สีโกรธจัดทรูโด บุกจวกต่อหน้า ไม่โอเคเรื่องที่คุยกันรั่วถึงมือสื่อมวลชน

นายสี จิ้นผิง ประธานาธิบดีจีน บุกคุยต่อหน้านายจัสติน ทรูโด นายกรัฐมนตรีแคนาดา ระหว่างการประชุมกลุ่มประเทศอุตสาหกรรมชั้นนำ 20 ชาติ (จี20) ที่ จ.บาหลี ของอินโดนีเซีย เพื่อแสดงความไม่พอใจที่เรื่องที่พูดคุยระหว่างกันรั่วไหลไปถึงสื่อมวลชน

เหตุการณ์ดังกล่าวมีผู้ถ่ายคลิปมาได้ และนำมาเผยแพร่ทางอินเทอร์เน็ต ความยาวเกือบ 1 นาที

ในคลิปจะเห็นว่านายสีกล่าวเป็นภาษาจีนด้วยสีหน้าไม่สบอารมณ์นัก และมีล่ามคอยแปลเป็นภาษาอังกฤษให้นายทรูโดฟัง เป็นการตำหนิว่าสิ่งที่เกิดขึ้นไม่ถูกต้องนักตามธรรมเนียมการทูต

"ทุกอย่างที่เราคุยกันหลุดไปถึงสื่อหมดเลย มันไม่เหมาะสม"

"นี่ไม่ใช่สิ่งที่ทางการทูตเขาทำกัน"

นายทรูโดกล่าวตอบเป็นภาษาอังกฤษว่า ที่แคนาดานั้น ทุกคนเชื่อในการพูดคุยที่เปิดกว้างและจริงใจ แต่ก็พร้อมจะทำงานร่วมกัน ซึ่งแน่นอนว่าก็มีสิ่งที่เห็นต่างกันอยู่

"ที่แคนาดา เราเชื่อในการพูดคุยที่เสรีและเปิดกว้างและตรงไปตรงมา และนี่คือสิ่งที่เราจะทำต่อไป เราจะเดินหน้าหาทางทำงานร่วมกันอย่างจริงจัง แต่ก็คงจะมีหลายเรื่องที่เราเห็นต่างกัน ซึ่งเราจะต้อง..."

ยังไม่ทันพูดจบ นายสีตัดบทขึ้นมาและพูดเป็นภาษาจีนว่า "ถ้าอย่างนั้นก็วางเงื่อนไขกันก่อน" ก่อนจะยื่นมือไปจับมือนายทรูโด แล้วเดินจากไป

ย้อนปมผิดใจแคนาดา-จีน

ก่อนหน้าบทสนทนานี้ มีแหล่งข่าวในรัฐบาลแคนาดาคนหนึ่งเปิดเผยกับสำนักข่าวเอเอฟพี และมีการรายงานเมื่อวันอังคาร (15 พ.ย.) ว่า นายทรูโดกังวลที่จีนก้าวก่ายกิจการในประเทศมากขึ้นเรื่อยๆ

ความสัมพันธ์ระหว่างแคนาดาและจีนย่ำแย่ลงตลอดหลายปีนี้ โดยมีจุดเริ่มต้นเมื่อปี 2561 ระหว่างการทำสงครามการค้าระหว่างสหรัฐและจีน ในยุคของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์

เดือน ธ.ค. ปีดังกล่าว ตำรวจแคนาดาเข้าจับกุมนางสาวเมิ่ง หว่านโจว รองประธานกรรมการ และประธานคณะเจ้าหน้าที่การเงิน (ซีเอฟโอ) ของยักษ์ใหญ่อิเล็กทรอนิกส์จีน หัวเว่ย เทคโนโลยี่ ที่สนามบินในนครแวนคูเวอร์ ทางตะวันตกของประเทศ ตามคำขอของรัฐบาลสหรัฐ ที่กล่าวหาว่านางเมิ่งฉ้อโกงผ่านระบบธนาคาร

อีกหลายวันต่อมาในเดือนเดียวกัน นายไมเคิล สเปฟเวอร์ และนายไมเคิล คอฟวริก ชาวแคนาดา ถูกเจ้าหน้าที่จีนคุมขัง ก่อนถูกปล่อยตัวเมื่อปี 2564 หลังจากแคนาดาปล่อยตัวนางสาวเมิ่งจากการคุมขังที่บ้านพักไม่นาน

แม้เรื่องนี้จะจบไปแล้ว แต่ผลกระทบตามมา ไม่ว่าจะเป็นการแลกวาทะระหว่างกัน เรื่อยไปถึงการที่แคนาดาและจีนหันมากีดกันการค้าต่อกัน ก็ยิ่งสั่นคลอนความสัมพันธ์กัน 2 ประเทศนี้เรื่อยมา

เมื่อไม่นานมานี้ มีการรายงานว่า จีนแอบตั้งสถานีตำรวจลับๆ ในแคนาดาเพื่อสอดส่องพลเมืองของตัวเอง ทั้งยังมีข่าวอีกว่า จีนพยายามบ่อนทำลายสถาบันทางประชาธิปไตยและก้าวก่ายการเลือกตั้งระดับชาติของแคนาดาอีกด้วย

ส่วนเมื่อวันจันทร์ (14 พ.ย.) ตำรวจแคนาดาตั้งข้อหาแก่นายเยว่เชิง หวัง วัย 35 ปี ที่ทำงานวิจัยแบตเตอรีให้กับ ไฮโดร-เกเบก บริษัทด้านไฟฟ้าพลังน้ำรายใหญ่ที่สุดอันดับ 4 ของโลก จากการพยายามจารกรรมความลับทางการค้าให้จีนทราบ