“กาแฟคุณพ่อ” จากกาแฟโบราณรุ่นพ่อสู่โรงคั่วเมล็ดกาแฟสดรุ่นลูก
“ตอนนี้ไม่ใช่แค่กาแฟคั่วเข้ม คั่วกลาง คั่วอ่อนแล้ว แต่ตอนนี้คนสนใจเรื่องกลิ่นมากขึ้น อุปกรณ์ที่ใช้ก็เริ่มหลากหลาย อุปกรณ์ต้องเริ่มเปลี่ยนพร้อมๆ เมล็ดกาแฟ เพราะลูกค้าไม่อยากกินแบบเดิมๆ แล้ว เมื่อไลฟ์สไตล์คนต่างกัน เราจึงต้องมีเมล็ดกาแฟหลายตัวเพื่อตอบโจทย์ลูกค้าในทุกๆ เจน (gen) ถ้าแบ่งงานกันผมเป็นคนทำธุรกิจ ส่วนแฟนผมทำกาแฟ” วรพล ภัคสุขชัย หรือ ปิง หนุ่มวัย 34 ปี ผู้สนับสนุนภรรยาในการสานต่อความฝันที่อยากพัฒนาผลิตภัณฑ์กาแฟต่อจากคุณพ่อ
กาแฟคุณพ่อ กาแฟคุณลูก
ร้านกาแฟคุณพ่อเป็นร้านกาแฟเน้นขายกาแฟสำหรับผู้รักในกลิ่น รสชาติและความหลากหลายของกาแฟ ร้านตั้งอยู่ใจกลางอำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น ดูแลโดย นุ้ย หรือ ธันญรดา ภัคสุขชัย เจ้าของร้าน วัย 31 ปี ที่ต้องการต่อยอดธุรกิจการทำกาแฟกว่า 30 ปี จากความผูกพัน ที่เติบโตและเห็นถึงคุณค่าในการทำกาแฟของคุณพ่อ
“ชอบตามไปดูคุณพ่อคั่วกาแฟตอนเด็กๆ” นุ้ยเริ่มเล่าเรื่องราวความหลังวัยเยาว์ที่ตนเองเติบโตมากับกลิ่นคั่วหอมๆ ด้วยกรรมวิธีคั่วมือแบบโบราณ คุณพ่อของนุ้ยเป็นชาวไทยเชื้อสายจีนที่เข้ามาตั้งรกรากค้าขายเหมือนอย่างคนจีนอีกหลายครอบครัวในดินแดนอีสาน โดยเฉพาะเมืองบ้านไผ่ที่ในอดีตถือได้ว่าเป็นเมืองที่มีความเจริญจากเส้นทางการคมนาคมทางรถไฟและมีการค้าที่เติบโตมากแห่งหนึ่งในอีสานตอนกลาง
“กาแฟโบราณสมัยพ่อใช้กระทะตั้งบนเตาใหญ่ๆ คั่วด้วยมือ ต่างจากของรุ่นเราที่เป็นการคั่วเมล็ดกาแฟด้วยเครื่องมือทั้งหมดแล้ว” ทั้งสองคนบอกเล่าถึงกรรมวิธีการผลิตกาแฟที่เปลี่ยนผ่านจากรุ่นคุณพ่อสู่รุ่นตัวเอง
กาแฟรุ่นพ่อของคุณนุ้ยคือการคั่วเมล็ดกาแฟขายให้กับร้านกาแฟชงต่างๆ ในพื้นที่จังหวัดขอนแก่นเป็นหลัก และมีร้านของตัวเองเพื่อชงขาย ว่าแล้วคุณนุ้ยก็หยิบถุงกาแฟโบราณคั่วที่จำหน่ายโดย “ยุทธ กาแฟบ้านไผ่” ซึ่งเป็นแบรนด์ของคุณพ่อขึ้นมาให้เราดู
“เมื่อก่อนร้านเราอยู่ตรงนั้น” คุณนุ้ยชี้ไปร้านกาแฟโบราณฝั่งตรงข้ามที่ปัจจุบันก็ยังดำเนินธุรกิจอยู่โดยการเน้นขายกาแฟโบราณของคุณพ่อเองที่ปัจจุบันมีพี่สาวเป็นคนดูแล ส่วนของคุณนุ้ยเองก็เปิดร้านกาแฟสดอยู่อีกฝั่ง ถ้าลูกค้าขับรถมาคงต้องเลือกฝั่งระหว่างชอบกาแฟโบราณคุณพ่อที่อยู่ฝั่งโน้นหรือจะเป็นกาแฟที่แปลกใหม่หลากหลายของคุณลูกที่อยู่ฝั่งนี้
ยุคเปลี่ยนผ่านจากโรงคั่วกาแฟโบราณมาเป็นกาแฟเมล็ดสด
“เราทำกาแฟของเราภายใต้แบรนด์ Khunpoh Coffee Roaster โดยการนำเอาคุณพ่อเป็นตัวตั้ง เพราะเราถือว่าเราเกิดขึ้นมาได้เพราะกาแฟโบราณที่คุณพ่อเป็นคนคั่ว แบรนด์นี้จึงถือว่ากำเนิดขึ้นมาจากคุณพ่อและปัจจุบันยังใช้ความรู้ ประสบการณ์หลายอย่างจากคุณพ่ออยู่” ผู้บริหารงานโรงคั่วกาแฟทั้งสองเอ่ยถึงที่มาของชื่อแบรนด์กาแฟของตัวเองที่ปัจจุบันได้จัดส่งจำหน่ายทั่วประเทศแล้ว
การทำโรงคั่วกาแฟของ Khunpoh Coffee Roaster นั้นเริ่มต้นมาจากการเรียนรู้กรรมวิธีของคนรุ่นก่อน ปรับปรุงเปลี่ยนแปลงมาจนเป็นตัวของตัวเองในวันนี้ที่พยายามนำเสนอความร่วมสมัยของวัฒนธรรมการดื่มกาแฟในโลกสมัยใหม่ กาแฟยังคงคั่วโดยคุณพ่อและมีคุณนุ้ยเป็นคนคัพปิ้ง (cupping) เพื่อคัดหาโปร์ไฟล์ของตัวเองให้ชัดเจน
“กาแฟของผมในร้านทุกตัวเป็นรสชาติของแฟนหมดเลยครับ” คุณปิงพยายามเล่าถึงที่มาและให้เครดิตกับคุณนุ้ยที่ถือว่าเป็นผู้มีความรู้ในด้านกาแฟมากกว่าตนเองแบบมีอารมณ์ขัน ส่วนคุณปิงนั้นมีความถนัดเรื่องการตลาด สืบเนื่องมาจากพื้นเดิมที่ครอบครัวทำธุรกิจ และปัจจุบันยังทำธุรกิจกับครอบครัวที่กรุงเทพฯ ซึ่งต้องเดินทางไปๆ มาๆ ระหว่างกรุงเทพฯ – ขอนแก่น เพื่อสานฝันภรรยาในการทำแบรนด์กาแฟของตนเอง
นอกจากการทำแบรนด์กาแฟคั่วสดในแบบฉบับของตนเองแล้ว ทางร้านยังรับทำ OMD (Original Design Manufacturer) คือ การรับผลิตและออกแบบกาแฟให้กับลูกค้าที่ต้องการกาแฟในแบบเฉพาะ
ทางร้านมีการให้ความสำคัญในเรื่องของลิขสิทธิ์โดยเฉพาะเรื่องของการออกแบบ ซึ่งรูปภาพเล็กๆ น้อยๆ ที่ทางร้านใช้ทั้งหมดนั้นมีการซื้อลิขสิทธิ์ และมีฝ่ายออกแบบที่จะนำภาพต่างๆ มาใช้โดยเฉพาะภาพที่สามารถบ่งบอกความเฉพาะของชนิดกาแฟที่ทางร้านให้ความสำคัญ
ในยุคของการบริโภคกาแฟที่เปลี่ยนไป การหาลูกค้าของคนรุ่นนี้แน่นอนว่าต้องแตกต่างไปจากรุ่นคุณพ่อ ทั้งสองเริ่มจากความสัมพันธ์ใกล้ตัว เช่น เพื่อนที่ทำร้านกาแฟ เครือข่ายคนใกล้ตัวที่ทำกิจการโรงแรม หลังจากนั้นเริ่มทำโฆษณาออกทางอินเตอร์เน็ต
“อีกเรื่องที่เราให้ความสำคัญคือราคาที่ไม่ได้ตั้งไว้สูงมากเพราะคนที่นำไปขายต่ออีกทีเขาต้องบวกกำไรไปอีก เราอยากให้เป็นกาแฟที่คนทั่วไปสามารถจับต้องได้” คุณปิ่งกล่าว
กลุ่มลูกค้าจากที่เคยเป็นกลุ่มผู้ประกอบการร้านขายกาแฟเริ่มเปลี่ยนมาเป็นคนทั่วไปที่ดื่มกาแฟแต่ต้องการชงดื่มเองที่บ้าน ทำให้มีลูกค้าสนใจในการดริปกาแฟมากยิ่งขึ้นเพราะสามารถทำได้เอง ทางร้านก็จัดส่งขายออนไลน์ในราคาส่งทำให้มีการกระจายลูกค้าและมีชื่อเสียงจากปากต่อปากเพิ่มมากขึ้น
“ตอนนี้กาแฟขายดีมากเลยครับ บวกกับกระแสกาแฟกำลังมาทำให้กาแฟของผมมียอดขายเพิ่มขึ้นมาก กาแฟมีอยู่มากมายเราพยายามดูกระแสว่าตอนนี้คนสนใจตัวไหนก็พยายามทำตัวนั้น แต่ในขณะเดียวกันเราก็มีตัวเฉพาะของเราที่ฉีกออกมาบ้าง” คุณปิงพยายามมองหาการทำธุรกิจแบบใหม่ที่ตนเองไม่คุ้นเคยเพราะกาแฟเป็นสินค้าที่แตกต่างจากธุรกิจครอบครัวของตนเองที่เคยทำมาจนเชี่ยวชาญ แต่ด้วยความที่มีประสบการณ์ที่หลากหลาย บวกกับความรู้ความเข้าใจเรื่องกาแฟด้วยประสบการณ์จากรุ่นสู่รุ่นของครอบครัวคุณนุ้ยทำให้โรงคั่วกาแฟสด Khunpoh Coffee Roaster เริ่มเป็นที่รู้จักในหมู่นักดื่มกาแฟ
ความหลากหลายคือจุดขาย
เข้ามาในร้านบรรยากาศแรกที่สัมผัสได้คือความหลากหลาย ทั้งการตกแต่งด้วยผ้าขาวม้า เครื่องจักสานต่างๆ โดยเฉพาะการนำหวดโดยฝีมือชาวบ้านมาเป็นที่ดริปกาแฟ ชูอัตลักษณ์ความเป็นท้องถิ่นอีสาน แต่ก็เสริมความเป็นสากลด้วยศิลปะจากแหล่งอื่น เช่น ภาพวาดจากเอธิโอเปียที่คุณปิงได้ซื้อมาตกแต่งร้านด้วยความชื่นชอบศิลปะเป็นการส่วนตัว นอกจากนี้ผู้เขียนยังตื่นเต้นกับเมนูกาแฟที่มาจากหลากประเทศที่ทางร้านพยายามดึงออกมาเป็นจุดขาย
“ความหลากหลายของสัญชาติเมล็ดกาแฟที่ร้านคือจุดขาย เพราะเวลาเราขายเมล็ดกาแฟส่งตามร้าน บางทีมีความต้องการของทางลูกค้าที่แจ้งเข้ามา” คุณปิงบอกเล่าถึงที่มาของความหลากหลายของเมล็ดกาแฟที่ร้านมี แต่ไม่ใช่แค่เพียงกาแฟจากต่างชาติเท่านั้น ในส่วนของกาแฟไทยที่กาแฟคุณพ่อก็มีขาย ถือเป็นการสนับสนุนเกษตรกรไทยผู้ปลูกกาแฟ เช่น กาแฟของทางเชียงใหม่และเชียงราย
“ตอนนี้กาแฟไทยเริ่มสู้ต่างชาติได้เพราะเริ่มทำเมล็ดกาแฟแบบพิเศษ (special coffee) ขึ้นมา พิเศษที่ว่านี้คือในเรื่องกระบวนการการผลิต เช่นการหมักจะมีกลิ่นเฉพาะตัวที่มีความหอมที่แตกต่างกันไป” ว่าแล้วเมื่อพูดจบพี่ปิงก็หยิบ “โมสาร์ท” กาแฟคั่วบดที่เน้นความหอมของกลิ่นดอกไม้ จากนั้นให้ลองกาแฟไทยจากวัดจันทร์ จังหวัดเชียงใหม่ ที่ให้กลิ่นเบอรี่และองุ่นอ่อนๆ สุดท้ายคือกาแฟยูนนานที่ผู้เขียนเอ่ยความต้องการอยากลองไปเองเพราะสนใจภาพที่ติดอยู่บนถุง พี่ปิงและพี่นุ้ยชวนคุยต่อว่ากาแฟยูนนานนี้เป็น micro lots (มีการผลิตน้อย) และเป็นกาแฟที่หมักในถังสุญญากาศและใช้ยีสต์ในการบ่ม
“จินตนาการว่าจิบบรั่นดีแต่ไม่ผิดศีล” คุณปิงชวนคุยด้วยความเป็นกันเองอย่างขำขัน พลางจัดหากาแฟสายพันธุ์ต่างๆ มาให้เราชิม
ขณะอยู่ในวงเสวนาคุณปิงจะเป็นคนนำเสนอธุรกิจกาแฟที่กำลังเป็นที่สนใจและวาดภาพถึงร้านของตนเองในอนาคตถึงการเป็นแหล่งแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของผู้สนใจกาแฟโดยเฉพาะ และมีโอกาสจะขยายแหล่งผลิตทั้งตัวส่วนของโรงคั่วรวมถึงการอยากจะผันตัวเข้าไปร่วมเรียนรู้ถึงกระบวนการการปลูกกาแฟบนที่สูง
“กาแฟคุณพ่อ” ในอำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่นเป็นแหล่งที่สามารถพบคนรักกาแฟ และคนรุ่นใหม่หลายคนที่มีความใฝ่ฝันจะเป็นบาริสตา ร้านเล็กๆ นี้ได้ทำให้หัวใจหลายคนพองโตเพราะไม่คิดว่าจะมีร้านกาแฟที่หลากหลายแบบนี้ตั้งอยู่ใกล้บ้าน ผู้เขียนเองก็ได้รับคำเชื้อเชิญจากเพื่อนที่แนะนำให้มา
มาถึงจึงพบว่าทำไมกลุ่มเพื่อนเราหลายคนขับรถมาหลายสิบกิโลเพื่อมานั่งร้านกาแฟร้านนี้ ร้านที่อบอวลไปด้วยกลิ่นกาแฟที่หอมฟุ้งอยู่ในห้องแอร์ ผสมกับความอบอุ่น รอยยิ้มและความเป็นกันเองของเจ้าของร้าน ภายในร้านเต็มไปด้วยบรรยากาศครอบครัวๆ ธุรกิจที่ทำกันเองของคนในบ้านมีการแบ่งงานกันทำอย่างลงตัว เห็นถึงความตั้งใจที่เกิดจากความรู้ ความเข้าใจและความผูกพันของคนทำกาแฟจากรุ่นสู่รุ่น
ขอขอบคุณ
วรพล ภัคสุขชัย และธันญรดา ภัคสุขชัย เจ้าของร้าน“กาแฟคุณพ่อ”
Info
Khunpoh Coffee Roaster
ที่ตั้ง ต. ในเมือง อ. บ้านไผ่ จ. ขอนแก่น
เปิด จันทร์ – ศุกร์ เวลา 09.30 – 17.00 น. หยุดวันเสาร์ – อาทิตย์
อัลบั้มภาพ 7 ภาพ