ทำไมรัสเซียจึงมอบสัญชาติให้นักชกอเมริกันอย่าง "รอย โจนส์ จูเนียร์"

ความขัดแย้งระหว่าง สหรัฐอเมริกา กับ รัสเซีย สองชาติมหาอำนาจจากต่างซีกโลก คือ เรื่องที่คนทั่วโลกรู้กันดี ไม่ใช่เรื่องง่ายหากจะเห็นใครสักคน มีความสัมพันธ์อันดีกับ พญาอินทรี และ หมีขาว ไปพร้อมกัน

รอย โจนส์ จูเนียร์ นักมวยชาวอเมริกัน เจ้าของแชมป์โลกหลายสมัย จาก 4 รุ่นน้ำหนัก ทลายกำแพงความเชื่อนั้น ด้วยการคว้าสิทธิพลเมืองรัสเซีย ทั้งที่เกิด เติบโต และทำมาหากินในสหรัฐอเมริกา เกือบทั้งชีวิต

การตัดสินใจครั้งนี้ย่อมมีเบื้องหลัง อะไรคือเหตุผลที่รัสเซียยอมมอบสัญชาติให้กับ รอย โจนส์ จูเนียร์ คำตอบอาจเป็นความต้องการอันแรงกล้าของกำปั้นชื่อดัง หรือ ผลประโยชน์ทางการเมืองที่ซ่อนอยู่ ? 
เกิดขึ้นได้อย่างไร ?

จุดเริ่มต้นการรับสัญชาติรัสเซียของ รอย โจนส์ จูเนียร์ เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 19 สิงหาคม ปี 2015 เมื่อนักชกจากสหรัฐอเมริกา เดินทางสู่สาธารณรัฐไครเมีย เพื่อดื่มน้ำชากับ วลาดิเมียร์ ปูติน ประธานาธิบดีและประมุขของสหพันธรัฐรัสเซีย

แม้บ้านเกิดจะอยู่อีกซีกโลก แต่ รอย โจนส์ จูเนียร์ ไม่ใช่คนอื่นคนไกลสำหรับชาวรัสเซีย ช่วงปี 2011-2014 นักชกรายนี้ขึ้นสังเวียนในดินแดนหมีขาว 3 ไฟต์ รวมถึงขึ้นชกอีก 2 ครั้งที่โปแลนด์ และลัตเวีย จึงกล่าวได้ว่า รอย โจนส์ จูเนียร์ คือนักมวยแถวหน้าที่ชาวยุโรปตะวันออกให้ความนิยม

การขึ้นชกแบบเดินสายในรูปแบบ “เวิลด์ทัวร์” ของรอย โจนส์ จูเนียร์ เปิดโอกาสในการสร้างธุรกิจอีกหลายอย่าง 

Photo : Breacher Report 

ประกอบกับความจริงที่ว่า เขาอยู่ในช่วงขาลงของอาชีพ การเสาะหาโอกาสในช่วงชีวิตหลังเกษียณจากสังเวียน จึงเป็นสิ่งที่รอย โจนส์ จูเนียร์ ตามหา...และใบเบิกทางที่จะก้าวสู่จุดนั้น คือ การได้รับสัญชาติรัสเซีย

ระหว่างการเข้าพบปูติน รอย โจนส์ จูเนียร์ จึงเผยความต้องการเป็นพลเมืองรัสเซีย โดยให้เหตุผลว่า เขาต้องการลงทุนทำธุรกิจหลายอย่างในประเทศแห่งนี้ หนึ่งในคือ เปิดโรงยิมมวยสากล รวมถึงมูลค่าของตัวเอง เมื่อ รอย โจนส์ จูเนียร์ พูดกับ ปูติน อย่างเต็มปากว่า “เขาคือทรัพย์สินที่มีค่าของประเทศรัสเซีย”

ไม่มีใครรู้ว่า วลาดิเมียร์ ปูติน พอใจในคำพูดใดของนักชกชาวอเมริกัน แต่ไม่กี่สัปดาห์หลังจากที่ทั้งคู่พบกันในไครเมีย มีเอกสารอย่างเป็นทางการยืนยันว่า ปูติน เซ็นชื่อในคำสั่งพิเศษ อนุมัติสิทธิพลเมืองรัสเซียแก่ รอย โจนส์ จูเนียร์ ในวันที่ 12 กันยายน ปี 2015

“ผมขอขอบคุณ วลาดิเมียร์ ปูติน (ที่มอบสัญชาติรัสเซีย)” รอย โจนส์ จูเนียร์ เขียนคำแถลงในเว็บไซต์ของเอเยนซี หลังได้สิทธิพลเมืองรัสเซีย

Photo : BloodyElbow

“ผมดีใจมากที่กลายเป็นพลเมืองรัสเซีย เพราะรัสเซียเป็นประเทศที่ให้การต้อนรับผมอย่างดี มีผู้คนมากมายบนโลกใบนี้ ที่อยากเป็นพลเมืองรัสเซีย และนี่คือหนึ่งในวันที่ผมมีความสุขที่สุดในชีวิต”
 

การมองเห็นคุณค่าที่ต่างกัน

การตัดสินใจของ รอย โจนส์ จูเนียร์ ทำให้ใครหลายคนเกิดความสงสัยว่า เหตุใดนักมวยชื่อดังที่ถือสัญชาติอเมริกา ต้องลงทุนพบ วลาดิเมียร์ ปูติน เพื่อขอสัญชาติรัสเซีย (โจนส์ จูเนียร์ ไม่เคยสละสัญชาติอเมริกา) ในเมื่อสิทธิพลเมืองของสหรัฐอเมริกา อยู่ในระดับต้นของโลก และดีกว่ารัสเซียแบบเทียบไม่ติด

“สิทธิและเสรีภาพพลเมืองของสหรัฐอเมริกา กับ รัสเซีย ไม่ใช่อะไรที่สามารถเปรียบเทียบกันได้ บุคคลที่อาศัยในสหรัฐฯ มีสิทธิขั้นพื้นฐานมากกว่าบุคคลในรัสเซียมหาศาล เราไม่ควรมีคำถามในเรื่องนี้ด้วยซ้ำ” แชด มาร์โลว์ ที่ปรึกษาของสหภาพเสรีภาพพลเมืองอเมริกัน กล่าว

Photo : Tass 

เหตุผลที่ รอย โจนส์ จูเนียร์ ตัดสินใจเลือกรับสัญชาติรัสเซีย จึงไม่ใช่เพราะสิทธิพื้นฐาน แต่เป็นเรื่องการยอมรับจากสังคม 

สถานะของนักชกรายนี้แตกต่างกันมาก ในสายตาของผู้คนสองประเทศ สำหรับชาวรัสเซีย “รอย โจนส์ จูเนียร์” คือนักชกระดับตำนาน แต่สำหรับสหรัฐอเมริกา เขาเป็นเพียงนักกีฬาผิวดำคนหนึ่ง

“หลังจากที่เดินทางสู่รัสเซีย ผมพบกับสังคมของนักมวยขนาดใหญ่ แถมผมยังได้รับคำชื่นชมมหาศาล บางทีตัวผมอาจมีคุณค่า และได้รับการยกย่องจากชาวรัสเซีย มากกว่าผู้คนในประเทศของผม” รอย โจนส์ จูเนียร์ ให้สัมภาษณ์กับ gazeta

ความจริงที่ รอย โจนส์ จูเนียร์ คือสุดยอดแชมป์โลก 4 รุ่นน้ำหนัก ไม่ได้ทำให้ตัวเขามีความพิเศษมากกว่านักชกฝีมือดีรายอื่นในสหรัฐอเมริกา 

ในช่วงปลายอาชีพ รอย โจนส์ จูเนียร์ หันมาให้ความสำคัญในการฝึกฝนนักมวยรุ่นต่อไป แต่ความพยายามของเขา ไม่ได้รับการตอบรับที่ดีนักในสหรัฐอเมริกา

Photo : Boxrec 

สิ่งที่เกิดขึ้นในรัสเซีย คือ ความแตกต่าง มีนักชกรุ่นเยาว์จำนวนมากในดินแดนหมีขาว แต่ปราศจากโอกาสเรียนรู้วิชากับนักมวยระดับโลก เมื่อ รอย โจนส์ จูเนียร์ พบเห็นความจริงนี้ บวกกับการยอมรับจากชาวรัสเซีย ที่เห็นคุณค่าในตัวเขามากกว่าชาวอเมริกัน รอย โจนส์ จูเนียร์ จึงตัดสินใจก้าวสู่โอกาสใหม่ที่เปิดกว้างมากกว่า ในฐานะพลเมืองรัสเซีย

“ในฐานะชาวอเมริกัน โจนส์มีสิทธิจะแสดงความไม่พอใจของเขาออกมา ในรูปแบบที่ปรารถนา และหากเขาเลือกแสดงออกด้วยการถือสัญชาติรัสเซีย โจนส์มีสิทธิที่จะทำแบบนั้น ในฐานะชาวอเมริกันคนหนึ่ง” แชด มาร์โลว์ กล่าวถึงการตัดสินใจที่ค้านสายตาของ รอย โจนส์ จูเนียร์

แรงสนับสนุนจากรัฐบาล

อีกหนึ่งเหตุผลที่ทำให้ รอย โจนส์ จูเนียร์ กลายเป็นชาวอเมริกันที่ถือสัญชาติรัสเซีย คือแรงสนับสนุนจากรัฐบาลที่ต้องการชักจูงให้ดารา หรือ นักกีฬาอายุมาก เปลี่ยนมาถือสัญชาติรัสเซีย ตามความต้องการของ วลาดิเมียร์ ปูติน

เจอร์ราร์ด เดอปาดิเยร์ นักแสดงชาวฝรั่งเศส ถือสัญชาติรัสเซียตั้งแต่ปี 2013 หลังมีปัญหาเรื่องภาษีกับรัฐบาลฝรั่งเศส ตามมาด้วย เจฟฟ์ มอนสัน นัก MMA ชาวอเมริกัน และสตีเวน ซีกัล นักแสดงรุ่นเก๋า ที่หันมาถือสัญชาติรัสเซีย เนื่องจากทั้ง 2 คน มีความสัมพันธ์อันดีกับปูติน เป็นเวลานาน

Photo : LA Times 

ความสัมพันธ์ระหว่าง ปูติน และ ซีกัล คือส่วนหนึ่งของนโยบายทางการฑูตระหว่างรัสเซีย กับ สหรัฐอเมริกา โดยในเดือนสิงหาคม ปี 2018 นักแสดงรายนี้ถูกแต่งตั้งจากกระทรวงต่างประเทศรัสเซีย ให้ดำรงตำแหน่งผู้แทนพิเศษด้านความเท่าเทียมทางมนุษยธรรมระหว่างรัสเซียกับสหรัฐฯ

รอย โจนส์ จูเนียร์ จึงไม่ต่างจากคนดังรายอื่นที่ได้สิทธิพลเมืองรัสเซีย เขาคือหนึ่งในเครื่องมือทางการเมืองที่ช่วยปรับปรุงภาพลักษณ์ของดินแดนหมีขาว ในสายตาของประเทศประชาธิปไตยจากโลกตะวันตก ซึ่งเรื่องนี้สร้างความกังวลให้กับนักวิชาการ และผู้เกี่ยวข้องกับประเทศรัสเซียทั่วโลก

“นี่เป็นลูกเล่นทั่วไปของรัสเซีย ในการสร้างข่าวประชาสัมพันธ์ และทิ่มแทงศัตรูของปูติน” แกรี คาสปารอฟ นักหมากรุกแชมป์โลกชาวรัสเซีย ที่สนับสนุนแนวคิดประชาธิปไตยเสรีนิยม เขียนในหนังสือ Winter Is Coming: Why Vladimir Putin and the Enemies of the Free World Must Be Stopped

Photo : WorthPoint 

“เขาต้อนรับ เจอร์ราร์ด เดอปาดิเยร์ เพื่อโจมตีฝรั่งเศสเรื่องภาษี, เขาต้อนรับ เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน เพื่อโจมตีความปลอดภัยด้านไซเบอร์ของสหรัฐฯ และตอนนี้ถึงคราวของ รอย โจนส์ จูเนียร์ ในประเด็นเรื่องสีผิว”

 

“เรื่องนี้คือโฆษณาชวนเชื่อในระดับมาตรฐานที่จะโจมตีโลกตะวันตก และเบี่ยงเบนความสนใจจากปัญหาด้านเศรษฐกิจ รวมถึงสิทธิมนุษยชนที่ถูกริดรอน ในระบอบเผด็จการของปูติน”

นักวิชาการฝั่งตะวันตกมองเห็นตรงกันว่า วลาดิเมียร์ ปูติน ใช้คนดังจากสหรัฐอเมริกา เพื่อเป็นปากเสียงในการเผยแพร่ชีวิตอีกด้านที่ประเทศรัสเซีย 

คนทั่วโลกจึงได้เห็น รอย โจนส์ จูเนียร์ กล่าวชื่นชมรัสเซียพร้อมกับวิจารณ์สหรัฐอเมริกา รวมถึงยกย่อง ปูติน ว่าเป็นผู้นำที่มีความสามารถ ไม่ใช่เผด็จการดั่งที่ทุกคนเข้าใจ

“สำหรับผม ปูตินคือยอดชาย เขาทำให้สิ่งที่แสดงถึงความเป็นลูกผู้ชาย ไม่ว่าจะเป็น ตกปลา, ล่าสัตว์, ต่อยมวย, เทควอนโด หรือ ไอกีโด นี่คือสิ่งที่ผู้ชายหลงรัก และมันคือตัวตนของเขา ที่สำคัญ ปูตินเป็นคนพูดคำไหนคำนั้น” โจนส์ จูเนียร์ เล่าถึงภาพอีกด้านของวลาดิเมียร์ ปูติน

“ผมไม่มีสิ่งใดมอบให้เขา นอกจาก ความรัก และ ความเคารพ เพราะนี่คือการใช้ชีวิตในแบบที่ควรจะเป็น”

Photo : VICE 

การถือสัญชาติรัสเซียของ รอย โจนส์ จูเนียร์ จึงไม่ใช่แค่เรื่องของนักมวยที่ถือพาสปอร์ต 2 ใบ แต่เป็นเรื่องของความสัมพันธ์ทางการฑูต และความขัดแย้งทางการเมืองของ 2 ขั้วมหาอำนาจ ที่ใช้นักกีฬา หรือ บุคคลผู้มีอิทธิพลในสังคมเป็นเครื่องมือ

ความจริงที่ รอย โจนส์ จูเนียร์ เลี่ยงภาษี 3.5 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ในปี 2011 แต่กลับไม่เคยถูกพูดถึงโดยเจ้าตัว หรือฝั่งรัสเซีย 

ขณะเดียวกัน เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน แฮ็คเกอร์ผู้แฉโครงการสอดแนมประชาชนของสหรัฐอเมริกา คงไม่มีที่พักพิง หากรัสเซียไม่อ้าแขนรับ ขณะที่อีก 20 ประเทศปฏิเสธให้ความช่วยเหลือ

เรื่องราวของ รอย โจนส์ จูเนียร์ จึงเป็นสิ่งที่แสดงให้เห็นว่า การเมืองเป็นเรื่องของทุกคน ไม่มีใครที่จะหลีกหนีพ้น เหมือนกรณีนี้ ที่การถือสัญชาติของนักมวยหนึ่งคน กลับสะท้อนเห็นถึงการเมืองระดับโลก อย่างน่าประหลาดใจ