เปิดตำนาน "โยนีปีศาจ" ต้นไม้หายาก คล้ายอวัยวะเพศหญิง คนโบราณใช้เป็นเครื่องราง
นายสุธรรม วงษ์จันทร์ หัวหน้าอุทยานแห่งชาติภูเวียง ได้เปิดเผยว่าต้นมะกอกโคกนี้เป็นต้นไม้หายากและมีเพียงในบางพื้นที่เท่านั้น เพื่อป้องกันการสูญพันธุ์ ทางอุทยานจึงพยายามขยายพันธุ์เพิ่มเติม
ชื่อ “โยนีปีศาจ” มาจากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ที่ทรงพระกรุณาเปลี่ยนชื่อจากชื่อเดิมที่ฟังไม่สุภาพ โดยคำว่า “โยนี” หมายถึงอวัยวะเพศหญิง และ “ปีศาจ” หมายถึงผี
โดยตำนานเรื่องเล่านั้น เล่าต่อกันมาว่า มีลูกชายของเจ้าเมืองเขมร ชื่อว่า ท้าวปาจิต ได้เดินทางเสาะแสวงหามเหสี จนกระทั่งพบ นางอรพิม ซึ่งเป็นสาวชาวบ้านจนเกิดหลงรักกัน โดยท้าวปาจิตได้พานางอรพิม เดินทางกลับนครนครทมที่เขมร ปรากฎว่าระหว่างเดินทางกลับนั้น เกิดการพลัดหลงกันในป่าขึ้น นางอรพิม ก็ต้องเดินป่าคนเดียว ด้วยความเป็นผู้หญิง กลัวว่าจะโดนทำร้าย หรือมีโจรผู้ชายมาฉุดตัวล่วงเกินไป จึงตั้งจิตอธิษฐานขอแปลงกายเป็นผู้ชาย และฝากหน้าอกไว้ที่ต้นงิ้วป่า และอวัยวะเพศขอฝากไว้ที่ต้นมะกอกโคก
หลังจากนั้นก็ออกเดินทางตามหาท้าวปาจิตไปจนถึงเมืองจำปา กระทั่งไปเจอธิดาของเจ้าเมืองจำปาถูกงูกัด จึงได้ทำการรักษาด้วยสมุนไพร จากประสบการณ์ที่หลงป่าจึงรู้จักสมุนไพรชนิดต่างๆ เป็นอย่างดี พอรักษาธิดาของเจ้าเมืองจำปาจนหายเป็นปกติ เจ้าเมืองจึงต้องการให้ทั้งคู่อภิเษกสมรสกัน แต่นางอรพิมเป็นผู้หญิง ร่างกายเป็นผู้ชาย จึงไม่สามารถอภิเษกสมรสกันได้ จึงบ่ายเบี่ยงและออกบวชอยู่ 7 ปี เพื่อไม่ให้เจ้าเมืองเกิดความไม่พอใจ
กระทั่งมาเจอท้าวปาจิตที่ออกตามหานางอรพิมเช่นกัน แต่ตอนที่เจอกันนั้น ท้าวปาจิตจำนางอรพิมไม่ได้เนื่องจากรูปร่างเป็นผู้ชาย นางอรพิมจึงกลับมาที่ต้นงิ้วป่า และต้นมะกอกโคก หรือต้นโยนีปีศาจ เพื่ออธิษฐานจิตขอหน้าอก และอวัยวะเพศคืนกลับมา และให้ร่างกายกลับมาเป็นผู้หญิงตามเดิม ส่วนต้นมะกอกโคกที่นางอรพิมฝากอวัยวะเพศเอาไว้ ก็จะมีรูปร่างเหมือนกับอวัยวะเพศหญิง หากนำไปประทับพิมบนทรายหรือดินเหนียวก็จะมีรูปร่างเหมือนกับอวัยวะเพศหญิง
ต้นมะกอกโคกหรือต้นโยนีปีศาจนั้น ในจังหวัดขอนแก่นจะพบเพียงบนพื้นที่ของอุทยานแห่งชาติภูเวียงเท่านั้น และจะมีเยอะตามเส้นทางศึกษาธรรมชาติ ในช่วงที่ต้นโยนีปีศาจออกผลนั้นจะเป็นช่วงเดือน มีนาคม-พฤษภาคม จะออกผลเป็นพวงเต็มต้น หลังจากนั้นจะเป็นช่วงหน้าแล้งผลของโยนีปีศาจจะแก่แห้งและแตกออกมีเม็ดของผลโยนีปีศาจตกลงผลละ 2 เม็ด และเกิดตามธรรมชาติ ก่อนจะร่วงลงพื้นเหมือนตอนนี้ นอกจากนี้คนสมัยโบราณนั้นจะนำผลโยนีปีศาจมาเจาะรูและนำไปห้อยคอไว้กับเด็กๆ เป็นเครื่องรางของขลังป้องกันภูตผีปีศาจ