ขนมตดหมา หอมอร่อยแม้ชื่อไม่เพราะ

ขนมตดหมา เป็นขนมที่ห่อด้วยใบตองสด ภายในมีเนื้อสีเหลืองเข้ม ปนกับจุดดำของแป้งที่ถูกปิ้งด้วยไฟร้อนผาดจนเนื้อแป้งแห้งเกรียม แต่กลับมีความนุ่มลิ้นเป็นพิเศษ  หากเคี้ยวอย่างละเลียด จะสัมผัสได้ถึงความเหนียวนุ่มของแป้งกับความกรอบของมะพร้าวอ่อน ที่ไม่เหนี่ยวและแข็งจนเกินไป ทำให้มีรสชาติที่หวานมัน กลมกล่อม  ทั้งยังได้อรรถรสจากกลิ่นหอมของว่านตดหมา กับกลิ่นจาง ๆ ของควันไฟคลุกเคล้าเข้ากับกลิ่นไหม้ของเนื้อแป้ง ซึ่งเป็นกลิ่นอันเป็นเอกลักษณ์ของขนมตดหมาโดยเฉพาะ

วันนี้ นายรอบรู้ นักเดินทาง จะพาท่านไปทำความรู้จักกับ ‘ขนมตดหมา’ ขนมพื้นถิ่น ของชาวบุรีรัมย์ ผ่านคุณ สำราญ กองรัมย์ ผู้ขายขนมตดหมามายานานกว่า 40 ปี

กว่าจะเป็นขนมตดหมาที่รับประทานได้ สำราญเล่าว่าไม่ได้ง่ายอย่างที่คิด เนื่องจากต้องจัดหาและตระเตรียมว่านตดหมาซึ่งนับวันกลับหาได้ยากยิ่ง  ไม่เพียงเท่านั้น  เมื่อได้ว่านตดหมามาแล้ว ต้องนำมาบดให้ละเอียดจนแตกออกเป็นน้ำ แล้วคลุกเข้ากับแป้งที่เตรียมไว้ นวดจนแป้งเหนียวได้ที่ จึงใส่น้ำตาล มะพร้าวอ่อน และกะทิสด  ลงไปคลุกกับแป้งให้เป็นเนื้อเดียวกัน จากนั้นค่อยบรรจุลงไปในใบตอง แล้วห่อให้ได้ในขนาดที่พอเหมาะ กว่าจะเสร็จสิ้นกระบวนการเหล่านี้ ก็ดึกดื่นจนท้องฟ้าพราวไปด้วยแสงดาวและแสงเดือน หรือบางวัน ก็อาจล่วงเลยยาวนานไปจนถึงเที่ยงคืน กว่าจะได้หลับนอน เรียกได้ว่า เหน็ดเหนื่อยจนเหงื่อท่วมตัวก็ไม่ปาน

เท่านั้นยังไม่พอ สำราญต้องตื่นตั้งแต่เช้าตรู่ เพื่อก่อไฟ แล้วใช้เวลาช่วงเช้า ปิ้งขนมตดหมาที่เตรียมไว้ด้วยความใส่ใจ ขณะที่ปิ้ง ต้องคอยตรวจดูระดับความร้อนของไฟ และผิวของใบตอง เพื่อจะได้แน่ใจว่าขนมชิ้นไหน สุกพอที่จะนำไปวางขายได้แล้ว



ในอดีต ขณะที่สำราญยังเป็นเด็ก เธอเกิดมาในครอบครัวที่เป็นนักค้าขายขนมหวาน ดังนั้น จึงจดจำสูตรการทำขนมมาจากแม่ของเธอ แล้วจึงค่อย ๆ พัฒนาสูตรเรื่อยมาจนพอใจ จากนั้น ก็นำขึ้นหาบเร่ขายไปยังสถานที่ต่าง ๆ ไม่ว่าจะต่างหมู่บ้าน ต่างอำเภอ หรือแม้แต่ในพื้นที่ละแวกบ้านใกล้เคียง เธอค้าขายมาไม่ต่ำกว่า 40 ปี  แต่ทุกวันนี้ สำราญไม่จำเป็นต้องหาบเร่อีกต่อไปแล้ว เพราะมีร้านรวงเป็นของตัวเอง

ร้านของสำราญเป็นร้านขายก๋วยเตี๋ยวที่มีชื่อว่า ‘ร้านไก่มะระน้องออย’ ตั้งอยู่ริมถนนบุรีรัมย์ – ห้วยราช ที่ด้านหลังของร้านรายล้อมด้วยทุ่งนาและต้นไม้ใหญ่ ทำให้บรรยากาศภายในร้านอวลแซมด้วยความร่มรื่น เหมาะแก่การเข้ามานั่งชมทิวทัศน์และวิถีชีวิตพื้นบ้าน พร้อมกับรับประทานก๋วยเตี๋ยวไก่มะระไปพลาง แล้วปิดท้ายด้วยขนมตดหมา ที่เป็นไฮไลท์ของร้านเลยก็ว่าได้

ภายในบริเวณของร้าน  มีว่านตดหมาขึ้นประปราย ลักษณะเป็นไม้เถาเล็ก ๆ ลามเลียไปตามพื้นดินที่แห้งเกรียม ลักษณะของใบคล้ายใบหอก ปลายใบแหลมเรียว โคนใบเว้าเป็นรูปหัวใจ ขอบใบเรียบและเป็นสีเขียวถึงเขียวเข้ม มีกิ่งอ่อน มีก้านเป็นช่อดอก และผลมีขนสั้น ๆ ขึ้นคลุมอยู่หนาแน่น

ถึงแม้จะสามารถนำว่านตดหมามาใช้ประโยชน์ได้ทุกส่วนก็ตาม แต่ส่วนที่สำราญเลือกทำเป็นขนม  ก็คือส่วนรากที่ฝั่งอยู่ใต้ดิน เนื่องจากเป็นส่วนที่มีขนาดใหญ่ที่สุด (ขนาดใหญ่เท่าหัวแม่โป้งเท้า) จึงง่ายต่อการนำมาบดให้ละเอียด และที่สำคัญ ก็คือจะได้น้ำเยอะกว่าส่วนที่เป็นเถาอยู่มาก

สำราญอธิบายต่อว่า คนท้องถิ่นเรียกว่านตดหมาเป็นภาษาเขมรว่า “เวือรพอม” (เวือน–ระ–พอม) พบได้ทั่วไปในพื้นที่รกร้าง ในป่าธรรมชาติ  โดยเฉพาะตามป่าผสมผลัดใบ  และป่าเต็งรัง

ด้วยความที่เป็นไม้เถาขนาดเล็ก มีกลิ่นเหม็น เมื่อนำไปบดขยี้จนแหลกละเอียด จะมีกลิ่นเหม็นเขียวโชยคละคลุ้งออกมา  แต่ใครจะเชื่อว่า ชาวบ้านในเขตพื้นที่ของจังหวัดบุรีรัมย์ สามารถนำไม้เถาชนิดนี้ มาแปรรูปให้เป็นขนมปิ้ง ที่มีกลิ่นหอมฉุน เย้ายวนชวนให้รับประทาน  มาเป็นเวลายาวนานนับชั่วอายุคนแล้ว

Info

ร้านไก่มะระน้องออย

ที่ตั้ง ถ.บร.-3048 ต.อิสาน อ.เมืองบรีรัมย์ จ.บุรีรัมย์ 

เปิด 12.00 น. จนถึงขนมหมด

โทร. 083 859 1070