ลำปางวอนอนุรักษ์บ้านหลุยส์โบราณอายุ 120 ปี ขออย่าให้ทุบทิ้ง

หลังจากมีการทุบทิ้งอาคารไม้เก่าแก่ของบริษัท บอมเบย์เบอร์มา อายุ 120 ปี บริเวณชุมชนเชตะวัน ริมแม่น้ำยม จังหวัดแพร่ ที่เคยใช้เป็นสำนักงานในการประกอบธุรกิจไม้  เป็นโครงการปรับปรุงซ่อมแซมอาคารศูนย์เรียนรู้ป่าไม้สวนรุกขชาติเชตะวัน มูลค่า 4,560,000 บาท โดยบริษัทผู้รับเหมาในจังหวัดแพร่ ได้ถูกรื้อถอนทุบทำลายเหลือแต่ซากปรักหักพัง จนเกิดกระแสดราม่าขึ้น

วันนี้ที่จังหวัดลำปาง ชาวลำปางส่วนหนึ่งได้เริ่มมีกระแสดราม่าขึ้นเช่นกัน กรณี “บ้านหลุยส์” คฤหาสน์อายุกว่า 114  ปี ในจังหวัดลำปางที่เคยเป็นบ้านของนายห้างค้าไม้ชาวอังกฤษ นามว่า หลุยส์ ที. เลียวโนเวนส์ ที่เคยทำงานร่วมกับบริษัท บอมเบย์เบอร์มา เรื่องการสัมปทานไม้ โดยอาคารดังกล่าวตั้งอยู่ในชุมชนท่ามะโอ ขณะนี้กำลังมีการปรับปรุงซ่อมแซม

โดยวันนี้ มีผู้ใช้เฟสบุ๊กว่า Akadet Nakkabunlung ได้ลงข้อความว่า  ‘ ด่วน ‘ ฝากกลุ่มอนุรักษ์และผู้เกี่ยวข้องเข้าไปดูแล ก่อนที่จะสายเกินไป ‘สถานที่ทางประวัติศาสตร์ของเมืองลำปาง ‘ บ้านหลุยส์ลูกชายแหม่มแอนนา ลีโอโนเวนส์ ‘ ตั้งอยู่ในอุตสาหกรรมป่าไม้ ลำปาง

- อาทิตย์ก่อนไปเที่ยวลำปาง ได้เข้าไปดูบ้าน หลุยส์ ที่ ท่ามะโอ ตอนนี้กำลังมีการปรับปรุงซ่อมแซม ป้ายติดไว้ว่าได้งบมาประมาณ 3 ล้านบาท

ตัวบ้านใหญ่ปิด เลยไม่ได้เข้าไป ได้แต่เข้าไปดูแต่ตัวตึกเล็กด้านข้าง ตอนนี้หลังคากำลังรื้อกระเบื้องออก เอาคานเหล็กใส่แทนคานไม้เดิม ซึ่งความจริงป่าไม้น่าจะหาไม้มาทำแบบเดิมได้ไม่ยาก เขาทำการซ่อมโดยไม่เก็บของข้างในออกมารักษาก่อน ข้างในเห็นไม้ร่วงระเกะ ระกะ หล่นใส่ของดั้งเดิมต่างๆที่วางไว้ ช่วงนี้หน้าฝน ฝนตกลงมา ข้าวของคงจะเสียหายหมด มีทั้งตู้เซฟเก่ากลางห้อง มีอ่างอาบน้ำโบราณ ที่เห็นมีน้ำฝนขังอยู่ มีเครื่องมือการทำป่าไม้สมัย 100 กว่าปีวางอยู่ ทั้งเลื่อย สายวัด ของใช้ต่างๆ มีพัดลมผ้าแบบใช้คนดึงแขวนอยู่ น่าจะเก็บของเหล่านี้ออกมาทำทะเบียน ซ่อมแซมก่อน แล้วค่อยนำกลับเข้าไปจัดแสดงที่เดิมเมื่อซ่อมเสร็จ เกรงว่าของเหล่านี้จะถูกทิ้งและโล๊ะขายพ่อค้าของเก่าไป

ตัวบ้านและสิ่งของเหล่านี้มีเรื่องราว และคุณค่าทางประวัติศาสตร์น่าอนุรักษ์ไว้ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยว และให้คนรุ่นหลังได้มาศึกษา ฝากผู้เกี่ยวข้องช่วยกันรีบเข้าไปดูแล แนะนำ ก่อนที่เสียหายไป แล้วเรียกกลับคืนมาไม่ได้” พร้อมรูปบ้านหลุยส์ที่มีการซ่อมแซม

หลังจากที่มีการโพสต์ ได้มีประชาชนได้เข้าไปแชร์มากกว่า 200 ครั้ง และ เริ่มมีคนเข้ามาร่วมแสดงความคิดเห็นในลักษณะไม่เห็นด้วย เพราะกลัวจะซ่อมแซมเหมือนจังหวัดแพร่ บางคนเสนอให้กรมศิลป์เข้ามาตรวจสอบ บางส่วนให้ทำหนังสือถึงผู้ว่าราชการจังหวัดให้ยับยั้งการดำเนินการดังกล่าวเอาไว้ก่อน เป็นต้น

จากกระแสดังกล่าวซึ่งดูจะเริ่มบานปลาย ทางผู้สื่อข่าวจึงได้เข้าไปตรวจสอบที่บริเวณบ้านหลุยส์ ซึ่งในวันนี้ไม่มีคนงานเข้ามาทำงาน เนื่องจากฝนตก ซึ่งจากการตรวจสอบอาคารทั้งสองหลัง พบว่ามีการรื้อส่วนของหลังคาออกไปแล้วและกำลังอยู่ระหว่างการทำโครงการตัวหลังคาทั้งสองหลัง

ผู้สื่อข่าวได้เข้าไปสอบถามกับนายประทีป ประคองวงศ์ โยธาธิการและผังเมือง จังหวัดลำปาง ได้ระบุว่า การก่อสร้างดังกล่าวก็เกิดจากความต้องการของชุมชน ของคนที่ต้องการอนุรักษ์เมืองเก่า ก่อนจะทำได้มีการออกแบบดูแบบกันมาตลอด เราไม่ได้มาเปลี่ยนแปลงอะไรแค่มาเสริมโครงสร้างให้แข็งแรงขึ้น อันไหนผุใช้งานไม่ได้ก็เปลี่ยนให้ รูปทรงอื่นๆเหมือนเดิมทั้งหมดไม่เปลี่ยนแปลง มีเพียงหลังคาของอาคารหลังใหญ่ เคยมีการเปลี่ยนมาแล้วเพราะเป็นลอนคู่ก็เลยจะเลี่ยนเป็นกระเบื้องว่าว SCG รูปทรงโบราณ สวย ฝ้าเพดานแตก ฝนตกก็เข้าภายในอาคารหมด วันนี้ เจ้าหน้าที่ สำนักศิลปากรที่ 7 น่าน กรมศิลปากร ได้เข้ามาขอข้อมูลเกี่ยวกับการซ่อมแซมอาคารดังกล่าวเช่นกัน เพื่อนำไปเสนอผู้บังคับบัญชา เพื่อดูว่าอาคารดังกล่าวจะสามารถขอขึ้นทะเบียนได้หรือไม่ ส่วนการปรับปรุงซ่อมแซม ตามที่ชาวลำปางและผู้อนุรักษ์แสดงความเป็นห่วงนั้น ตนเองขอชี้แจงว่าขออย่าได้วิตกกังวลเพราะการปรับปรุงที่กำลังดำเนินการนั้นจะไม่มีการทุบทิ้งเหมือนจังหวัดแพร่ แน่นอน

ขณะที่นายศักดิ์ชัย กิจเจริญ สถาปนิกปฏิบัติการสำนักงานโยธาธิการและผังเมืองจังหวัดลำปาง ได้นำแบบแปลนการซ่อมแซมปรับปรุงอาคารทั้งสองหลังมาให้ผู้สื่อข่าวดู พร้อมกับนำภาพถ่ายก่อนที่จะเข้าทำการปรับปรุงมาให้ดูสภาพความทรุดโทรม พร้อมระบุว่ารูปทรงยังเป็นแบบเดิมทั้งหมด มีการเปลี่ยนบางอย่างเช่นภายนอกที่เคยเป็นไม้ก็ยังคงเป็นไม้เช่นเดิม ส่วนโครงสร้างภายในหลังคาที่เสียหายผุพังก็จะเปลี่ยนเป็นโครงเหล็กเพื่อความแข็งแรง เนื่องจากอาคารดังกล่าวก่อสร้างแบบวัดคือไม่มีฐานราก เมื่อก่อนหน้านี้น้ำท่วมทำให้ดินยุบตัวอาคารจึงเสียศูนย์คือมีการเอียงไปตามสภาพพื้นดิน ส่วนไหนที่เสียหายและดูแล้วจะเป็นอันตรายก็ไปเสริมความแข็งแรงเพื่อความปลอดภัยและยึดอายุการใช้งานให้ยาวนานขึ้น

ทางผู้ก่อสร้างยังคงยึดโครงการเดิมที่ยังแข็งแรงไว้ทั้งหมด ส่วนที่ใช้ไม่ได้และเสี่ยงอันตรายก็ต้องเอาออก แต่ก็จะทำให้เหมือนของเดิมมากที่สุด บางส่วนเช่นเสาก็ต้องตัดส่วนที่ปลวกกินออกแล้วต่อเสาใหม่เพื่อยึดให้แข็งแรงและทำให้คล้ายเสาเดิมมากที่สุด บางส่วนก็ต้องเสริมเสาไม้เข้าไปเพื่อรับน้ำหนัก หลังคากระเบื้องลอนคู่ เก่าแตกก็ต้องเปลี่ยน คานเดิมเป็นไม้แต่ส่วนใหญ่ไม่ใช่ไม้สักปลวกกินเกือบหมดก็ต้องเปลี่ยนใช้โครงการเหล็กแทนแต่ก็จะต้องปิดเพดานด้วยไม้เช่นเดิม ส่วนอาคารหลังเล็ก เดิมหลังคาเป็นสังกะสีรั่วเพดานผุหล่นลงมาบางส่วน โครงสร้างภายในเสียหายเยอะมาก ก็ต้องเปลี่ยน ส่วนที่เห็นสิ่งของบางอย่างที่อยู่ในอาคาร คือไม่ใช่สิ่งของที่สำคัญมาก เพราะส่วนที่สำคัญทาง อ.อ.ป.ได้นำเก็บไว้อีที่หนึ่งแล้ว ส่วนที่เห็นตู้เก็บของหรือสิ่งของที่เป็นไม้   ของเหล่านี้ไม่มีเสียหายเพิ่มเติมแล้ว อ่างอาบน้ำหรือสิ่งที่เป็นเหล็กต่างๆในอาคารไม่สามารถยกออกมาได้ แต่ก็แจ้งให้ช่างได้เพิ่มความระมัดระวัง