ค่าของคนอยู่ที่เงินของใคร
The One
เรื่อง : ศิรินาถ นิรมิตวรรธนะ / ภาพประกอบ : Noyna
ดิฉันถูกครอบครัวรบเร้าให้มาหางานทำที่กรุงเทพฯซึ่งเป็นที่สุดท้ายที่ ดิฉันจะนึกถึง เพราะในหัวของฉันมีแต่ภาพของมลพิษ ความวุ่นวาย รถติด ความไร้น้ำใจของผู้คน แต่ในหัวของพ่อแม่ดิฉันมีแต่ความเจริญ โอกาส และความก้าวหน้าทางการงาน โดยพวกเขาให้เหตุผลว่าโอกาสทุกอย่างล้วนอยู่ที่กรุงเทพฯ
คำว่ากรุงเทพฯ ถ้าแปลตรงตัวคงจะหมายถึง เมืองของเทวดา เป็นดินแดนแห่งสรวงสวรรค์ที่มนุษย์ทุกคนปรารถนาที่จะสัมผัส ดิฉันอาจจะเป็นหนึ่งในมนุษย์นั้นด้วย แต่ความจริงแล้วที่ที่เราอยู่ไม่ใช่สวรรค์แต่มันเป็นโลกแห่งความจริง เป็นโลกที่คนมีชีวิตอยู่ต้องดิ้นรนกันต่อไป
คำว่าโลกในภาษาธรรมะนั้นหมายถึงความมืด โลกนั้นมี 2 ด้าน คือโลกภายนอก และโลกภายใน ยิ่งโลกภายนอกอย่างเทคโนโลยีพัฒนาไปมากเท่าไหร่ โลกภายในหรือความมืดในจิตใจของคนเราก็ยิ่งพัฒนามากขึ้นเท่านั้น การที่เรามีมือถือ คอมพิวเตอร์ หรืออินเตอร์เน็ตนั้น อาจจะทำให้ทุกคนใกล้กันอย่างที่ข้อความในโฆษณาชวนเชื่อได้กล่าวไว้ แต่เขาไม่ได้บอกไว้ว่ามันทำให้เราเผชิญหน้าในการแก้ปัญหาน้อยลง ช่องว่างระหว่างความสัมพันธ์กลับมีมากขึ้น ผู้คนสร้างกำแพงให้กันมากขึ้น ผู้คนมีโลกส่วนตัวมากขึ้น และเราจะเห็นแก่ตัวกันมากขึ้น
ชีวิตในเมืองหลวงนั้นคงหนีไม่พ้นตื่นเช้าเจอรถติด หรือเจอผู้คนเบียดเสียดในชั่วโมงเร่งด่วนบนรถไฟฟ้าหรือรถเมล์ พอมาที่ทำงาน บทสนทนาส่วนใหญ่ก็คงจะหนีไม่พ้นหัวข้อของทุนนิยม
บางคนอาจจะยอมควักเงินหลักหมื่นเพื่อให้ทันกระแสเทคโนโลยี แต่เขาอาจจะปฏิเสธในการให้เงินจำนวนเดียวกันเพื่อเป็นทุนการศึกษาแก่เด็ก ด้อยโอกาสคนหนึ่งซึ่งเขาอาจจะสามารถใช้ได้จนจบการศึกษา ฟังดูแล้วผลกำไรที่ลงทุนไปอย่างหลังน่าจะดีกว่าด้วยซ้ำ เพราะมีคุณค่าทางจิตใจมากมายในการยกระดับชีวิตคนๆ หนึ่งให้ดีขึ้น
ดิฉันมีโอกาสไปเป็นอาสาสมัครในสลัม ได้เห็นสภาพบ้านเรือนและความเป็นอยู่ แล้วคิดว่าตัวเองนั้นช่างโชคดีที่เกิดมาเป็นแบบที่เป็นอยู่นี้ ดิฉันเห็นเด็กเร่ร่อนที่ไม่มีโอกาสเรียนหนังสือ แต่ต้องเรียนรู้จากสภาพความโหดร้ายของสังคมเพื่อความอยู่รอดย่านเดียวกัน เขตเดียวกัน อีกด้านหนึ่งคือคอนโดและตึกระฟ้า ผู้คนนิยมของนอกมียี่ห้อ แต่พอข้ามไปอีกฟากหนึ่งของเขตความเป็นอยู่กลับแตกต่างกันโดยสิ้นเชิง ปัญหาความยากจนมากมายกำลังรอการแก้ไข ซึ่งหลายฝ่ายทราบดี แต่เพราะเหตุใดปัญหาจึงยังมีอยู่ การขาดความรู้หรือปัญหาโรคภัยไข้เจ็บของคนเหล่านั้น อาจจะเป็นสาเหตุหลักที่นำไปสู่ความยากจน และความยากจนส่วนใหญ่นำพาไปสู่การก่ออาชญากรรม
กรุงเทพฯนั้น ถ้าวัดตามขนาดแล้ว นับว่าเป็นเมืองเล็กๆ เมืองหนึ่งแต่มีความเหลื่อมล้ำทางสังคมมากมายเหลือเกิน คนๆ หนึ่งอาจซื้อรถคันหรูทิ้งไว้แต่ไม่เคยได้ใช้ ขณะที่เด็กคนหนึ่งอาจต้องการจักรยานคันใหม่แต่ไม่มีเงินซื้อ คนๆ หนึ่งมีเสื้อผ้าเต็มตู้ที่ไม่เคยใส่ ขณะที่เด็กๆ อีกหลายคนดีใจเหลือเกินกับเสื้อผ้ามือสองที่ผู้ใจบุญบริจาคมา คนๆ หนึ่งอาจบ่นว่าไม่มีเงินใช้เพราะว่านำเงินไปผ่อนมือถือรุ่นล่าสุด ขณะที่เงินแค่ห้าร้อยบาทอาจมีค่ามากสำหรับคนอีกหนึ่งคนก็ได้
ท้ายที่สุดแล้วความสุขก็อยู่ในใจของเราเอง และความสุขใดก็ไม่ยิ่งใหญ่เท่ากับการให้โดยไม่หวังผลตอบแทน การที่ได้เห็นสังคมทั้งสองด้านจากประสบการณ์อาสาสมัครของดิฉันช่างสะท้อนใจ นัก คงไม่มีใครอยากเกิดมาในชีวิตที่ย่ำแย่ แต่เราสามารถเลือกได้ เลือกที่จะแบ่งปัน หยิบยื่นให้แก่กัน สิ่งดีๆ ในสังคมยังรอการเกิดขึ้นอยู่เพียงแต่เราลงมือกระทำ
มีคนเคยบอกดิฉันว่าการที่คนเราจะประสบความสำเร็จในชีวิตประกอบไปด้วย สองปัจจัย อย่างแรกคือความขยัน อย่างที่สองคือโอกาส ถ้าคนๆ หนึ่งขยันแต่ไม่มีโอกาสล่ะ คนที่มีโอกาสมากกว่าพร้อมที่จะแบ่งปันโอกาสเล็กๆ น้อยๆ ในชีวิตให้พวกเขาได้หรือไม่
ดิฉันเป็นเพียงคนหนึ่งที่อยากเห็นสังคมน่าอยู่ขึ้นกว่านี้เท่านั้นเอง
