จาก "จอยซ์ ทีเค" สื่อ ชีวิต "ผู้หญิง" หลังลูกกรง
เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว มีข่าว จอยซ์ ทีเค ได้รับอิสรภาพหลังจากต้องปิดฉากชีวิตไร้อิสรภาพอยู่เรือนจำกว่า 8 ปี 9 เดือน ด้วยข้อหาร่วมกันมียาเสพติดให้โทษประเภท 1 ไว้จำหน่ายโดยผิดกฎหมายกับแฟนหนุ่ม
แต่กว่าจะถึงวันที่เธอได้รับอิสรภาพเส้นทางการต่อสู้ของเธอนั้น ยากเข็ญ และ ยาวนาน
จากครั้งแรก ศาลชั้นต้นสั่งจำคุก 8 ปี 1 เดือน ปรับ 3.4 แสนบาท แต่เคราะห์ซ้ำกรรมซัด เพราะศาลอุทธรณ์พิพากษาจำคุก 33 ปี 5 เดือน ปรับ 8 แสนบาท
จนล่าสุด ศาลฎีกาอ่านคำพิพากษา พิเคราะห์เห็นว่าจำเลยกระทำผิดตามฟ้อง แต่ไม่ปรากฏพยานหลักฐานชี้ชัดว่าจอยซ์มีส่วนรู้เห็นกับยาบ้าที่ซุกซ่อนไว้ในบ้านจำนวน 3,740 เม็ด แต่มีส่วนรู้เห็นกับยาบ้าที่ตำรวจล่อซื้อ 300 เม็ด จึงยกประโยชน์ให้จำเลย ศาลจึงสั่งให้บังคับคดีตามศาลชั้นต้น ขณะที่แฟนหนุ่มยังต้องก้มหน้ารับกรรมด้วยอัตราโทษกว่า 33 ปี
เรื่องราวชีวิตของเธอ นับได้ว่าเป็นอุทาหรณ์ให้ใครหลายคนได้ไม่น้อย ยิ่งในห้วงเวลาที่ ยาเสพติด กำลัง ระบาด อย่างหนักในประเทศไทยเช่นนี้
การเข้าเรือนจำไม่ยากกว่าที่คิด แต่ออกยากกว่าที่คิด
รศ.ดร.นภาภรณ์ หะวานนท์ ผู้เขียนหนังสือ ชีวิตที่ถูกลืม เรื่องเล่าของผู้หญิงในเรือนจำ กล่าวขึ้นในงานเปิดตัวภาพยนตร์โทรทัศน์โครงการ ชีวิตที่ถูกลืม เรื่องเล่าจากผู้ต้องขังหญิง ภายใต้โครงการกำลังใจในพระดำริ พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา สถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส และสำนักปลัดกระทรวงยุติธรรม ร่วมกันจัดขึ้นที่อาคารเอ สถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส
เป็นคำกล่าวที่ชวนสะท้านสันหลัง กับความจริงที่ รศ.ดร.นภาภรณ์ ได้ทำการศึกษาผู้หญิงในทัณฑสถาน 420 คน
เมื่อก่อนคุกสร้างมาเพื่อคุมขังผู้ชาย แต่ปัจจุบันมีจำนวนผู้หญิงติดคุกสูงขึ้น สาเหตุส่วนใหญ่มาจากคดียาเสพติด รศ.ดร.นภาภรณ์เผย
คดียาเสพติดมีหลายรูปแบบ ทั้งขายเพราะอยากได้เงินก็มี หรือสามีขายยา ภรรยาไม่รู้ แต่พอตำรวจจับก็ต้องจับทั้งหมด เพราะถือว่าอยู่บ้านเดียวกัน เข้าข่ายสมรู้ร่วมคิด
จากความจริงข้อนี้ สะท้อนให้เห็นว่าจำนวนที่เพิ่มขึ้นของนักโทษหญิง ส่วนหนึ่งมาจากความไว้วางใจคน เพราะมีผู้หญิงจำนวนมาก ติดคุกเพราะผู้ชาย เพราะแฟน สามี หรือเพื่อน ซึ่งพวกเธอบอกว่า นึกไม่ถึงว่าจะต้องมาติดคุกแบบนี้
บางคนการศึกษาดี หน้าตา ผิวพรรณดี แต่ก็ต้องติดร่างแหเข้าไปด้วย เช่น บางคนนั่งกินสุกี้กับเพื่อนอยู่ รู้ว่าเพื่อนมียาเสพติดคิดว่าไม่เป็นไร แต่พอตำรวจเข้าจับกุม ก็จับทั้งหมด ไม่มีใครรอด หรือบางคนนั่งรถไปกับเพื่อน ไม่รู้ว่าเพื่อนขายยา แต่พอตำรวจเข้าจับกุม ก็ไม่รอดเช่นกัน
ผู้เขียนหนังสือบอกว่า คดีแบบนี้เป็น คดีบ้องแบ๊ว ที่ไม่ควรเกิด แต่พอเกิดแล้ว ติดคุกสถานเดียวและโทษร้ายแรงมาก อยากให้ผู้หญิงระวังตัว อย่าไว้ใจใครง่ายๆ เพราะชีวิตในเรือนจำใช่ว่าจะสบาย
แม้กระเป๋าสักใบยังเอาเข้าไปไม่ได้ โดดเดี่ยวเดียวดายเดินเข้าไป ความรู้สึกช่วงแรกๆ มีทั้งกดดัน เหงา เครียด ไม่รู้จะเอาอย่างไรกับชีวิต แม้แต่จะฆ่าตัวตายยังทำไม่ได้ และบรรยากาศในนั้นมีกฎระเบียบสูงมาก รศ.ดร.นภาภรณ์อธิบายถึงความเป็นอยู่ของผู้ต้องขังหญิงที่เธอเข้าไปสัมผัส
อย่างไรก็ตาม แม้จะประสบกับความยากลำบาก หากชีวิตมนุษย์มักมีความมหัศจรรย์ซ่อนอยู่
ผู้ต้องขังหลายคนก้าวข้ามความเจ็บปวด และสามารถหาช่องทางเล็กๆ ทำให้ตัวเองมีความสุขได้ ความสุขเหล่านั้นคือกิจกรรมต่างๆ ที่เรือนจำเปิดโอกาสให้ทั้งการศึกษา การฝึกอาชีพ ที่หลายคนมุ่งมั่นตั้งใจเรียนจนจบการศึกษาขั้น
พื้นฐานไปจนถึงปริญญาโท และบางคนก็เป็นเลิศด้านการตัดเย็บเสื้อผ้า คอมพิวเตอร์ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมื่อได้รับพระกรุณาจากพระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา ที่ทรงผลักดันให้เกิด ข้อกำหนดกรุงเทพ ขึ้น จากทัณฑสถานที่สร้างขึ้นเพื่อผู้ชายมีกฎระเบียบแบบผู้ชาย ก็ได้รับการเอาใจใส่ให้ละเอียดอ่อนกับผู้หญิงมากขึ้น
หลายทัณฑสถานเริ่มตระหนักกับผู้หญิงมากขึ้น สมัยก่อนผู้หญิงประสบปัญหาเรื่องผ้าอนามัย แต่ตอนนี้มีการจัดงบประมาณเพื่อเรื่องนี้โดยเฉพาะ หรือเมื่อก่อนเวลาญาติมาเยี่ยมก็ต้องคุยผ่านกระจก แต่ตอนนี้ก็จัดห้องให้เยี่ยม อีกทั้งหลายเรือนจำเริ่มตื่นตัวเรื่องการดูแลโรคภัยต่างๆ ที่เกี่ยวกับผู้หญิงทั้งมะเร็งเต้านม มะเร็งปากมดลูก
ระบบต่างๆ เปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดี เอื้อต่อผู้หญิงมากขึ้น หากเรือนจำก็คงมิใช่สถานที่ที่น่าเข้าไปอยู่เท่าไหร่นัก
ทางที่ดี วันนี้...ในวันที่ยังมีอิสรภาพอย่างเต็มเปี่ยม ผู้หญิงต้องดูแลตัวเองให้ดี เรื่องนี้เป็นอุทาหรณ์ได้อย่างมาก เพราะใช่ว่าคนที่เข้าไปอยู่ในคุกจะเป็นคนไม่ดี ดังนั้นต้องระวังตัว ถ้ารู้ว่าเพื่อนเราเกี่ยวข้องกับยาเสพติด อย่าไปนั่งรถเขา อย่าไปกินข้าวกับเขา ต้องเลิกคบ เพราะแม้เราจะไม่ยุ่งกับยาเสพติด แต่ถ้าติดร่างแหเข้าไปด้วย ก็ต้องติดคุกอย่างน้อย 5-6 ปี กว่าศาลจะยกฟ้อง กว่าจะพิสูจน์ตัวเองได้ว่าไม่ผิด
การเข้าเรือนจำไม่ยากกว่าที่คิด แต่ออกยากกว่าที่คิด โทษยาเสพติดแรงมาก กว่าจะออกมา 10 ปี ถือว่าเป็นบุญของคนที่เข้าไปเกี่ยวข้องแล้ว ต้องระวังตัว เพราะยาเสพติดเยอะ โทษรุนแรง และกฎหมายที่เกี่ยวกับการสมรู้ร่วมคิดแรงมาก และถูกตีความน่ากลัวมาก รศ.ดร.นภาภรณ์กล่าวย้ำด้วยความห่วงใย
สำหรับภาพยนตร์โทรทัศน์โครงการ ชีวิตที่ถูกลืม มีทั้งหมด 4 เรื่อง 8 ตอน เป็นการนำเสนอและตีแผ่เรื่องราวที่สะท้อนให้เห็นความจริงที่ผู้ต้องขังหญิงประสบเหตุการณ์วิกฤตในชีวิต ออกอากาศทุกวันอาทิตย์ เวลา 22.30-23.00 น. ทางไทยพีบีเอส
ภายใต้ลูกกรงแห่งอิสรภาพ ความลับ จะถูกเปิดเผย