วิเคราะห์จากหลักฟิสิกส์ : จะเป็นไปได้ไหม หากกีฬาโอลิมปิกไปจัดบนดวงจันทร์

23 กรกฏาคมนี้ มหกรรมกีฬาโอลิมปิกที่กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น จะได้เริ่มเปิดการแข่งขันอย่างเป็นทางการ (หากไม่มีอะไรพลิกผัน) หลังจากถูกเลื่อนออกมาหนึ่งปี เพื่อซื้อเวลาให้สถานการณ์การแพร่ระบาดของ COVID-19 เบาบางลง

การระบาดของ COVID-19 เกิดขึ้นทั่วโลกของเราอยู่ในตอนนี้ แต่ถ้าสมมติเราสามารถย้ายโอลิมปิกไปยังสถานที่ ที่ยังไม่มีการระบาดอย่าง "นอกโลก" ของเรา มันจะเป็นไปได้หรือไม่

โดยเฉพาะอย่างดวงจันทร์ ที่ครั้งหนึ่งนักบินอวกาศก็เคยนำกอล์ฟไปตีเล่นมาแล้ว มาลองวิเคราะห์กันว่า กีฬาบนโลกใบนี้ จะถูกนำไปเล่นบนดาวดวงอื่นได้หรือไม่

กีฬาของ ? 

โอลิมปิก ไม่ว่าจะเป็นฤดูร้อน ฤดูหนาว หรือโอลิมปิกเยาวชน ถูกจัดขึ้นแล้วเกือบทุกทวีปบนโลกของเรา ยกเว้นเพียงแค่แอนตาร์กติกา และแอฟริกา ที่กำลังจะได้รับโอกาสให้จัดโอลิมปิกเยาวชนในปี 2026 ที่กรุงดาการ์ ประเทศเซเนกัล

ย้อนกลับไปในโอลิมปิกฤดูร้อนเมื่อปี 1968 เมืองเจ้าภาพอย่าง เม็กซิโก ซิตี้ ประเทศเม็กซิโก ตั้งอยู่ที่ความสูง 2,216 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง (กรุงเทพฯ อยู่สูงจากระดับน้ำทะเลแค่ 1 เมตรเท่านั้น)

Photo : RunnerSpace.com 

เมื่อยิ่งอยู่สูงขึ้นไปเท่าไหร่ แรงดันอากาศ และความเข้มข้นของออกซิเจนจะเบาบางลงไปเท่านั้น โดยที่เม็กซิโก ซิตี้ แรงดันออกซิเจนจะหายไปเกือบ 1 ใน 5 เมื่อเทียบกับกรุงเทพฯ และเมืองอื่น ๆ ที่สูงใกล้เคียงกับระดับน้ำทะเลปานกลาง

นั่นส่งผลต่อประสิทธิภาพของนักกีฬาระยะทางไกล ที่ใยกล้ามเนื้อพวกเขาจำต้องใช้ออกซิเจนในการสร้างพลังงาน แต่สำหรับกรีฑาประเภทลู่และลานนั้น สถิติจำนวนมากได้ถูกทำลายขึ้นในโอลิมปิกครั้งนี้

 

และเมื่อสถานที่ซึ่งอยู่สูงขึ้นไปขนาดนี้ ยังสามารถจัดกีฬาโอลิมปิกได้ ลองนึกภาพว่าถ้ามหกรรมกีฬาของมวลมนุษยชาตินี้ ได้ถูกยกขึ้นไปสู่ที่สูงกว่านั้น บนบริวารหนึ่งเดียวของโลกอย่างดวงจันทร์ มันจะเป็นอย่างไรบ้าง

โอลิมปิกดวงจันทร์

เมื่อพูดถึงการจัดโอลิมปิกที่ดวงจันทร์ สิ่งแรกที่มันจะแตกต่างจากบนโลกก็คือ "ไม่มีอากาศหายใจ" ดังนั้นต้องมีการสร้างสนามและสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ เพื่อให้นักกีฬา เจ้าหน้าที่ และผู้ชม สามารถใช้ชีวิตได้โดยไม่ต้องใส่ชุดอวกาศ

ประเด็นถัดมาก็คือเรื่องของแสงสว่าง เพราะดวงอาทิตย์จะอยู่บนท้องฟ้าเป็นเวลา 14 วันและตกลับขอบฟ้าไปอีก 14 วัน เนื่องจากดวงจันทร์ใช้เวลาหมุนรอบตัวเองประมาณ 28 วัน 

Photo : Wired

 

โดยในช่วงเวลาที่ดวงอาทิตย์อยู่บนฟ้า ความร้อนที่พื้นผิวอาจสูงถึง 127 องศาเซลเซียส และในตอนกลางคืนอุณหภูมิสามารถลงไปได้ถึง -173 องศาเซลเซียสเลยทีเดียว 

อีกเรื่องที่แตกต่างคือแรงโน้มถ่วงของดวงจันทร์ ที่น้อยกว่าบนโลกถึง 6 เท่าเลยทีเดียว นั่นทำให้น้ำหนักของทุกอย่างจะเหลือเพียงหนึ่งในหกเท่านั้น แต่มวลของวัตถุเหล่านี้ รวมทั้งร่างกายของมนุษย์ ก็ยังคงเท่ากับบนโลกของเราอยู่

Photo : NASA 

ทางนาซ่าเอง ก็เคยมีแนวคิดคร่าว ๆ ว่าหากในอนาคตจะมีการจัดโอลิมปิกบนดวงจันทร์ สนามแข่งขันควรถูกห่อหุ้มด้วยโดมขนาดใหญ่ ที่สามารถปกป้องผู้คนภายใน จากรังสีและความร้อนของดวงอาทิตย์ รวมทั้งอันตรายที่อาจเกิดจากฝุ่นบนดวงจันทร์ ซึ่งมีความแหลมคม และอาจส่งผลต่อสุขภาพของทุกคนได้

นอกเหนือจากนั้นยังต้องมีการสร้างระบบสาธารณูปโภคต่าง ๆ และระบบขนส่งเพื่อใช้ในการพาผู้คนเดินทางระหว่างโลก ดวงจันทร์ หรือดาวดวงอื่นที่อยู่ไกลออกไป

 

แล้วทีนี้ ความแตกต่างของกีฬาชนิดต่าง ๆ จะเป็นอย่างไรบ้าง

สถิติจักรวาล

ปัจจัยสำคัญสุดคือแรงโน้มถ่วงที่น้อยกว่าโลกถึง 6 เท่า ซึ่งทำให้การสร้างสถิติใหม่ ๆ ของกีฬาที่ตัดสินด้วยความสูงและความแข็งแกร่ง เป็นไปได้อย่างง่ายดาย

การกระโดดด้วยแรงปกติ จะพาคุณลอยจากพื้นไปได้ครึ่งเมตร แต่บนดวงจันทร์ เราจะขึ้นไปที่ความสูงมากถึง 3 เมตรและสามารถลอยเคว้งอยู่กลางอากาศได้นานถึง 4 วินาทีด้วยกัน

หากนำสถิติโลกของกีฬากระโดดสูง ของ ฮาเวียร์ โซโตมาเยอร์ ที่ความสูง 2.45 เมตร ไปทำซ้ำบนดวงจันทร์ เขาจะสามารถลอยไปได้สูงกว่า 14.7 เมตร เพียงพอที่จะทำลายสถิติโลกของการกระโดดค้ำถ่อ โดยไม่ต้องอาศัยไม้ค้ำมาช่วยเลย

 

Photo : Franceinfo 

เช่นกันกับกีฬายกน้ำหนัก โดยหากนำสถิติโลกของท่าสแนทช์ รุ่นน้ำหนักตัวมากกว่า 109 กิโลกรัมชาย ที่ทำไว้ 222 กิโลกรัมบนโลก ไปยกกันบนดวงจันทร์ เจ้าของสถิติใหม่จะสามารถยกน้ำหนักได้มากกว่า 1 ตัน อย่างง่ายดาย

ถ้าหากพูดถึงการวิ่ง หลายคนคงนึกภาพของนักบินอวกาศยุคโครงการอพอลโล ที่เดินบนพื้นผิวดวงจันทร์ด้วยความยากลำบาก จนบางครั้งต้องกระโดดไปไหนมาไหนแทน และถ้าแค่เดินยังยาก การวิ่งก็คงแทบเป็นไปไม่ได้เลยไม่ใช่หรือ

Photo : History 

อย่างไรก็ตาม ปัจจัยที่ส่งผลให้นักบินอวกาศก้าวเดินอย่างยากลำบาก มาจากดีไซน์ของชุดที่ดูเทอะทะ และเต็มไปด้วยอุปกรณ์มากมาย ไม่ใช่เพราะแรงโน้มถ่วงของดวงจันทร์แต่อย่างใด ดังนั้น ถ้านักกีฬาในอนาคตได้เดินทางไปวิ่งบนดวงจันทร์ละก็ พวกเขาจะสามารถวิ่งได้ด้วยความเร็วที่ไม่ช้าไปจากบนโลกมากนัก

 

ว่ายน้ำ ก็ไม่ใช่เรื่องที่ยากนัก เพราะการลอยตัวของมนุษย์ ขึ้นอยู่กับความหนาแน่นของร่างกายคนกับในน้ำ และความเฉื่อยของน้ำก็ยังคงคล้ายกับบนโลก โดยไม่ได้รับผลกระทบจากแรงโน้มถ่วงแต่อย่างใด ทำให้การว่ายน้ำบนดวงจันทร์ จะทำความเร็วได้ไม่ต่างจากบนโลกมากนัก

Photo : Olympic Channel 

ทว่าความสนุกไม่ได้อยู่ที่การว่ายน้ำปกติ แต่เป็นส่วนที่เราไม่สามารถทำได้บนโลกต่างหาก บนดวงจันทร์ มนุษย์อาจสามารถ "วิ่ง" บนผิวน้ำได้ และกีฬากระโดดน้ำที่เราคุ้นตากัน ก็อาจปรับรูปแบบให้เป็นกระโดดจากน้ำขึ้นบน แทนที่จะเป็นกระโดดลงน้ำได้อีกด้วย

อย่างไรก็ตาม การว่ายน้ำบนดวงจันทร์จะทำให้น้ำกระเด็นไปได้ไกลและสูงขึ้นกว่าบนโลก ซึ่งอาจต้องแก้ปัญหาเรื่องของปริมาณน้ำ และบริเวณขอบสระให้รองรับกับแรงโน้มถ่วงที่เป็นเพียง 1 ใน 6 ของโลกนี้นั่นเอง

Photo : Olympic Channel 

หรือถ้าอยากสร้างความท้าทายอีกระดับ กีฬาที่เน้นระยะทางอย่าง พุ่งแหลน, ขว้างจักร, และ ยิงธนู เป็นต้น จะทำผลงานได้ดีกว่าในสภาวะเกือบสูญญากาศของพื้นผิวดวงจันทร์

เหตุที่เป็นเช่นนั้น เพราะเมื่อแทบไม่มีลมกับแรงต้านอากาศ วัตถุต่าง ๆ จะเดินทางไปได้ไกลกว่าปกติถึง 6 เท่า ตามแรงโน้มถ่วงของดวงจันทร์  สถิติการพุ่งแหลน 98.48 เมตรของ แยน เซเลซนีย์ ที่คงกระพันมาตั้งแต่ปี 1996 ก็พร้อมถูกทำลายลงได้ ด้วยระยะทางใหม่ที่อาจไกลมากกว่า 500 เมตรเลยทีเดียว

แล้วจะจัดได้จริงไหม

ถ้ามองในเชิงทฤษฎีนั้น การจัดโอลิมปิกบนดวงจันทร์ มีความเป็นไปได้ที่ค่อนข้างสูง และในบางชนิดกีฬา การลงเล่นบนดาวดวงอื่น ก็สามารถช่วยให้พวกเขาทำผลงานที่ดีได้

อย่างไรก็ตาม ก่อนที่โอลิมปิกจะไปเกิดขี้นจริงได้บนดาวดวงอื่น เราอาจต้องปรับกฎเกณฑ์ทั้งหลาย เพื่อให้เหมาะสมกับกีฬานั้น ๆ เพิ่มเติม ซึ่งอาจมีการเพิ่มหรือลดชนิดกีฬาเข้ามา ให้สอดคล้องกับการนำไปปรับใช้บนดวงจันทร์ หรือดาวดวงอื่นที่นอกเหนือไปจากโลกใบนี้

Photo : NASA 

กีฬาใหม่ ๆ จะถูกคิดค้นขึ้น กีฬาที่มีอยู่อาจเปลี่ยนรูปแบบไป เช่นกันกับโอลิมปิกในยุคแรก ที่เราเคยมีทั้ง ชักเย่อ บอลลูน หรือการช่วยชีวิตคนจมน้ำ ร่วมอยู่ในการแข่งขัน ก่อนจะค่อย ๆ ถูกปรับ จนมาเป็น 33 ชนิดกีฬาที่โตเกียวในปีนี้

ถ้าโอลิมปิกดวงจันทร์จะเกิดขึ้นจริงในทางปฏิบัติ ดวงจันทร์ต้องเป็นสถานที่ที่เราสามารถเดินทางไปมาได้อย่างสะดวก การนั่งยานอวกาศไปสู่ดวงจันทร์ จะให้ความรู้สึกเหมือนกับการนั่งเครื่องบินข้ามทวีปบนโลก ยังไม่รวมถึงด้าน สนามแข่งขัน พื้นที่ฝึกซ้อม ที่พัก ร้านอาหาร และสิ่งปลูกสร้างต่าง ๆ ต้องเตรียมพร้อมรับกับผู้คนจำนวนมาก ที่จะหลั่งไหลเข้ามาชมมหกรรมกีฬานี้กันอย่างไม่ขาดสาย ซึ่งถ้านับถึงแค่ในตอนนี้ ดวงจันทร์ยังห่างไกลจากจุดนั้นอยู่มากโข

Photo : PetaPixel 

สุดท้ายแล้ว ทุกอย่างจะเกิดขึ้นเร็วหรือช้า ก็ยังขึ้นอยู่กับว่ามนุษย์เราจะเริ่มออกเดินทางสู่ดาวดวงอื่น และลงหลักปักฐานอย่างจริงจังในตอนไหน เพราะปฏิเสธไม่ได้เลยว่า อวกาศคือพรมแดนสุดท้ายที่ใครหลายคนหมายปอง และไม่แน่ว่าในอนาคตข้างหน้า คุณอาจได้กลับมาอ่านบทความนี้ ขณะกำลังชมโอลิมปิกอยู่ในท้องทะเลแห่งความเงียบสงบ บนดวงจันทร์อยู่ก็เป็นได้