พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพฯ

พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น เขตจอมทอง  ตั้งอยู่บริเวณ วัดยายร่ม ถนนพระรามที่ 2       พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 ทรงมีพระกระแสรับสั่งให้มีการขุด เส้นทางคลองด่าน ขึ้นในเขตจอมทอง ซึ่งถือเป็นเส้นทางสายประวัติศาสตร์ ที่เชื่อมโยงวิถีชีวิตชาวคลองของชุมชนในเขตจอมทองมาแต่ครั้งสมัยอยุธยามาจนถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ วิถีชีวิตของชาวชุมชนเขตจอมทองประกอบอาชีพชาวสวนเป็นส่วนใหญ่ และผลิตผลทางด้านการเกษตรที่สำคัญของชาวจอมทองที่เลื่องชื่อ ก็คือ " ส้มบางมด " ซึ่งมีรสชาติหวานชื่นใจ , " ลิ้นจี่บางขุนเทียน " ที่มีลักษณะผลใหญ่และมีรสชาติหวานเป็นพิเศษ , การประกอบอาชีพค้าขายข้าวหลาม ใน " คุ้งข้าวหลาม " ที่จะทำกันเฉพาะช่วงเดือนพฤศจิกายน - เดือนกุมภาพันธ์ ของทุกปี ซึ่งเป็นช่วงที่เนื้อของไม้ไผ่กำลังเจริญเติบโต เหมาะสำหรับการนำมาใช้ทำข้าวหลาม โดยชาวชุมชนเขตจอมทองจะมีการสืบสานและอนุรักษ์ศิลปะ การแสดงแบบโบราณ เช่น " การแสดงโขนจิ๋ว " ของโรงเรียนอนุบาลบ้านยิ้ม , " การแสดงลิเกเด็ก " ของคณะมงคลศิลป์ โรงเรียนวัดมงคลวราราม สถานที่สำคัญในเขตจอมทองก็คือ " วัดราชโอรสารามราชวรวิหาร " , " ตลาดน้ำวัดไทร " , " วัดบางขุนเทียนใน " , " วัดบางขุนเทียนกลาง " และ " วัดบางขุนเทียนนอก " 

สถานที่ตั้ง : วัดยายร่ม โทร. 0 2428 0685 

พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น เขตราษฎร์บูรณะ  ตั้งอยู่ในบริเวณ โรงเรียนวัดประเสริฐสุทธาวาส       เขตราษฎร์บูรณะ ในอดีตถือเป็นเส้นทางขนส่งสินค้าทางการเกษตรที่สำคัญ มีโรงสี และโกดังสินค้าตั้งอยู่เรียงรายริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา ชาวชุมชนราษฎร์บูรณะส่วนใหญ่มีอาชีพเป็นชาวสวน โดยเฉพาะอาชีพการทำ " สวนหมาก " ที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก และการทำสวน " ชมพู่ม่าเหมี่ยว " ซึ่งมีรสชาติหวาน กรอบเป็นเอกลักษณ์ และในเขตราษฎร์บูรณะเป็นที่ตั้งของวัดวาอารามที่สำคัญหลายแห่ง เช่น วัดประเสริฐสุทธาวาส , วัดบางปะกอก , วัดแจงร้อน , วัดสน และวัดราษฎร์บูรณะ และยังเป็นที่ตั้งของ " สะพานพระรามเก้า " เส้นทางการคมนาคมที่สำคัญอีกด้วย

สถานที่ตั้ง : โรงเรียนประเสริฐสุทธาวาส โทร. 0 2427 1307

พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น เขตธนบุรี  ตั้งอยู่บนชั้น 3 อาคารโรงเรียนส่งเสริมพุทธศาสนา วัดประยุรวงศาวาส       เขตธนบุรี ในอดีตเขตธนบุรีถือเป็นเมืองหน้าด่านการค้า ซึ่งเป็นแหล่งรวมผู้คนจากหลากหลายชาติพันธุ์มีทั้ง จีน , มอญ , ลาว ฝรั่ง และแขก ซึ่งมีถิ่นพำนักพักอาศัยอยู่ร่วมกันอย่างผสมกลมกลืนกัน รวมถึงการประกอบธุรกิจ การค้าอยู่ในย่านเขตธนบุรีอย่างหนาแน่น จึงทำให้เขตธนบุรีเป็นแหล่งศูนย์รวมของศิลปวัฒนธรรม จากหลายสัญชาติ ไม่ว่าจะเป็น ศาลเจ้า , โบสถ์คริสต์ , มัสยิด และ วัด ตั้งอยู่เรียงรายอยู่ทั่วไปในเขตพื้นที่ธนบุรี อาทิเช่น วัดซางตาครู้ส , ศาลเจ้าเกียนอันเกง และ มัสยิดบางหลวง เป็นต้นอีกทั้งย่านธนบุรียังเป็นถิ่นฐานของเหล่าขุนนาง ตระกูลบุนนาค ที่มีชื่อเสียงมาจวบจนปัจจุบันอีกด้วย สถานที่สำคัญในเขตธนบุรี ก็คือ พระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช , สำนักดนตรีไทย ตระกูลพาทยโกศล , ตระกูลสุนทรวาทิน , ตระกูลคงลายทอง และอาชีพดั้งเดิมของชาวธนบุรีก็คือ การทำสวนพลู ซึ่งเป็นแหล่งที่มาของธุรกิจการค้าพลูในย่านตลาดพลูที่ยังปรากฏให้เห็นอยู่ในปัจจุบัน 

สถานที่ตั้ง : วัดประยุรวงศาวาส โทร. 0 2465 5542

พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น เขตบางกอกใหญ่ ตั้งอยู่ในพื้นที่ของ โรงเรียนฤทธิณรงค์รอน           โดยในเขตบางกอกใหญ่ ถือเป็นศูนย์กลางการปกครองของกรุงธนบุรีเมื่อครั้งในอดีต  เพราะเป็นที่ตั้งของพระราชวังเดิมของพระเจ้ากรุงธนบุรี  ซึ่งชาวชุมชนบางกอกใหญ่ส่วนใหญ่จะประกอบอาชีพทางด้านเกษตรกรรม และการทำสวนเป็นส่วนใหญ่ โดยวิถีชีวิตของชาวธนบุรีจะเป็นแบบวิถีชาวสวน หรือที่เรียกกันว่า " สวนใน " บางกอก และเป็นถิ่นฐานของเหล่าขุนนาง และเหล่าข้าราชบริพาร จนถูกขนานนามให้เขตบางกอกใหญ่เป็น " ถิ่นฐานย่านผู้ดีสมัยรัตนโกสินทร์ " และยังเป็นแหล่งรวมวัดวาอารามที่สำคัญเอาไว้มากมาย เช่น วัดอรุณราชวราราม ,วัดประดู่ฉิมพลี , วัดโมลีโลกยาราม และวัดราชสิทธาราม ฯลฯ รวมถึงขนบธรรมเนียมประเพณีประจำท้องถิ่น คือ งานแห่ผ้าไตร หลวงพ่อเกษร วัดท่าพระ และ งานสงกรานต์วัดอรุณ เป็นต้น 

สถานที่ตั้ง : โรงเรียนฤทธิ์ณรงค์รอน โทร. 0 2472 5542 

พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น เขตคลองสาน  ตั้งอยู่บนชั้น 2 อาคารหอสมุดประชาชน วัดอนงคาราม ถนนสมเด็จเจ้าพระยา       ซึ่งภายในบริเวณพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น จะทำการจัดแสดงชุดนิทรรศการเรื่องราวความสำคัญของเขตคลองสาน ในด้านของวิถีชีวิต ความเป็นอยู่ ขนบธรรมเนียม ประเพณีต่างๆ เอาไว้อย่างหลากหลาย และวัดอนงคารามยังมีประวัติศาสตร์ ความเป็นมาที่ผูกพันอย่างใกล้ชิดกับสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี หรือ องค์สมเด็จย่า ของชาวไทยมาแต่ครั้งอดีต และ เจ้าสัว เจ้าของธุรกิจที่ปัจจุบันประสบความสำเร็จในเมืองไทยหลาย ๆ ท่านก็เคยมีแหล่งพำนักพักอาศัยอยู่ในพื้นที่เขตคลองสานมาก่อนเช่นกัน ดังนั้นเขตคลองสานจึงถือเป็นแหล่งรวมศูนย์กลางด้านการค้าและย่านธุรกิจที่สำคัญทั้งในอดีตตั้งแต่สมัยรัตนโกสินทร์ สืบเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน รวมถึงมีแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญ คือ " ป้อมป้องปัจจามิตร " , " สถานีศุลการักษ์ " , " สะพานปฐมราชานุสรณ์ " เป็นต้น 

สถานที่ตั้ง : อาคารหอสมุดประชาชน ชั้น 2 ภายในบริเวณวัดอนงคาราม โทร. 0 2437 5546