เดินหน้าสูตรหาร 100 หลังสภาล่ม พรรคเล็ก(อาจ)ร่วง

การประชุมร่วมรัฐสภาระหว่าง ส.ส. และส.ว. เพื่อพิจารณาร่างแก้ไขพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส. ในวันจันทร์ที่ 15 สิงหาคม 2565 ที่มีกำหนดการประชุม 9.00 น. แต่สามารถเปิดประชุมได้จริงเวลา 10.00 น. และประธานสภาสั่งปิดประชุมภายในเวลา 10.28 น. เนื่องจากมีการแสดงตนก่อนลงมติมาตรา 24/1 (ว่าด้วยการคำนวณหา ส.ส. พึงมีด้วยสูตรหาร 500) เพียงแค่ 353 คน ไม่ครบองค์ประชุมคือเกินครึ่งคือ 364 คนจาก 727 คน

ผลทางกฎหมายคือทำให้ร่างแก้ไขกฎหมายลูกฉบับนี้ต้องตกไป เนื่องจากพิจารณาไม่ทันกรอบเวลา 180 วัน และต้องกลับไปใช้ร่างกฎหมายลูกที่ ครม. เสนอโดยมีเนื้อหาสำคัญคือคำนวณ ส.ส. บัญชีรายชื่อด้วยการหาร 100

ต้องบอกว่าสูตรหาร 100 พรรคใหญ่ที่ได้ ส.ส. เขตเยอะจะได้เปรียบ โดยเฉพาะพรรคเพื่อไทย เขาปักธงแลนด์สไลด์แน่นอน เพราะแม้จะได้ ส.ส. เขตเยอะแค่ไหน ก็ไม่เกี่ยวกับบัตรใบที่สอง (กาเลือกพรรค) ที่จะถูกนำเอาผลคะแนนมาหารด้วย 100 แจกจ่ายเป็นเก้าอี้ ส.ส. บัญชีรายชื่อตามจริงในแต่ละพรรค

ขณะที่สูตรหาร 500 ตามร่างกฎหมายที่เพิ่งตกไป คือการเอาผลคะแนนของบัตรเลือกตั้งใบที่สองที่เป็นการเลือกพรรคมาคำนวณหา ส.ส. พึงมีทั้งหมดของแต่ละพรรคการเมืองแล้วค่อยหาหักออกจาก ส.ส. เขตที่ได้ ก็จะได้จำนวน ส.ส.บัญชีรายชื่อที่เหลือที่แต่ละพรรคควรจะได้ สูตรนี้คล้ายเป็นกติกาการเลือกตั้งปี 2562 ที่ทำให้เกิดพรรคเล็กและการปัดเศษ ส.ส. บัญชีรายชื่อจำนวนมาก

อย่างไรก็ตาม รัฐสภาต้องส่งร่างกฎหมายที่ ครม. เสนอไปให้ กกต. พิจารณาภายใน 10 วัน และส่งให้นายกรัฐมนตรีรอไว้ 5 วัน ก่อนที่จะทูลเกล้าฯ เสนอเพื่อลงพระปรมาภิไธยต่อไป ซึ่ง นพ.ระวี มาดฉมาดล หัวหน้าพรรคพลังธรรมใหม่ กรรมาธิการเสียงข้างน้อยที่เสนอสูตรหาร 500 ยืนยันว่าจะยื่นศาลรัฐธรรมนูญให้วินิจฉัยสูตรการคำนวณแบบหาร 100 จากจะขัดหรือแย้งกับรัฐธรรมนูญที่กำหนดให้มีการคำนวณ ส.ส. พึงมีก่อนหรือไม่