ทำไมไทยไม่ได้อะไรเลยจากทัวร์ศูนย์เหรียญ?

นักท่องเที่ยวจากจีนดูจะเป็นกลุ่มนักท่องเที่ยวกลุ่มใหญ่ที่สุด สำหรับอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวของไทยในเวลานี้ จากจำนวนที่เพิ่มขึ้นในทุกปีโดยล่าสุดนั้นมีรายงานว่าจำนวนนักท่องเที่ยวจีนที่เข้ามาท่องเที่ยวในเมืองไทยนั้นคาดการณ์ว่าสูงถึงสี่ล้านราย

ด้วยตัวเลขนักท่องเที่ยวที่สูงขนาดนี้น่าจะหมายถึงการใช้จ่ายและทำให้อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวของไทยมีเงินหมุนเวียนระดับพันล้าน แต่ในความเป็นจริงไม่ได้เป็นเช่นนั้น เพราะธุรกิจการท่องเที่ยวจากจีนที่เรียกกันว่า “ทัวร์ศูนย์เหรียญ” คือสิ่งที่ทำกำลังจะทำให้การท่องเที่ยวในเมืองไทยเป็นการท่องเที่ยวราคาถูก และอาจจะหมายถึงเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่ไม่มีความปลอดภัย

โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากเหตุการณ์ล่าสุดกับเรือของกลุ่มนักท่องเที่ยวชาวจีนล่มท่ามกลางสภาพอากาศแปรปรวนที่จังหวัดภูเก็ต ซึ่งสาเหตุของความสูญเสียที่มีนักท่องเที่ยวเสียชีวิตและสูญหายเป็นจำนวนมากนั้น มีต้นเหตุมาจากการทำธุรกิจในรูปแบบของทัวร์ศูนย์เหรียญที่ต้องรีดเอาเงินจากลูกทัวร์ให้ได้มากที่สุด

 

ทัวร์ศูนย์เหรียญ คืออะไร

การทำธุรกิจทัวร์ศูนย์เหรียญในจีนนั้นถือว่าเป็นเรื่องปกติเพราะนี่คือสิ่งที่พวกเขาคิดว่าเป็นการทำธุรกิจไม่ใช่เรื่องผิดกฎหมาย ทัวร์ศูนย์เหรียญเริ่มจากแนวคิดที่จัดส่งกรุ๊ปทัวร์ชาวจีน ไปยังประเทศจุดหมายปลายทางโดยไม่ต้องจ่ายค่าทัวร์แฟร์  และ ให้บริษัททัวร์ในประเทศนั้นรับช่วงต่อ โดยที่ต้นทางคิดกำไรจากค่าตั๋วเครื่องบิน ของเครื่องบินในแบบเช่าเหมาลำซึ่งราคาต่อหัวอาจไม่มากนัก แต่เมื่อมีนักท่องเที่ยวเต็มลำก็หมายถึงเงินจำนวนไม่น้อย และเป็นเหตุให้ราคาทัวร์ถูกกว่าความเป็นจริง

เมื่อนักท่องเที่ยวมาถึงเมืองที่เป็นจุดหมายปลายทาง บริษัททัวร์ที่รับช่วงต่อก็จะทำหน้าที่รับผิดชอบค่าใช้จ่ายในส่วนของที่พักและอาหาร คำถามต่อมาคือ แล้วบริษัททัวร์พวกนี้ได้กำไรจากตรงไหน กำไรของบริษัททัวร์ ที่รับทัวร์ศูนย์เหรียญคือพาเข้าร้านจิวเวอร์ลี่ย์ ร้านขายของที่ระลึก ชมโชว์ หรือ ออกทริปดำน้ำ  ซึ่งจุดหมายหรือการใช้บริการถึงหมดนี้มีไว้เพื่อรีดเงินจากนักท่องเที่ยวที่มากับทัวร์ศูนย์เหรียญอย่างเดียว

นอกจากทัวร์ศูนย์เหรียญตามข้างต้นแล้วยังมีทัวร์ที่เรียกว่า ทัวร์คิกแบ็ค คือการจ่ายค่าหัวลูกทัวร์ให้กับบริษัททัวร์ต้นทางที่ส่งลูกทัวร์มายังจุดหมายปลายทาง นั่นหมายความว่านอกจากค่าใช้จ่าย ในส่วนค่าโรงแรม ค่าอาหาร แล้ว ทางบริษัททัวร์ปลายทางยังต้อง จ่ายเงินเพิ่มให้กับบริษัททัวร์ต้นทาง ทำให้ค่าใช้จ่ายในการรับลูกทัวร์เพิ่มมากขึ้น และ ทำให้บริษัททัวร์ที่รับช่วงแบบนี้ต้องพยายามรีดเอาเงินจากกระเป๋านักท่องเที่ยวให้ได้มากที่สุด แน่นอนว่าจะต้องมากกว่าทัวร์ศูนย์เหรียญแบบปกติเสียด้วยซ้ำ

ทัวร์ศูนย์เหรียญ ทำลายทรัพยากรท่องเที่ยวและไทยเป็นจุดหมายราคาถูก

ในช่วงที่ภาครัฐมีการปราบปรามทัวร์ศูนย์เหรียญอย่างจริงจัง นั้นมีเสียงค้านจากผู้ประกอบการบางรายว่า ทัวร์ศูนย์เหรียญไม่ได้ศูนย์เหรียญอย่างที่ถูกกล่าวขาน แต่ทัวร์ศูนย์เหรียญก็ยังทำให้เกิดการจ้างงานในธุรกิจท่องเที่ยวทั้งระบบ ไม่ว่าจะเป็นมัคคุเทศก์ พนักงานโรงแรม ไปจนถึงพ่อค้าน้ำมะพร้าว 

ซึ่งสิ่งที่ผู้ประกอบการเหล่านั้นยกมาอ้างก็ไม่ได้ผิดไปจากความเป็นจริงเท่าไรนัก แต่ก็ต้องไม่ลืมว่า จำนวนเงินที่ได้จากการท่องเที่ยวที่มีนักท่องเที่ยวมาเยือนเมืองไทยปีละสี่ล้านคนนั้นควรจะได้มากกว่านั้น เพราะนักท่องเที่ยวจีนที่เดินทางมาพักผ่อนด้วยตนเองโดยไม่อาศัยบริษัททัวร์ ก็มีอยู่แต่ไม่ได้มีมากเหมือนกลุ่มที่เป็นกรุ๊ปทัวร์

นอกจากรายได้จากนักท่องเที่ยวไม่ได้กระจายอย่างที่ควรจะเป็นแล้ว ทรัพยากรท่องเที่ยวในเมืองไทยก็ต้องถูกใช้ไปอย่างสิ้นเปลืองไล่ตั้งแต่ โบราณสถานไปจนถึงชายหาดทุกแห่งที่ทัวร์ศูนย์เหรียญไปลงเลยทีเดียว ยิ่งไปกว่านั้นการที่บริษัทนำเที่ยวในจีนกำหนดให้การมาเที่ยวเมืองไทยอยู่ในระดับของทัวร์ศูนย์เหรียญ ทำให้ภาพลักษณ์ของการท่องเที่ยวไทยกลายเป็นจุดหมายปลายทางราคาถูกที่นักท่องเที่ยว ไม่ได้รู้สึกว่าจะต้องปฏิบัติตามกฎข้อบังคับ หรือให้ความเคารพต่อสถานที่

การท่องเที่ยวไทยควรมีคุณค่าและมาตรฐานมากกว่าจะเป็นทัวร์ศูนย์เหรียญ

ยุคที่การท่องเที่ยวในเมืองไทย บูม ใหม่ๆนั้นนักท่องเที่ยวส่วนใหญ่เดินทางมาจากยุโรป และ อเมริกา ซึ่งเริ่มมาจากBackpacker ที่ได้บอกกันปากต่อปากถึงความสวยงามของเมืองไทย และ ทำให้เมืองไทยไม่ว่าจะเป็น กรุงเทพฯ ภูเก็ต กระบี่ เชียงใหม่ พัทยา  และ อีกหลายเมือง ติดอยู่ในลิสต์ที่นักท่องเที่ยวต้องการเดินทางมาเยือน

ด้วยจำนวนนักท่องเที่ยวจากยุโรปที่แม้จะไม่มากเท่ากับนักท่องเที่ยวจากจีนในปัจจุบันแต่ในช่วงแรกของการท่องเที่ยวที่มี Amazing Thailand เป็นจุดขายก็ทำให้ธุรกิจท่องเที่ยวในเมืองไทยกลายเป็นเครื่องจักรตัวสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจภายในประเทศ เพราะนักท่องเที่ยวจากยุโรป และอเมริกานั้นพร้อมที่จะใช้จ่ายในการเดินทางมาเมืองไทย และ ให้ความเคารพต่อสถานที่ท่องเที่ยวเป็นอย่างดี

ดังนั้นน่าจะถึงเวลาแล้วที่ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย จะพัฒนาให้การท่องเที่ยวไทยเป็นจุดหมายที่มีคุณค่า มีเอกลักษณ์เป็นของตนเอง ไม่ใช่จุดหมายปลายทางราคาถูกที่ใครนึกจะทำอะไรก็ได้ในบ้านเมืองของเรา