ศรัทธาเหนือผืนน้ำ สู่เมืองโบราณใต้แม่น้ำปิง

เดินทางหลายท่านคงเคยประสบปัญหาเช่นเดียวกับผม คือ ปัจจุบันเวลาเราจะชักชวนเพื่อนสนิทมิตรสหาย หรือ ญาติโกโหติกา ออกเดินทางท่องเที่ยวสักทริป มันช่างเป็นเรื่องยากเย็นเสียเหลือเกิน บางคราวก็ตกลงกันเรียบร้อยเป็นมั่นเป็นเหมาะ แต่พอใกล้ถึงวันเดินทางก็มีอันต้องยกเลิกด้วยเหตุผลต่างๆ นานา  เราคนจัดคนชวนคนเตรียมการก็ต้องแก้ปัญหาไป แผนเดินทางอุตส่าห์วางมาอย่างดีก็ต้องถูกปรับเปลี่ยนวุ่นวายจนถึงเวลาล้อหมุน ดังเช่นทริปนี้ผมวางแผนล่วงหน้ามาเป็นเดือน จนถึงวันเดินทางจากเดิม 15 คน เหลือเพียง 4 คน และ 3 ใน 4 นี้ ขอเดินทางเองจากกรุงเทพฯ จึงเหลือผมเพียงคนเดียวที่เดินทางมาอย่างสงบ และไปพบเจอ 3 คน ที่เขื่อนภูมิพล จ.ตาก

คนเดียวก็ไป

ผมรู้สึกตัวว่า เหงา ก็ตอนที่ขับรถมาถึง จ.นครสวรรค์ ในความเงียบเหงานี้มีข้อดีอยู่บ้างเหมือนกัน ความเงียบทำให้เราได้อยู่กับตัวเอง ได้ทบทวนการกระทำที่ผ่านมา ได้คิดวิเคราะห์ถึงสิ่งดีและไม่ดีที่ได้กระทำลงไป และการเดินทางในทริปนี้ผมจะต้องอยู่กับตัวเองไปอีก 2 วัน เพราะเส้นทางที่จะไปนั้นไม่มีสัญญาณโทรศัพท์เลย เส้นทางสายนี้ถ้าใครไม่ตั้งใจไปจริงแล้ว หรือยังยึดติดกับโลกของการสื่อสารคงไม่ถูกใจนัก โชคดีที่ผมชอบความสงบ และมีความศรัทธาต่อจุดหมายปลายทาง ความเงียบจึงไม่สามารถทำร้ายจิตใจผมได้เลย

ในทุกๆ ปี ก่อนถึงเทศกาลสงกรานต์ 1 สัปดาห์ ผมจะต้องเดินทางมาเพื่อแสวงหาความสงบ ปลดปล่อยพลังแห่งศรัทธา มาร่วมงานบุญยิ่งใหญ่ที่ชื่อว่า “สรงน้ำพระธาตุแก่งสร้อย” เมืองร้างใต้บาดาลแห่งลุ่มแม่น้ำปิง

รถเสียก็ไปได้

เช้าตรู่ วันที่ 8 เมษายน 2562 รถกระบะอายุกว่า 15 ปี เกิดเสียไปต่อไม่ได้ เหตุเกิดขึ้นที่ตัว จ.ตาก ผมไม่รู้สึกกังวลเนื่องจากที่จังหวัดนี้ผมมีกัลยาณมิตรอยู่หลายท่าน สามารถฝากฝังให้เขาช่วยดูแลแก้ไขในช่วงเวลาที่ผมไปเดินทางแสวงบุญ แล้วผมก็ย้ายสัมภาระก้าวขึ้นรถของกัลยาณมิตรอีกท่านหนึ่งที่มีความตั้งใจเดินทางไปสรงน้ำพระธาตุแก่งสร้อยเช่นเดียวกัน ขอขอบคุณมา ณ โอกาสนี้อีกครั้งครับ

ผมเชื่อว่าพลังแห่งศรัทธาหรือความตั้งใจที่จะเดินทางไปทำความดี ทำให้เหตุการณ์รถเสียครั้งนี้ผ่านไปด้วยดี ไม่เสียในที่ลำบากยากต่อการซ่อมแซม ช่างที่มาซ่อมลงความเห็นว่าไม่น่าเดินทางมาถึง จ.ตาก ได้ ปั๊มน้ำไม่ทำงานความร้อนน่าจะขึ้น ซึ่งจะส่งผลให้เครื่องยนต์เสียหายหนัก เป็นเรื่องแปลกที่ความร้อนก็ยังปกติ เพียงแต่เครื่องดับไปเสียก่อนเท่านั้นเอง

พลังศรัทธาอันลี้ลับนี้ไม่ได้เกิดขึ้นกับผมเพียงคนเดียว พี่สาวคนหนึ่งที่ร่วมทริปเดินทางได้อธิษฐานจิตว่า ขอให้ถูกหวยในงวดก่อนเดินทาง เพื่อจะได้มีเงินส่วนหนึ่งร่วมทำบุญดังใจศรัทธา และแล้วเธอก็ได้รับโชคก้อนใหญ่ เหมือนดังปีที่แล้ว เป็นเรื่องแปลกแต่เกิดขึ้นจริง ความลี้ลับในสิ่งที่มองไม่เห็นได้เกิดขึ้นแก่พวกเรา

กัลยาณมิตร

เสียงเครื่องยนต์จากเรือลากจูงของแพพรจามเทวีแผดกังวานไปทั่วผืนน้ำปิงเหนือเขื่อนภูมิพล แพ 4 หลัง ผูกติดเข้าด้วยกันราวกับเครือญาติขนาดใหญ่ แม้ผู้โดยสารจะมาจากทั่วสารทิศบ้างต่างชาติพันธุ์ ไม่ว่าจะมาคนเดียวหรือมาแบบหมู่คณะ นับตั้งแต่นาทีนี้เราคือครอบครัวเดียวกัน เดินทางกินอยู่ไปด้วยกันเป็นเวลา 2 วัน 1 คืน โดยมีจุดหมายปลายทางอยู่ที่วัดพระธาตุแก่งสร้อย เพื่อนำผ้าพระบฏผืนยาว 18 เมตร ที่ชายผ้าประดับด้วยภู่มาลัยไปห่มองค์พระธาตุ และสรงน้ำพระธาตุอันเป็นประเพณีที่ชาวล้านนาตอนล่างปฏิบัติสืบต่อกันมาหลายชั่วอายุคน

ระหว่างการเดินทางผมรู้สึกเหมือนได้มาพักผ่อน เพลิดเพลินไปกับธรรมชาติป่าเขาสายน้ำ ไม่เสียงโทรศัพท์ดังชีวิตเหมือนถูกตัดขาดจากโลกภายนอกที่วุ่นวาย ได้พักสมองเรื่องงาน ไม่ต้องเปิดดูว่าใครกำลังทำอะไรอยู่ที่ไหน รู้สึกได้ว่ากำลังอยู่กับตัวเอง ได้อยู่กับผู้คนที่กำลังมุ่งหน้าไปประกอบกิจอันดีงาม ได้บริจาคทานรู้สึกถึงความสุขกับการได้เป็นผู้ให้ ได้ช่วยประกอบอาหารถวายพระสงฆ์ที่ร่วมเดินทาง เวลาว่างก็นั่งห้อยขาข้างแพชมทิวทัศน์อย่างจำเริญใจ

และที่สำคัญคือ การได้เห็นการใช้ชีวิตที่เรียบง่ายของชาวกะเหรี่ยงที่ร่วมมาในแพเดียวกัน พวกเขาดูเรียบร้อยอยู่ง่ายกินง่าย ไม่สร้างปัญหา มีอัธยาศัยไมตรี โดยเฉพาะเด็กๆ ที่พ่อแม่ไม่ต้องโอ๋เอาใจ เขาปล่อยให้ลูกเล่นกันตามประสา พวกเขารู้จักเวลา ถึงเวลากินก็ช่วยเหลือตัวเอง ถึงเวลานอนก็นอน ไม่ต้องมีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์มาช่วยขับกล่อม มีเพียงแก้วน้ำพลาสติกใช้แล้วเพียงใบเดียว น้ำแข็งไสหวานเย็นสักถ้วย เขาก็สนุกอยู่ได้เป็นเวลานาน

ตำนานพระธาตุแก่งสร้อย

เราใช้เวลาในการเดินทางประมาณ 8 ชั่วโมง สำหรับระยะทาง 80 กิโลเมตร ณ ที่แห่งนี้รถยนต์ไม่สามารถเข้าถึง ต้องเดินทางมาทางน้ำเพียงอย่างเดียว จึงดูเสมือนเป็นดินแดนลี้ลับยากต่อการเข้าถึง โดยมีตำนานเล่าสืบต่อกันมาว่า บริเวณนี้เมื่อ 200 ปีก่อน เคยเป็นเมืองขนาดใหญ่ชื่อว่าเมืองศรีอุดม มีผู้คนอาศัยอยู่กันอย่างมากมาย ด้วยเฉพาะทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่ค่อนข้างอุดมสมบูรณ์ ชาวเมืองมีความเลื่อมใสในพระพุทธศาสนามาก ซึ่งพิจารณาได้จากหลักฐานต่างๆ ที่บ่งบอกว่าในบริเวณนี้มีวัดเป็นจำนวนมากถึง 99 วัด โดยมีวัดพระธาตุแก่งสร้อยเป็นวัดที่ใหญ่ที่สุดและเป็นศูนย์กลางของเมือง  

ในช่วงสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย เกิดสงครามการสู้รบกันระหว่างเมืองใหญ่ ผู้คนในเมืองสร้อยแห่งแคว้นล้านนาถูกกวาดต้อนลงไปยังภาคกลางเพื่อเสริมกำลังให้แก่กรุงศรีอยุธยา  เมืองสร้อยที่เคยรุ่งเรืองได้กลับกลายเป็นเมืองเล็กเกือบจะรกร้างผู้คน  จนมาถึงช่วงเวลาแห่งการสร้างเขื่อน ผู้คนในบริเวณนี้ถูกอพยพโยกย้ายไปอยู่ยังที่ได้จัดไว้ให้ทดแทน  เมื่อเขื่อนถูกสร้างเสร็จสายน้ำปิงด้านเหนือเขื่อนได้สูงเอ่อขึ้นท่วมทุกสิ่งอย่างให้จมอยู่ใต้บาดาลไร้ผู้คนพบเห็นเมืองนี้อีกต่อไป เมืองสร้อยจึงกลายเป็นเมืองพุทธภูมิที่รุ่งโรจน์อยู่ใต้ทะเลสาบแม่น้ำปิง เหลือไว้เพียงเรื่องราวเล่าขานจากคนรุ่นสู่รุ่นรอถึงวันลืมเลือนไปในที่สุด

ย้อนกลับไปเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2467 ก่อนการสร้างเขื่อน ครูบาเจ้าศรีวิชัย นักบุญแห่งล้านนาไทย ได้เดินทางมาบูรณะวัดพระธาตุแก่งสร้อย ให้กลับฟื้นขึ้นมาอีกครั้ง เปรียบเสมือนแสงเทียนสว่างนำทางผู้คนจากทั่วสารทิศให้เดินทางมาสู่เมืองร้าง แล้วร่วมกันบูรณปฏิสังขรณ์ ให้วัดพระธาตุแก่งสร้อยได้ฟื้นคืนกลับมาเป็นอารามล้ำค่าเพื่อเชิดชูสืบทอดพุทธศาสนา เป็นที่พึ่งให้แก่ผู้สัญจรผ่านไปมาทางสายน้ำปิง  จากความศรัทธาของพุทธศาสนิกชนการบูรณะในครั้งนั้นจึงสำเร็จลุล่วงไปด้วยดี และต่อมาครูบาเจ้าชัยยะวงษาพัฒนา นักบุญผู้สืบสายครูบาเจ้าศรีวิชัยได้สืบทอดเจตนาผู้เป็นอาจารย์  บูรณะวัดพระธาตุแก่งสร้อยขึ้นอีกครั้งจนมีสภาพที่ดีขึ้นดังที่เห็นในปัจจุบัน

ตะวันบ่ายคล้อยสายลมเย็นยะเยือกพิกลพัดมาจากทางทิศเหนือ ขบวนญาติธรรมในชุดขาวเรียงแถวยาวขึ้นมาจากแพพรจามเทวี อันเปรียบเสมือนสะพานบุญนำพาผู้คนจากทั่วสารทิศมาประกอบกิจกุศลยิ่งใหญ่ ผ้าพระบฏเหลืองอร่ามอำพันผืนยาวสยายรายรอบระย้าด้วยภู่มาลัยงดงาม ล้วนเกิดจากแรงศรัทธาประณีตบรรจงเรียงร้อยปักลงไปบนผืนผ้า สู่การโอบล้อมองค์พระธาตุแก่งสร้อยให้โลกได้ประจักษ์ว่า ไม่ว่าพระพุทธศาสนาจะอยู่หนแห่งใดบนพื้นดินหรือใต้ผืนน้ำ นั้นไซร้ไม่ไกลเกินพลังแห่งศรัทธา

วันนี้องค์พระธาตุแก่งสร้อยดูงดงามกว่าทุกวัน ไม่ว่าวันไหนฤดูกาลใดจะร้อนหรือหนาว องค์พระธาตุก็ยังคงประดิษฐานอยู่ในดินแดนสงบงามตั้งตระหง่านเป็นมิ่งขวัญของชาวเรือแพและพุทธศาสนิกชนอยู่สืบไปตราบนิจนิรันดร์