เรื่องน่ารู้ของ Passport ที่เป็นมากกว่าหนังสือเดินทาง
ต่างรู้กันดีว่า “พาสปอร์ต” หรือ “หนังสือเดินทาง” คือ เอกสารสำคัญที่นักเดินทางต้องพกติดตัวเสมอ ยามเดินทางไปเที่ยวต่างประเทศ แล้วคุณรู้หรือไม่ พาสปอร์ตเล่มบาง ๆ ที่คุณถือติดมือไว้นั้น มีประโยชน์มากกว่าที่คิดอีกนะ ส่วนมีเรื่องไหนบ้างนั้น ลองไปดูกัน
ประเทศยูเครนและเบลารุส ใช้พาสปอร์ต แทนบัตรประชาชนได้
หลายคนอาจไม่รู้ว่า ประเทศในโซนยุโรปตะวันออก อย่างประเทศยูเครน และประเทศเบลารุส ให้ความสำคัญกับ “พาสปอร์ต” เทียบเท่ากับบัตรประชาชน ซึ่งเป็นเอกสารที่ใช้พิสูจน์เอกลักษณ์ของบุคคลนั้น ๆ ตามกฎหมายเลยทีเดียว ดังนั้น คุณอย่าแปลกใจ หากเห็นประชาชนจากทั้ง 2 ประเทศ เดินถือพาสปอร์ตเข้าไปยังสถานที่ราชการ เพื่อยื่นเรื่องขอจดทะเบียนสมรส หรือทำธุรกรรมต่าง ๆ
พาสปอร์ต ซื้อสินค้าปลอดภาษีที่ประเทศญี่ปุ่น เกาหลี หรือสิงคโปร์ ได้
การซื้อสินค้าปลอดภาษี ย่อมเป็นเรื่องน่ายินดีสำหรับนักท่องเที่ยวขาช้อป โดยเฉพาะนักท่องเที่ยวที่นิยมบินไปสัมผัสหิมะที่ประเทศญี่ปุ่น ซึ่งเป็นประเทศที่มีนโยบายกระตุ้นเศรษฐกิจ ด้วยการจัดโปรโมชั่นเอาใจนักท่องเที่ยว เพียงมีข้อแม้ว่า คุณต้องมีพาสปอร์ตตัวจริงในมือ (ตอนชำระค่าสินค้า) และเป็นนักท่องเที่ยวที่เดินทางเข้ามาญี่ปุ่นไม่ถึง 6 เดือน หากคุณเข้าข่ายที่ว่า คุณก็สามารถซื้อสินค้าปลอดภาษีได้แล้ว
นอกจากญี่ปุ่นแล้ว ก็ยังมีประเทศที่ได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยวชาวไทย อย่างประเทศเกาหลี และประเทศสิงคโปร์ ที่คุณสามารถซื้อสินค้าปลอดภาษีติดไม้ ติดมือกลับมาบ้านได้
สีบนปกพาสปอร์ตประเทศไทย มีความหมายมากกว่าที่คิด
สำหรับพาสปอร์ตที่ยังคงใช้อยู่ในประเทศไทย ปัจจุบัน มีปกทั้งหมด 4 สีหลักด้วยกัน ดังนี้
1. ปกสีแดงเลือดหมู : ออกให้สำหรับประชาชนทั่วไป โดยมีอายุของหนังสือเดินทางไม่เกิน 5 ปี
2. ปกสีน้ำเงินเข้ม : ออกให้สำหรับข้าราชการที่จะเดินทางไปศึกษาดูงานต่างประเทศ หรือเดินทางเพื่อทำประโยชน์แก่ทางราชการตามที่กระทรวงการต่างประเทศอนุมัติเท่านั้น โดยมีอายุของหนังสือเดินทางไม่เกิน 5 ปี
3. ปกสีแดงสด : ออกให้นักการทูต โดยมีอายุของหนังสือเดินทางไม่เกิน 5 ปี และไม่สามารถต่ออายุได้ ในกรณีที่นักการทูตทำพาสปอร์ตหาย รัฐบาลซึ่งเป็นเจ้าของประเทศพาสปอร์ตดังกล่าว ต้องรีบแจ้ง “ยกเลิกใช้พาสปอร์ต” ไปยังประเทศอื่น ๆ ทันที
เนื่องจากนักการทูต เป็นกลุ่มบุคคลที่มีอภิสิทธิ์มาก และยังได้รับการคุ้มครองจากการจับกุมโดยอีกประเทศด้วย ฉะนั้น หากผู้ปลอมแปลงพาสปอร์ตเป็นบุคคลอันตราย อาจก่อให้เกิดอันตรายอย่างร้ายแรงต่อความมั่นคงของประเทศได้
4. ปกสีเขียว : เป็นพาสปอร์ตที่ใช้ในการเดินทางชั่วคราว โดยมีอายุของหนังสือเดินทางไม่เกิน 2 ปี และออกให้ใน 2 กรณีเท่านั้น คือ
- พระภิกษุและสามเณร ที่ได้รับอนุญาตให้เดินทางไปต่างประเทศตามนัยระเบียบมหาเถรสมาคม
- ชาวมุสลิม ซึ่งเดินทางไปประกอบพิธีฮัจญ์ ที่นครมักกะห์ ประเทศซาอุดีอาระเบีย
พาสปอร์ตประเทศไทยและอิสราเอล มีข้อมูลมากกว่าหน้าตา และวันเกิด
ปกติเราอาจคุ้นชินกับพาสปอร์ตเล่มบาง ๆ ที่บรรจุข้อมูลบางส่วนของคุณ อย่าง วันเดือนปีเกิด สถานที่เกิด สัญชาติ หรือศาสนาไว้ แต่รู้หรือไม่ ปัจจุบัน พาสปอร์ตของประเทศไทย ได้ฝังไมโครชิพไว้ เพื่อบันทึกข้อมูลทางชีวภาพของคุณ อาทิ ลายนิ้วมือ หรือรูปใบหน้าไว้ด้วย
ขณะเดียวกัน ประเทศอิสราเอล ก็เป็นอีกประเทศหนึ่งที่เก็บรายละเอียดเจ้าของพาสปอร์ตในประเทศตน อาทิ ความห่างระหว่างดวงตาทั้ง 2 ข้าง หรือโครงสร้างกระดูก เพื่อป้องกันการปลอมแปลง
เมื่อพาสปอร์ตประเทศอาร์มีเนีย ไม่สามารถเข้าได้ทุกประเทศ
นักท่องเที่ยวหลายคน ต่างเชื่อว่า ขอแค่มีพาสปอร์ตอยู่ในมือ เดินทางไปประเทศไหนก็ได้ เรื่องนี้ถือเป็นความเชื่อที่ผิด ดังเห็นได้จากชาวอาร์มีเนีย ซึ่งมีพาสปอร์ตประเทศอาร์มีเนียอยู่ในมือ แม้สามารถเดินทางไปท่องเที่ยวได้รอบโลก แต่ก็มี 1 ประเทศที่ชาวอาร์มีเนียไม่อาจฝ่าด่านเข้าไปได้ นั่นคือ “ประเทศอาเซอร์ไบจาน”
สำหรับเหตุผล เป็นเพราะทั้ง 2 ประเทศ มีความขัดแย้งเรื่องสงครามกันมานาน (กว่า 20 ปี) ทั้งสงครามที่เกิดขึ้นก็คร่าชีวิตทหารและสองฝ่ายไปมากมาย จึงทำให้ไม่เปิดรับชนชาติที่ขัดแย้งเข้ามายังประเทศของตน
“พาสปอร์ต” ไม่ใช่ “วีซ่า”
พาสปอร์ต เป็นเอกสารที่ออกให้คนสัญชาติของตน ใช้เป็นเอกสารแสดงตนในการเดินทางไปยังประเทศต่าง ๆ โดยก่อนจะเดินทางต้องนำพาสปอร์ตไปขอวีซ่าจากสถานทูต หรือสถานกงสุลของประเทศที่ต้องการเดินทางไปเสียก่อน ทำให้พาสปอร์ตเป็นเหมือนบัตรประชาชนเวอร์ชั่นรอบโลกที่คุณต้องมีไว้แสดงตน
ขณะที่ วีซ่า คือ เอกสารที่แต่ละประเทศ ขอเรียกดูจากคนสัญชาติอื่น เพื่ออนุญาตให้คนสัญชาติอื่น ๆ เดินทางเข้ามายังประเทศตนได้ ซึ่งกำหนดให้ยื่นเอกสารเพื่อประกอบการพิจารณาก่อนว่าจะอนุญาตหรือไม่ จึงอาจถือว่า “วีซ่า” เป็นบัตรผ่านเข้าประเทศนั่นเอง
นี่เป็นเพียงข้อมูลบางส่วนที่บ่งบอกว่า พาสปอร์ตของคุณไม่ใช่แค่หนังสือเดินทาง ที่มีไว้เพื่อเก็บสะสมตราประทับสวย ๆ เวลาเดินทางเข้า-ออก แต่ละประเทศเท่านั้น