รู้จัก "ปอยอ่องจ๊อด" ประเพณีตามความเชื่อชาวไทใหญ่จังหวัดแม่ฮ่องสอน

"ประเพณีแห่ต้นแปก" หรือต้นเกี๊ยะของชาวไทใหญ่จังหวัดแม่ฮ่องสอน ได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาติ  มาร่วมส่งเสด็จพระพุทธเจ้ากลับสู่สวรรค์  ปิดเทศกาลออกพรรษา

วันที่ 21 ตุลาคม 2562 เวลา 19.00 น. ที่ผ่านมานายปกรณ์ จีนาคำ นายกเทศมนตรีเมืองแม่ฮ่องสอน ร่วมกับชุมชนชาวไทใหญ่ในเขตเทศบาลเมืองและประชาชนในพื้นที่ตำบลปางหมู จัดขบวนแห่ต้นแปก หรือต้นเกี๊ยะ 8 ขบวน จากหน้าเทศบาลเมืองแม่ฮ่องสอน

ไปตามถนนสิงหนาทบำรุง เข้าสู่ถนนขุนลุมประพาส  สิ้นสุดที่บริเวณหนองจองคำกลางเมืองแม่ฮ่องสอน  เพื่อจัดประกวดฟ้อนรูปสัตว์สี่เท้าสองเท้าตามประเพณีไทใหญ่เรียกว่า ปอยอ่องจ๊อด หรือปอยก๋อยจ๊อด คืองานประเพณีดับไฟเทียน ปิดเทศกาลออกพรรษา

สำหรับประเพณีปอยอ่องจ๊อด หรือหรือปอยก๋อยจ๊อด เป็นประเพณีแห่ต้นเกี๊ยะของชาวไทใหญ่จังหวัดแม่ฮ่องสอน เป็นประเพณีดับไฟเทียน ปิดเทศกาลออกพรรษา เพื่อส่งเสด็จสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่เสด็จจากสวรรค์ชั้นดาวดึงลงมาโปรดเหล่ามวลมนุษย์ในช่วงออกพรรษา และ กลับขึ้นสู่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ 

เมื่อถึงวันแรม 8 ค่ำเดือน 11 หลังออกพรรษา 7 วัน ชาวไทใหญ่ในแม่ฮ่องสอนจากชุมชนต่าง ๆ  จะร่วมกันนำต้นเกี๊ยะ หรือไม้สนมาผ่าเป็นซีกเล็กๆ และมัดรวมกันเป็นต้นเทียนขนาดใหญ่ ประดับประดาติดประทีปโคมไฟ สว่างไสวสวยงาม พร้อมด้วยข้าวตอกดอกไม้ ผลไม้นานาชนิดมาร่วมขบวนแห่ไปตามถนนในเขตเทศบาลเมือง แต่ละขบวนนอกจากจะมีต้นเกี๊ยะที่ประดับประดาอย่างสวยงามแล้ว

ยังมีการฟ้อนรำจำลองสัตว์ป่าหิมพานต์ เช่น ฟ้อนกิ่งกะหล่า” หรือฟ้อนกินรี นอกจากนี้ยังมีการฟ้อนรูปสัตว์ต่างๆ ที่มีความเชื่อว่าอาศัยอยู่ที่ป่าหิมพานต์ เช่น ฟ้อนนก ฟ้อนผีเสื้อ ฟ้อนโต เชื่อกันว่าเป็นสัตว์ป่าในหิมพานต์ชนิดหนึ่ง มีเขาคล้ายกวางและมีขนยาวคล้ายจามรี มีลักษณะร่ายรำคล้ายการเชิดสิงโตของจีน

โดยขบวนแห่ก็จะไปสิ้นสุดที่บริเวณหนองจองคำ ซึ่งเป็นสถานที่จัดการแสดงประกวดการแต่งกายชุดไทใหญ่ ประกวดขบวนแห่ต้นเกี๊ยะ ประกวดการฟ้อนรูปสัตว์ป่าหิมพานต์ ทั้งสัตว์สี่เท้าสองเท้า 

โดยมีนายปกรณ์ จีนาคำ นายกเทศมนตรีเมืองแม่ฮ่องสอน มอบรางวัลผู้ชนะการประกวด ปีนี้ได้รับความสนใจจากประชาชนชาวจังหวัดแม่ฮ่องสอนและนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างประเทศมาชมกันเป็นจำนวนมาก จากนั้นแต่ละชุมชนแต่ละหมู่บ้านที่นำต้นเกี๊ยะมาร่วมขบวนแห่ ก็จะนำต้นเกี๊ยะไปถวายยังวัดตนเองและจุดไฟต้นเกี๊ยะ

เป็นการส่งเสด็จพระพุทธเจ้ากลับสู่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ หลังจากที่พระองค์เสด็จลงมาโปรดมนุษย์ในช่วงเทศกาลออกพรรษาและถือเป็นการปิดเทศกาลออกพรรษาอย่างสมบูรณ์ ตามความเชื่อของชาวไทใหญ่ในแม่ฮ่องสอนที่สืบทอดกันมาจนถึงปัจจุบัน