เรื่องระบบท่อที่เจ้าของบ้านควรรู้ก่อนลงมือสร้างบ้าน

การสร้างบ้านนอกจากจะให้ความสำคัญเรื่องการเลือกผู้รับเหมา งานโครงสร้าง การออกแบบ ดีไซน์ทั้งภายในและภายนอกแล้ว “งานระบบท่อ” ก็เป็นอีกเรื่องสำคัญที่เจ้าของบ้านส่วนหนึ่งมักมองข้าม เพราะส่วนใหญ่เรามักจ้างผู้รับเหมาให้ดูแลทั้งระบบให้อยู่แล้ว แต่เนื่องจากระบบท่อจะอยู่คู่กับเราไปตลอด หากเริ่มต้นวางระบบท่อแบบไม่ได้มาตรฐาน การดูแลซ่อมแซมอาจเป็นเรื่องยุ่งยาก ทำลายทัศนียภาพของบ้านและมีราคาสูง ดังนั้นเจ้าของบ้านจึงควรรู้เรื่องระบบท่อก่อนลงมือสร้างบ้านไว้บ้างเพื่อจะได้รู้ว่าผู้รับเหมาใช้ของมีคุณภาพ หรือวางระบบได้มาตรฐานหรือคุ้มกับค่าใช้จ่ายหรือไม่

เลือกวัสดุได้เหมาะสมต่อการใช้งานแต่ละประเภทหรือเปล่า ท่อประปามีทั้งหมด 2 ประเภทคือท่อพีวีซี หรือท่อประปาสีฟ้าแบบที่ใช้งานทั่วไป คุณสมบัติเด่นคือเหนียว และยืดหยุ่นสูง สามารถทนต่อสภาพกรดและด่าง ปลอดภัยจากสารพิษ เหมาะกับงานภายในอาคาร และน้ำที่มีอุณหภูมิไม่เกิน 60 องศาเซลเซียส ท่อพีพีอาร์ (PP-R) ซึ่งมี 2 ประเภทคือท่อพีพีอาร์สำหรับระบบประปาน้ำอุ่น และสำหรับน้ำร้อน คุณสมบัติเป็นฉนวนความร้อนช่วยรักษาอุณหภูมิได้ดี ท่อและข้อต่อเชื่อมเป็นเนื้อเดียวกัน โดยวิธีการให้ความร้อนจากเครื่องเชื่อมนิยมใช้กับงานอาคารสูง ราคาไม่แพง สามารถใช้แทนท่อเหล็กได้

การเลือกท่อควรเลือกสินค้าที่มีแบรนด์น่าเชื่อถือและมีตรามาตรฐานการผลิตอุตสาหกรรม (มอก.)พร้อมตัวเลขบอกขนาดกำกับไว้อย่างชัดเจน หรือท่อประปาที่ได้รับฉลากสีเขียวที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ผลิตจากวัสดุที่คำนึงถึงความปลอดภัยในการใช้งาน

การเดินระบบท่อประปาภายในบ้าน แบ่งได้เป็น 2 ลักษณะคือการเดินท่อแบบลอยตัว คือการวางระบบท่อติดผนังหรือเพดาน การวางระบบท่อในลักษณะนี้มีข้อดีในการดูแลซ่อมบำรุงหรือการติดตั้งงานระบบเพิ่มเติมภายหลัง แต่มีข้อเสียคืออาจไม่เข้ากับบ้านในดีไซน์ต่างๆ เช่นบ้านที่ต้องการความเรียบร้อยในการตกแต่ง เนื่องจากสามารถเห็นได้อย่างชัดเจน แต่เหมาะสมกับบ้านในสไตล์ลอฟท์ (Loft) หรืออินดัสเทรียล (Industrial) และอีกหนึ่งลักษณะ คือ การเดินท่อแบบฝังภายในพื้นหรือผนัง เป็นการวางระบบท่อแบบเจาะสกัดผนังหรือพื้นเพื่อเดินท่อ ก่อนฉาบปูนทับ มีข้อดีคือทำให้บ้านดูเรียบร้อยและสวยงาม แต่ข้อเสียคือการซ่อมแซมและบำรุงรักษามีความยุ่งยากและราคาสูง หรือควรออกแบบให้มีช่องเซอร์วิสหรือช่องชาฟต์ (Shaft) เพื่อให้ง่ายต่อการซ่อมบำรุง

การเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวกับระบบท่อ ก็เป็นเรื่องที่สำคัญไม่แพ้กัน อย่างน้ำยาประสานท่อ ที่มีอยู่ 2 ชนิดด้วยกัน คือ ชนิดเข้มข้น น้ำยามีความหนืดสูง สามารถยึดติดท่อได้อย่างรวดเร็ว และรับแรงดันได้สูง เหมาะกับงานคุณภาพสูง เช่น งานอาคารสูง ส่วนชนิดใสจะมีความหนืดต่ำ ทำให้สามารถใช้งานได้ง่ายขึ้น  เหมาะสำหรับงานบ้านและอาคารทั่วไป ส่วนเทปพันเกลียว  ใช้สำหรับพันเกลียวข้อต่อของท่อ  เพื่อให้การขันเกลียวมีความหนาแน่นมากขึ้น และกันน้ำไม่ให้รั่วซึมออกมา รวมถึงน้ำยาทำความสะอาดท่อพีวีซี  ใช้สำหรับทำความสะอาดท่อเมื่อข้อต่อเปื้อนคราบน้ำมันหรือสารหล่อลื่นต่างๆ ในท่อ ที่เราไม่สามารถใช้มือเข้าไปทำความสะอาดได้ ทั้งหมดนี้ล้วนควรใช้ผลิตภัณฑ์ที่ได้การรับรอง หรือสินค้าที่มีคุณภาพเช่นกัน

การเลือกผู้รับเหมาที่มีความชำนาญและน่าเชื่อถือได้ ควรเลือกผู้รับเหมาที่มีชื่อเสียง พิจารณาจากผลงานที่ผ่านมา การรับประกันผลงาน และควรสอบถามหาข้อมูลจากหลายๆ เจ้า เพื่อเปรียบเทียบทั้งราคาและคุณภาพ และที่สำคัญคือเจ้าของบ้านและผู้รับเหมาควรมีสัญญาว่าจ้างกันอย่างถูกต้อง ชัดเจนและเป็นไปตามกฎหมาย เพื่อให้งานออกมาตามที่ตกลง และหากมีข้อผิดพลาดเจ้าของบ้านจะสามารถดำเนินการทางกฎหมายได้