล

"500" เป็นเหมือนเลขมหัศจรรย์ที่มันจะสร้างปาฎิหาริย์ทุกครั้งในรัฐสภา ตั้งแต่การโหวตเลือกนายกรัฐมนตรี ที่แม้คนที่ชนะการเลือกตั้ง ส.ส. ของพรรคพลังประชารัฐจะน้อยกว่าพรรคเพื่อไทย แต่เมื่อรวมกับ ส.ว. และพรรคร่วมรัฐบาลเป็น 500 เสียง ก็ทำให้พลังประชารัฐพลิกเป็นรัฐบาลและพล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา หัวหน้า คสช. เป็นนายกรัฐมนตรีต่อ

เมื่อวันพุธที่ 6 ก.ค. ก็เป็นอีกครั้งที่ตัวเลข 500 แสดงปาฏิหาริย์ หลังจากที่คณะรัฐมนตรี และอีกหลายพรรคการเมืองเสนอร่างแก้ไข พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร โดยมีเนื้อหาในมาตรา 23 ที่ว่าด้วยสูตรการคำนวณ ส.ส. บัญชีรายชื่อด้วยเอาคะแนนจากบัตรเลือกตั้งแบบเลือกพรรคการเมืองมาหารด้วย 100 ขณะที่พรรคเล็กอย่าง นพ.ระวี มาศฉมาดล ขอแปรญัตติในฐานะกรรมาธิการเสียงข้างน้อยให้คำนวณ ส.ส. พึงมีด้วยการหาร 500 ตามรัฐธรรมนูญมาตรา 93-94

ถ้าอธิบายอย่างง่ายคือ บัตรเลือกตั้งมี 2 ใบ เลือก ส.ส. เขต กับเลือกพรรคซึ่งจะแปรไปเป็น ส.ส. บัญชีรายชื่อ มาตรา 23 พูดถึงวิธีการคำนวณ ส.ส. บัญชีรายชื่อ หาร 100 คือเอาคะแนนพรรคเป็นตัวตั้งและหารด้วย 100 เพื่อหา ส.ส. บัญชีรายชื่อในแต่ละพรรค ส่วนหาร 500 คือเอาคะแนนพรรคมาหารด้วย 500 เพื่อหา ส.ส. พึงมีทั้งพรรค แล้วลบด้วยจำนวน ส.ส. เขตที่ชนะการเลือกตั้ง แล้วจะได้ ส.ส. บัญชีรายชื่อของแต่ละพรรค

ดังนั้น การหาร 100 จะทำให้ ส.ส. บัญชีรายชื่อต้องได้คะแนนขั้นต่ำ 370,000 เสียง และพรรคใหญ่จะได้เปรียบ แต่ถ้าหาร 500 จะทำให้คะแนนการสำหรับ ส.ส. บัญชีรายชื่อขั้นต่ำเหลือเพียง 74,000 เสียง ซึ่งคล้ายกับเลือกตั้งปี 2562 และพรรคเล็ก หรือพรรคที่ใช้ยุทธศาสตร์แตกแบงค์ย่อยจะได้เปรียบ เท่ากับว่าแคมเปญแลนด์สไลด์ของพรรคเพื่อไทยก็แทบจะเป็นไปไม่ได้ในสถานการณ์อย่างนี้

เพียงสองวันก่อนการลงมติ มีสัญญาณจากรัฐบาลว่าให้โหวตสูตรหาร 500 ซึ่งขัดแย้งกับร่างกฎหมายที่ ครม. เสนอเข้ามาในสภาวาระที่ 1 ก่อนหน้านี้ แต่ด้วยปาฏิหาริย์ก็ทำให้ญัตติของ นพ.ระวี กรรมาธิการเสียงข้างน้อย และคว่ำสูตรหาร 100 ด้วยคะแนน 392 ต่อ 160 งดออกเสียง 23 เสียง ด้วยการสนับสนุนของพรรคเล็กและพรรคร่วมรัฐบาล งานนี้อาจจะเป็นการซื้อใจพรรคเล็กเพื่อร่วมโหวตศึกอภิปรายไม่ไว้วางใจ และปิดทางแลนด์สไลด์ แต่โจทย์ต่อไปคือพรรคอะไรจะกลายมาเป็นสาขาย่อยของรัฐบาลในยุทธศาสตร์แตกแบงค์ย่อย และพรรคเพื่อไทยจะแก้เกมอย่างไรหลังจากนี้