ลำไส้แปรปรวน โรคที่คนมองข้าม

โรคลำไส้แปรปรวน (Irritable bowel syndrome หรือ IBS) เป็นโรคที่พบได้บ่อยโรคหนึ่ง สามารถพบได้บ่อยโรคหนึ่ง สามารถพบได้ทุกเพศทุกวัย แต่มักพบบ่อยในคนวัยทำงาน แต่มักถูกมองข้าม ความจริงแล้วโรคนี้มีรายงานมานานแล้ว และยังไม่มีใครทราบสาเหตุที่แท้จริง แต่บ่อยครั้งพบว่าสัมพันธ์กับคนที่มีความเครียดสูง การวินิจฉัยจึงต้องอาศัยกลุ่มของอาการมารวมๆกันและตัดสาเหตุโรคอื่นๆบางอย่างที่มีอาการคล้ายคลึงกันออกไป โดยที่โรคนี้ผู้ป่วยมักมีอาการปวดท้องเป็นๆหายๆในช่วงเวลาหนึ่ง (โดยทั่วไปอย่างน้อย 3 เดือน)

อาการปวดท้อง มักจะดีขึ้นภายหลังการถ่ายอุจจาระเสร็จ และเมื่อสังเกตที่อุจจาระจะพบว่า ผู้ป่วยมักมีอาการท้องผูกหรือท้องเสียร่วมด้วย ในความเป็นจริงโรคนี้เป็นโรคที่ไม่อันตราย แต่อาจสร้างความรำคาญให้กับผู้ป่วยได้ เพราะมักจะเจ็บๆหายๆ บ่อยครั้งผู้ป่วยมักมีความกังวลกลัวว่าตนเองจะเป็นโรคร้ายแรง เนื่องจากกินยารักษาและพบแพทย์หลายครั้ง แต่อาการไม่หายสนิท ความสำคัญของโรคนี้ จึงอยู่ที่ สิ่งแรก คือ เมื่อวินิจฉัยแล้ว ต้องให้ความมั่นใจกับผู้ป่วยว่า จะไม่เป็นโรคร้ายแรงในอนาคต และสิ่งที่สอง คือ การรักษาจึงมุ่งเน้นไปที่สร้างความเข้าใจ ใช้ยาตามอาการเพื่อลดอาการปวด เพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย

อย่างไรก็ดีสิ่งที่สำคัญที่สุด คือการวินิจฉัยโรค เพราะมีโรคร้ายแรงบางอย่างที่มีอาการคล้ายคลึง กับลำไส้แปรปรวน เช่น มะเร็งลำไส้ใหญ่ ลำไส้อักเสบเรื้อรัง ทำให้บางครั้ง แพทย์จึงจำเป็นต้องทำการตรวจหลายอย่าง เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีอะไรซ่อนอยู่ ก่อนทำการรักษา ซึ่งส่วนใหญ่ ได้แก่ การตรวจอุจจาระ ตรวจเลือด เอ๊กซเรย์ช่องท้องหรืออัลตร้าซาวด์ และการส่องกล้องลำไส้ใหญ่ ขึ้นกับอาการที่ผู้ป่วยมาพบแพทย์ในผู้ป่วยบางรายพบว่า หลังให้ข้อมูลกับผู้ป่วยอย่างเพียงพอ เกี่ยวกับโรคทำให้ผู้ป่วยคลายกังวล อาการของโรคก็จะทุเลาลงโดยปริยาย

 

ขอบคุณข้อมูลจาก นพ. วิชัย อยู่ยงวัฒนา
อายุรแพทย์โรคระบบทางเดินอาหารและตับ