วิหคหรรษา : กะเต็นน้อยเริงร่า

04 ก.ค. 50 (00:00 น.) พิมพ์

แชร์เรื่องนี้

แชร์เรื่องนี้Line Twitter Facebook

วิหคหรรษา : กะเต็นน้อยเริงร่า

นายแม้นคนสวน...เรื่อง / ภาพ ออนไลน์เมื่อวันที่ 5 กรกฏาคม 2550

นายแม้นถอยกลับเข้าบังไพรอย่างตื่นเต้น เมื่อมันโผล่มาอย่างไม่คาดคิด ขณะเตรียมตัวจะออกจากลำธาร 2 หลังเก็บภาพนกพญาปากกว้างอกสีเงิน ได้เรียบร้อย

ขยับตัวกันหน่อยล่ะ พ่อ แม่ พี่ น้อง ... ขยับตัวกันหน่อยล่ะ ปู่ ป้า น้า อา ...

ที่บ้านกร่าง อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน มีจุดดูนกหลายจุด ส่วนมากมักจะอ้างอิงกันถึงลำธาร 1 , ลำธาร 2 , ลำธาร 3 ซึ่งเมื่อดูจากแผนที่ มันก็คือลำธารสายเดียว เพียงแต่คดเคี้ยวเลี้ยวไปมา แล้วดันมีถนนมาตัดผ่านซะ 3 ช่วง เรื่องมันก็มีเท่านี้แหละครับ

นักดูนกมักจะมาเริ่มตรงลำธาร 1 แล้วเดินดูไปเรื่อยจนถึงลำธาร 2 และลำธาร 3 แล้วแต่หมาย ... บางคนอาจปักหลักไม่ไปไหนเพื่อรอนกตัวที่ต้องการ

เสียงที่ได้ยินเสมอๆ เมื่อเวลานักดูนกเดินผ่านกันไปมาคือ มีตัวอะไรบ้างค่ะ/ครับ

คำตอบคือ ไม่รู้ครับ ก็มาถึงพร้อมๆ กันนี่แหละ

แรกมาใหม่อาจงง แต่พอเดินเข้าสักครั้งก็จะสนุก โดยเฉพาะกลุ่มที่มาโดยมีผู้นำดูนก หรือ เบิร์ดลีดเดอร์ จะเป็นเป้าใหญ่ให้เดินตาม เพราะเขาหานกเก่ง สบายเรา ถ้าเจอตัวไหนเข้าท่า ก็จะปักหลักถ่ายหน้าตาเฉย โดยไม่ต้องเสียสตางค์เข้าร่วมทริป ... อย่างหนาตราช้างจริงๆ

อาวุธฉกาจสำหรับถ่ายรูปนกคือเลนส์ตัวใหญ่ ขนาด 500 มม. 600 มม. หรือ 800 มม. บวกขาตั้งกล้องเข้าไปด้วย น้ำหนักของมันร่วม 10 กว่ากิโลกรัม ไม่ใช่อะไรที่เดินแบกกันเล่นๆ ได้ นักถ่ายภาพนกบางคนเคยระบุว่า ถ้าต้องแบกกล้องเดินห่างจากรถเกิน 30 เมตร ไม่ไปว้อย ... แต่ถ้าเป็นเลนส์สั้นขนาด 300 มม. พอไหว เวลาถ่ายต้องย่องเข้าไปให้ใกล้หน่อย ใช้บังไพรช่วย นกจะได้ตัวโตๆ เอาไปสู้กับเลนส์ใหญ่

การถ่ายภาพนก หลายครั้งต้องพกดวงมาด้วยครับ ... รอเท่าไร นกก็ไม่มา พอลุกไปฉี่ นกมันดันมา เสี้ยววินาทีจริงๆ อันนี้คือความท้าทายและสนุกสนาน เคยเห็นนักถ่ายภาพนกยกมือพนมที่หน้าอก ปากขมุบขมิบ บางคนติดสินบนนกให้เห็นจะๆ ... มานะ มานะ เอ้านี่ เอาหนอนไปกิน มานะ มานะ ... บางคนบนเอาไว้จนต้องตามไปแก้ บางคนหลับคาบังไพรก็มี ออกจากบ้านตีสาม ข้าวเพิ่งกินอิ่มแถมอากาศเย็นสบาย นั่งนิ่งๆ เงียบๆ อีกต่างหาก

นกเป็นสัตว์ที่ว่องไว ไม่ค่อยอยู่นิ่ง พอเห็นตัวปุ๊ป กดชัตเตอร์ปั๊บ มันก็บินปรู้ด เหลือแต่กิ่งเปล่าไม่ก็เงาไหวๆ เป็นอนุสรณ์ให้หงุดหงิดหัวใจ อันนี้เป็นปกติ มีไม่มากนักที่จะได้ภาพสมบูรณ์ในครั้งเดียวทั้งความคมชัด สี แสง และองค์ประกอบต่างๆ ดังนั้น การเดินทางไปถ่ายแก้มือจึงเป็นข้ออ้างที่มีมูล พยานหลักฐานมีน้ำหนัก ชัดแจ้งและฟังขึ้น

ทั้งหมดข้างบนนี้ นายแม้นก็เป็น

แต่ละช่วงเวลาของปี ในแต่ละสถานที่ จะมีนกชนิดนั้นๆ มาให้ดูเสมอ การรู้วงจรชีวิตของมันทำให้เราพบนกได้หลากหลาย ... นักดูนกต้องตื่นแต่เช้า เพราะนกส่วนใหญ่จะออกมาหากิน และผึ่งขนกับแดดให้แห้งจากน้ำค้าง ทำให้เห็นตัวได้ง่าย ช่วงสายแก่ๆ จะเงียบกันไปหมด ออกมาอีกทีราวบ่ายๆ จนถึงเย็น ต้องเล็งให้ดี

นกบางตัวเป็นชนิดที่พบไม่บ่อย ใครเจอะเจอและบันทึกภาพได้สวยจะร่าเริง ปากอ้าไม่หุบ มือไม้สั่น ใจฟุ้งซ่าน แต่นอนหลับสนิท ... ปัญหาคือเราไม่รู้ว่านกมันเล่นซ่อนหาอยู่ตรงไหนในป่า ดังนั้น การรู้หมายนกจึงสำคัญมาก มักจะทราบกันในวงเล็กๆ ด้วยเหตุผลหลายอย่าง ต้องมาลองค้นหาดูครับ

เมื่อสองถึงสามปีที่ผ่านมา ตรงลำธาร 2 นี่แหละ มีนกที่พบไม่บ่อย ในตระกูล Kingfisher ครอบครัวหนึ่ง มาทำให้เกิดสีสันและปะทะกันอย่างสร้างสรรค์ จนบ้านกร่างแทบแตก อันเป็นที่มาของประโยคเตือนใจ Birds come first

วันนี้ นกตัวเล็กๆ ตระกูลเดียวกันแต่คนละชนิด มาอีกแล้ว ...

แม้น นกมาแล้ว เร็ว มาแล้ว แม่คุณกระซิบ จากมุมที่ห่างออกไป มันคือลูกเจี๊ยบตกกระป๋องสี จนแสบตา นิ่งๆ นะหนู นิ่งๆ นะ มันกระโดดไม่หยุด จากกิ่งหนึ่ง ไปอีกกิ่งหนึ่ง ดีๆ นะ คนสวย มันไม่ฟัง แถมพุ่งหลาวลงลำธารด้านล่างอย่างรวดเร็วราวกับโดนถีบ ก่อนจะโผขึ้นมาเกาะที่เดิม หล่อจังเลย ตัวเอง คงยังไม่ถูกใจ มันพุ่งตัวลงน้ำอีก นายแม้นพึมพำจนชักเลอะเลือน รักนะ เด็กโง่ ได้ผล มันหยุดแฮะ แต่ยังคงขยับไปขยับมา สงสัยฟังเพลงเดียวกัน เจ้าลูกเจี๊ยบทำตัวตลกมาก มันยืดคอ ย่อตัวขึ้นๆ ลงๆ เหมือนขดลวดสปริง ขณะที่นายแม้นเริ่มหัวเราะ และหัวฟัดหัวเหวี่ยง เพราะแสงจวนหมดแล้ว

ต้องเข้าใจครับ นี่คือธรรมชาติที่บริสุทธิ์ ความสุขของนกต้องมาก่อน ได้คือได้ ไม่ได้คือไม่ได้ แต่อย่างน้อย เราก็เห็นนกที่พบไม่บ่อยนัก ตัวหนึ่งแล้ววันนี้

เจ้าลูกเจี๊ยบสนุกสนานอยู่ครู่หนึ่ง ก่อนจะตัวแข็งนิ่ง เมื่อได้ยินเสียง

หมดเวลาแล้ว ... นายแม้นเดาเอานะครับ

นกตกถังสีอีกตัวหนึ่ง บินมาเกาะใกล้ๆ มัน นายแม้นสูดหายใจลึก ใจนึกถึงหลวงพ่อรุ่นมหาโชคโคตรเฮงนกดีนกดีมีกูไว้ไม่แห้ว

เพี้ยง นิ่งๆ นะนิ่งๆ เด็กโง่ ... ยังคงได้ผล ผู้ปกครองนกนี่ทันสมัยเหมือนกัน

มันคงมาตามเจ้าลูกเจี๊ยบกลับบ้าน หนนี้แน่นอนครับ เมื่อเทียบกับคู่มือแล้ว นกกะเต็นน้อยสามนิ้วหลังดำ (Black-backed Kingfisher) สีบาดตา บาดใจเหลือเกิน ...

ครั้งแรกที่จำได้เกี่ยวกับนกตัวนี้เมื่อเริ่มเข้าป่า เจ้าหน้าที่เห็นมันแล้วส่งเสียงดังอย่างดีใจว่า แบ๊กแบ็ก แบ๊กแบ๊ก... ฝรั่งมุงที่ตามมาดูนกด้วยถอยอ้าว ไอ้เรามือใหม่ก็งงๆ ตอนนั้น อ้าปากหวอ ตัวอะไรหว่า แบ๊กแบ๊ก ยังขำไม่หาย ตัวโตเต็มวัย ปากจะมีสีแดงสด ขาสามนิ้วก็สีแดง หลังมีสีม่วงอมแดงๆ (ไม่เห็นดำเหมือนชื่อ) ทำรังแถวริมลำธาร ลำห้วย ช่วงต้นฝนนี่ละครับ มักเกาะกิ่งไม้ในระดับต่ำ รังจะเป็นโพรงที่ขุดลึกเข้าไปในผนังดิน สูงจากพื้นราว 1 เมตร อาหารโปรดคือปลาเล็กปลาน้อยธรรมดา ไม่ต้องทอดกรอบ รวมถึงแมลงต่างๆ

กลับก็กลับ เจ้าลูกเจี๊ยบคอตก ตรงข้ามกับนายแม้น และแม่คุณที่ระรื่น เนื่องจากเกินความคาดหวัง สำหรับการพบนกในวันนี้

เรามาถึงโรงครัวที่บ้านกร่างอย่างอารมณ์ดี ฝากท้องด้วยครับ ... ฝากท้องต้องไปโรงพยาบาลครับ เจ้าหน้าที่หุงข้าวเป่าตาเขียวใส่ ไม่เป็นไร ข้าวผัดหมูไข่ดาวยังอร่อยเหมือนเดิม

อีกหนึ่งสัปดาห์ถัดมา ที่ลำธาร 3 ช่วงเช้า นายแม้นและแม่คุณมานั่งเอ้อระเหย ใต้ร่มกอไผ่อย่างสบายใจ ตาสอดส่ายหานกไปเรื่อยๆ ข่าวมีว่า ไอ้เจ้าแบ๊กแบ๊กนะ มันมาบินเล่นริมน้ำแถวนี้

มาแล้ว มาอีกแล้ว แม่คุณยิงสายตาแบบว่า รีบมาถ่ายให้ได้ซะดีๆ ไม่งั้น ... เธอส่องกล้องมองดูสักพักก่อนสรุป มันเป็นคนละตัวกับที่เห็นคราวก่อน

เจ้าลูกเจี๊ยบตัวนี้ ใสซื่อกว่าเจ้าลูกเจี๊ยบเด็กโง่สัปดาห์ที่แล้วแยะ ยืนอวดหุ่นกะปุ๊กลุ๊กอย่างสบายใจ แถมแสงพอใช้ได้ อากาศไม่ร้อน คนถ่ายภาพนกก็สนุกไป มันจะโผล่บินมาเกาะกิ่งไม้ ทุก 10 ถึง 15 นาที ให้ผู้เฝ้ารอได้เฮ อาวุโสหนึ่งท่านที่มาร่วมวงด้วยกัน ถึงกับร้องเพลงอย่างสุขใจระหว่างการถ่ายภาพ

หลังการโชว์เดี่ยวบนกิ่งเสร็จสิ้น มันก็บินแวบเข้าป่าตามแนวลำธารไป สังหรณ์บอกว่า งวดนี้นกตัวน้อยหายไปนานแน่ แม่คุณสั่งตรวจสอบภาพทันที โชคดี พอรอดตัว ไม่งั้นต้องกลายเป็นนักโทษชาย ข้อหาละเว้นการปฏิบัติหน้าที่ที่ควรจะต้องทำได้

ขอบคุณหลาย กะเต็นน้อย

เรานั่งพักกันครู่หนึ่ง ก่อนเปลี่ยนไปยังจุดอื่น แสงยังพอมี แม้ว่าท้องฟ้าจะเริ่มออกอาการมืดคลึ้มแล้วก็ตาม

ข้อดีของบ้านกร่างคือ มีลำธารเป็นจุดพักผ่อน ดูนก นอนหลับและลุยเล่นได้

เราสองคนเดินท่องลำธารไปช้าๆ สบายๆ ใจสงบกับธรรมชาติรอบตัว ฝนเริ่มปรอยเป็นละอองบางๆ นายแม้นเอากล้องซุกใต้เสื้อ อากาศเย็น รอบด้านเงียบสงัด มีแต่เสียงน้ำไหลเบาๆ ให้ได้ยิน บรรยากาศดีเหลือเกิน แม่คุณมองตานายแม้นนิ่ง ... ไลท์มิวสิคขึ้นหน่อยครับ

บอกแล้ว ให้กลับ ให้กลับ ตาแก่เอ้ย ... หมอลำเปลี่ยนมาแทนทันที

แรงลมจากปีกพัดวูบผ่านเราไปอย่างรวดเร็ว ตามด้วยเสียงจ๋อมเหมือนอะไรตกน้ำตรงข้างหน้าใกล้ๆ ... แม่คุณชะงัก สัมผัสที่หกเริ่มทำงาน

เธอสะกิดนายแม้นตาถั่วให้มอง หลวงพ่อรุ่นมหาโชคโคตรเฮงนกดีนกดีมีกูไว้ไม่แห้ว อยู่ข้างนายแม้นอีกครั้งหนึ่ง

เรามองหน้ากัน และหันไปมองมันอย่างไม่เชื่อสายตา อะไรกันจะขนาดนั้น หนังสือคู่มือถูกเปิดออกเพื่อตรวจสอบอย่างรวดเร็ว ยืนยันแน่ชัด กะเต็นน้อยหลังสีน้ำเงิน (Blue-eared Kingfisher) นกระดับพบไม่บ่อยอีกตัวหนึ่งแล้ว

ยกนิ้วให้ครับ ไม่ใช่นกแต่เป็นแม่คุณต่างหาก ทันทีที่เจอ เธอรีบเอาผ้าลายพรางกันฝนกางคลุมไว้กับกิ่งไม้บนหัว เอาเสื้อกันฝนมาสวมทับ แล้วนั่งยองๆ ซุกใต้พุ่มไม้ ส่วนนายแม้นรีบกางบังไพรใต้กอไม้ใหญ่แล้วเข้าประจำที่ ภาวนาอย่าให้พระพิรุณอาละวาดหนัก ดีที่บังไพรพอกันฝนได้ แต่ก็ต้องเอาถุงพลาสติกมาหุ้มกล้องกับเลนส์ไว้ด้วยทุลักทุเลพอดู ... มหัศจรรย์แบบนี้จะปล่อยให้หลุดมือไปได้อย่างไร ต้องวัดดวงกันหน่อย

กะเต็นน้อยหลังสีน้ำเงิน พบได้แถวริมลำธาร ลำห้วย คล้ายกะเต็นน้อยสามนิ้วหลังดำ เกาะต่ำๆ เช่นกัน กินปลาเต็มปากเลย ... โอ้ จอร์จ มันยอดมั่กๆ

ป่าแก่งกระจานหน้าฝนระยะนี้ สำหรับคนรักนกแล้ว เหลือบรรยายจริงๆ ครับ

คราวหน้าเราจะมาหานกตัวใหม่ หนนี้คงต้องลองหลายๆ อย่างเพื่อให้มันอยู่นิ่งๆ อาทิ ผัวเผลอแล้วเจอกัน รู้นะคิดอะไรอยู่ ไม่ก้อ คนแก่ก็รีบอย่าบีบแตรไล่ไม่งั้นโดน ...

นายแม้นคนสวน สัปดาห์ที่สาม มิถุนายน 2550