มุกดาหาร

     ในปลายสมัยกรุงศรีอยุธยา ทางฝั่งซ้ายของลำแม่น้ำโขงในแขวงสวันเขต มีหมู่บ้านชุมชนใหญ่ ชื่อบ้านหลวงโพนสิน ซึ่งตั้งอยู่ที่บริเวณพระธาตุอิงฮัง เขตเมืองสวันเขต ปัจจุบันโดยมีเจ้าจันทรสุริยวงศ์ปกครองมีบุตรชายชื่อเจ้ากินรี ซึ่งต่อมาได้ข้ามลำน้ำโขงมาฝั่งขวาที่บริเวณปากห้วยมุก สร้างบ้านแปลงเมืองขึ้นณ ที่นั้น ในปี พ.ศ. 2310 แล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2313 และตั้งชื่อเมืองว่ามุกดาหาร ซึ่งชื่อเมืองมุกดาหารนั้นมาจาก "แก้วมุกดาหาร" อันเกิดจากศุภนิมิตรที่พบเห็นในขณะที่กำลังสร้างเมือง ชาวเมืองทั่วไปเรียก มุกดาหารว่าเมืองมุกในสมัยพระเจ้าตากสินมหาราช ได้พระราชทานบรรดาศักดิ์ให้เจ้ากินรีเป็น พระยาจันทรศรีสุราชอุปราชามัณฑาตุราช ดำรงตำแหน่งเจ้าเมืองคนแรกของมุกดาหาร เมื่อปี พ.ศ. 2321

    เดิมเมืองมุกดาหารมีฐานะเป็นเมืองขึ้นการปกครองกับมณฑลอุดร ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2450 มีการปรับปรุงการปกครองมณฑลอุดรเป็นจังหวัด และเมืองมุกดาหารจึงถูกยุบเป็นอำเภอเมืองมุกดาหาร ขึ้นการปกครองกับจังหวัดนครพนม จนกระทั่งปี พ.ศ.2525 รัฐบาลได้ออกพระราชบัญญัติจัดตั้งจังหวัดมุกดาหารขึ้นเป็นจังหวัดที่ 73 ของประเทศไทยและเป็นจังหวัดที่ 17 ของภาคอีสาน

     อาณาเขตติดต่อ ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเต่างอย จังหวัดสกลนคร และอำเภอนาแก จังหวัดนครพนม ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเลิงนกทา จังหวัดยโสธร อำเภอชานุมาน จังหวัดอำนาจเจริญและอำเภอหนองพอก อำเภอโพนทอง จังหวัดร้อยเอ็ด ทิศตะวันออก ติดต่อกับแขวงสวันเขต สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว โมีแม่น้ำโขงเป็นเส้นกั้นพรมแดน ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอกุฉินารายณ์ อำเภอเขาวง จังหวัดกาฬสินธุ์ จังหวัดมุกดาหาร มีพื้นที่ 4.311 ตารางกิโลเมตร

     แบ่งการปกครองออกเป็น 5 อำเภอ และ 2 กิ่งอำเภอ คือ อ. เมืองมุกดาหาร อ. ดอนตาล อ. คำชะอี อ. ดงหลวง กิ่ง อ. หนองสูงกิ่ง อ. หว้านใหญ่ ศาลากลางจังหวัด ถนนวิวิธสุรการ อ. เมือง จ. มุกดาหาร ระยะทางระหว่างกรุงเทพฯ-มุกดาหาร 642 กิโลเมตร