เรื่องจริงหรือข้ออ้าง คนแก่ "เล่นไพ่" ห่างไกลอัลไซเมอร์ จริงหรือ...?
หลายคนเคยสังเกตไหมว่า ทำไมผู้สูงอายุที่เล่นไพ่แล้วถึงไม่ค่อยเป็นอัลไซเมอร์กัน แทนที่จะมีความทรงจำถดถอยอย่างที่ผู้ชราควรจะเป็น กลับกลายเป็นว่าสมองของผู้เฒ่าผู้แก่ยังดีดั่งวัยหนุ่มวัยสาวสมัยยังเอ๊าะๆ ทำไมการเล่นไพ่ถึงลดความเสี่ยงของการเป็นโรคอัลไซเมอร์ และการเล่นไพ่มันดีต่อผู้สูงอายุยังไง
โรคอัลไซเมอร์ที่เกิดกับผู้สูงอายุเป็นอย่างไร?
โรคอัลไซเมอร์ เป็นโรคที่เกี่ยวกับความจำที่พบได้มากในหมู่ผู้สูงอายุ สาเหตุหลัก ๆ มาจากปัจจัยทางพันธุกรรม วิถีชีวิต และสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลต่อสมอง โดยการสะสมของเบต้า-อะไมลอยด์ส่งผลให้ประสิทธิภาพการทำงานของสมองค่อยๆ ลดลง เริ่มจากสมองส่วนฮิปโปแคมปัส (hippocampus) ที่มีบทบาทสำคัญในการจดจำข้อมูลใหม่ๆ เมื่อเซลล์สมองส่วนนี้ถูกทำลาย ผู้ป่วยจะเริ่มมีปัญหาเรื่องความจำโดยเฉพาะความจำระยะสั้น จากนั้นความเสียหายที่เกิดขึ้นจะแพร่กระจายไปสู่สมองส่วนอื่นๆ โดยมีการแสดงออก อาทิเช่น
- อาการหลงลืม
- สับสนเรื่องเวลา
- จำคนรอบข้างและคนรู้จักไม่ได้
- มีปัญหาเรื่องภาษาหรือการสื่อสาร
- มีปัญหาเรื่องการคำนวณ
- หมดความสนใจต่อสิ่งที่เคยชอบ
- ลืมการดูแลตัวเองขั้นพื้นฐานที่เคยทำมาก่อน
จากสาเหตุดังกล่าว การเล่นไพ่จึงเป็นปัจจัยหนึ่งที่ช่วยให้เกิดการกระตุ้นสมองได้ และชะลอการเสื่อมของสมอง ซึ่งการเล่นไพ่ดีกว่าการที่ให้ท่านมานั่งอยู่บ้านเฉย ๆ โดยขาดการฝึกสมอง
ข้อดีของการเล่นไพ่
โดยกิจกรรมชวนฝึกสมองอย่างการเล่นไพ่ เป็นกิจกรรมผ่อนคลายในช่วงวัยอยู่บ้านเลี้ยงหลาน จึงเห็นได้อยู่บ่อย ๆ ที่ผู้เฒ่าผู้แก่บ้านเราชวนกันตั้งวงเล่นไพ่ ซึ่งนอกจากความสนุกและความเพลิดเพลินแล้ว ยังช่วยฝึกบริหารสมองทั้งซีกซ้ายและซีกขวาไม่ให้ขาดการกระตุ้นสมอง เช่น
- ฝึกกระบวนการคิด
- การตัดสินใจ
- การวางแผน
- การคำนวณ
- การสนทนากับเพื่อนฝูง
ข้อควรระวังในการเล่นไพ่
แม้ว่าการเล่นไพ่จะดีต่อสมอง แต่ถ้าผู้เฒ่าผู้แก่ติดการเล่นไพ่โดยมีการพนันมาเกี่ยวข้อง นอกจากจะระวังเรื่องเงินในครอบครองสูญหายแล้ว ยังต้องมากังวลตำรวจที่อาจจะมาจับญาติผู้ใหญ่ของคุณอยู่ทุกเมื่อ ทำให้สูญเสียเงินพนันแล้วยังต้องมาสูญเสียเงินค่าประกันไปอีก คุณควรระวังและดูแลญาติผู้ใหญ่ของคุณอย่างสม่ำเสมอ เพราะการเล่นไพ่ที่ดีเป็นการเล่นไพ่โดยปราศจากการพนันที่เข้ามาเอี่ยว เพื่อไม่ให้สูญเสียทรัพย์สินในบ้านของคุณ
กล่าวได้ว่า การเล่นไพ่เป็นส่วนหนึ่งในการช่วยฝึกสมองลดความเสี่ยงจากการเป็นโรคอัลไซเมอร์ ผู้สูงอายุที่เล่นไพ่ ไม่ว่าจะเป็นไพ่ตอง ไพ่นกกระจอก ไพ่ป๊อกก็เป็นการฝึกสมองทั้งสิ้น หรือใครที่ไม่อยากให้ผู้เฒ่าผู้แก่บ้านคุณเล่นไพ่ เราอาจจะใช้เกมอื่นมาช่วยฝึกสมองได้เช่นกัน ดังเช่น เกมที่เกี่ยวกับการแก้ปัญหา เกมความจำ เกมตัวเลข และกิจกรรมที่ใช้ประสาทสัมผัส ก็สามารถทำให้ห่างไกลจากโรคอัลไซเมอร์