วิธีป้องกันสนิมไม่ให้เกิดในบ้าน พร้อมสูตรกำจัดคราบสนิม

สนิมคือสิ่งที่หลายคนกลัว เพราะว่าเมื่อเกิดขึ้นแล้วยากที่จะรักษาให้หายได้โดยที่ไม่มีอะไรเสียหาย ถือเป็นปัญหากวนใจของเจ้าของบ้านและผู้อยู่อาศัย เนื่องจากมักเกิดขึ้นโดยที่เราไม่ได้ตั้งตัวโดยเฉพาะในหน้าฝนที่มีความชื้นในอากาศสูงกว่าหน้าอื่น ลองมาดูสาเหตุที่ทำให้เกิดสนิม ประเภทของสนิม รวมถึงวิธีการป้องกันไม่ให้ส่วนต่าง ๆ ของบ้านเกิดสนิมได้ที่นี่

รู้จักกับสนิม

สนิม เป็นปัญหาที่มักพบได้กับส่วนต่าง ๆ ในบ้านที่เป็นเหล็กหรือโลหะทุกชนิด สนิมเกิดจากปฏิกิริยาที่เหล็กทำกับน้ำและความชื้นในอากาศ เหล็กหรือโลหะจะค่อย ๆ แปลสภาพกลายเป็นออกไซด์ และเกิดเป็นไฮเดรตเฟอริกออกไซด์ หรือสนิมเหล็ก ทำให้เหล็กหรือโลหะผุ กร่อน และมีความแข็งแรงลดลง โดยจะเริ่มจากบริเวณหนึ่ง แล้วค่อยขยายลุกลามไปเรื่อย ๆ

ดังนั้น สาเหตุของการเกิดสนิมในบ้านส่วนใหญ่ โดยเฉพาะส่วนต่าง ๆ ในบ้าน หรือเฟอร์นิเจอร์ที่มีส่วนประกอบของเหล็กหรือโลหะคือโดนน้ำ อยู่ในบริเวณที่มีความชื้นสูง หรือแม้แต่อยู่ในบริเวณที่มีไอเกลือเข้มข้น เช่น ตามชายฝั่งทะเล จะกระตุ้นให้เหล็กหรือโลหะกลายเป็นสนิมเร็วขึ้น

สนิมมีกี่ประเภท

สนิมมีด้วยกันหลายประเภท ซึ่งบ่งบอกถึงสาเหตุของปัญหาที่เกิดขึ้น โดยมีรายละเอียด ดังนี้

1. สนิมสีแดง

เกิดจากสภาวะที่เหล็กสูญเสียอิเล็กตรอนเมื่อทำปฏิกิริยาทางเคมีกับน้ำ ส่งผลให้อิเล็กตรอนไปรวมตัวเข้ากับออกซิเจน จนออกมาในรูปของออกไซด์สีแดงเกาะอยู่บริเวณพื้นผิวของเหล็กหรือโลหะ สนิมประเภทนี้มีฤทธิ์กัดกร่อนเนื้อเหล็กได้ค่อนข้างสูง ส่วนใหญ่จะเกิดกับเหล็กหรือโลหะที่อยู่ในบริเวณที่มีปริมาณออกซิเจนและน้ำสูง แต่สนิมชนิดนี้มีความอ่อนตัวสูง สามารถขัดออกและทำความสะอาดได้ง่าย

2. สนิมสีเหลือง

เกิดจากสภาวะที่เหล็กได้รับความชื้นสูงอย่างมาก และความร้อน อาทิ น้ำเดือด เป็นระยะเวลานาน โดยส่งผลให้ออกไซด์ที่เกิดขึ้นบนเหล็กหรือโลหะเป็นสีเหลือง

3. สนิมสีน้ำตาล

เกิดจากสภาวะที่มีน้ำและออกซิเจนสูง แต่มีความชื้นต่ำ สนิมประเภทนี้จะมีลักษณะเป็นหย่อม ๆ กระจัดกระจายบนพื้นผิวเหล็กหรือโลหะ สนิมสีน้ำตาลจะมีลักษณะแห้งมากกว่าสนิมประเภทอื่น และขัดทำความสะอาดออกจากเหล็กหรือโลหะได้ยาก

4. สนิมสีดำ

เกิดจากสภาวะที่มีออกซิเจนสูง แต่มีความชื้นต่ำ ลักษณะของสนิมมีสีน้ำตาลหรือดำ ส่วนใหญ่จะอยู่กระจายตัวทั่วพื้นผิวของเหล็กหรือโลหะเป็นหย่อม ๆ ซึ่งอาจเกิดจากการที่เหล็กหรือโลหะได้รับการปนเปื้อนของสารเคมีบางอย่าง

บริเวณไหนของบ้านที่มักจะเกิดสนิมได้ง่าย

บริเวณบ้านที่มักเกิดสนิมได้ง่าย และพบได้บ่อย คือ พื้นที่ที่มักมีความชื้นเกิดขึ้นได้ง่าย มีตำแหน่งไหนบ้างเช็กได้ที่นี่

1. ห้องน้ำ

แน่นอนว่าเป็นพื้นที่ที่มีเหล็กหรือโลหะเป็นส่วนประกอบ จึงมีโอกาสที่จะเกิดสนิมขึ้นง่ายมาก เพราะว่าน้ำและความชื้นในห้องน้ำคือตัวการสำคัญในการเกิดสนิมได้ เมื่อโดนน้ำมากขึ้นเท่าไหร่ยิ่งมีโอกาสที่จะพบสนิมมากขึ้นเท่านั้น

2. ห้องครัว

อีกหนึ่งส่วนของบ้านที่เกี่ยวข้องกับน้ำ และความชื้นบ่อย ๆ ทำให้โอกาสที่จะพบกับสนิมง่ายมากขึ้นด้วย ซึ่งเกิดได้ทั้งส่วนต่าง ๆ ของห้องครัว รวมทั้งเครื่องครัวต่าง ๆ ที่มีเหล็กหรือโลหะเป็นส่วนประกอบ เช่น กระทะ

3. โรงจอดรถ

พื้นที่นอกบ้านที่ต้องผจญกับน้ำฝน และความชื้นอย่างเต็มที่ จึงเป็นอีกหนึ่งส่วนของบ้านที่มีโอกาสเกิดสนิมขึ้นได้ ไม่ว่าจะเป็นส่วนของโครงสร้างเหล็ก ประตูเหล็ก หรือรั้วเหล็ก

4. สวน

ของตกแต่งสวน รวมถึงเครื่องมือทำสวน หรือเครื่องมือช่างที่มีส่วนประกอบของเหล็กหรือโลหะ มีโอกาสที่จะโดนน้ำฝน หรือน้ำจากการรดน้ำต้นไม้ ทำให้มีโอกาสเกิดสนิมได้ง่าย

วิธีการป้องกันไม่ให้เกิดสนิม

สำหรับวิธีการป้องกันเรื่องของสนิมในบ้านนั้น ทำได้ไม่ยาก และสามารถเริ่มต้นด้วยตัวคุณเองได้ทั้งหมด ดังนี้

1. เคลือบผิวเหล็ก

เคลือบผิวเหล็กด้วยสีเคลือบพ่น สีทา ที่จะทำการเคลือบชั้นผิวของเหล็กไม่ให้เกิดสนิมได้โดยตรง โดยชั้นนอกที่เคลือบจะทำหน้าที่เป็นเหมือนเปลือกหุ้มที่ป้องกันความชื้น และอากาศจะกระทบกับผิวเหล็กหรือโลหะโดยตรง หรือเลือกเหล็กที่ผ่านการชุบดีบุกหรือสังกะสี เพื่อป้องกันน้ำและอากาศจากการสัมผัสเนื้อเหล็กหรือโลหะ แต่ต้องหมั่นเคลือบผิวเหล็กหรือโลหะอย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันสนิมได้นานขึ้น

2. เลือกใช้วัสดุที่เป็นเหล็กกล้า

เลือกใช้วัสดุที่เป็นเหล็กกล้า เพื่อป้องกันการเกิดสนิม ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นมี 2 ประเภทที่แนะนำ คือ

- สแตนเลส โลหะที่ผสมระหว่างเหล็กกับคาร์บอน ทำให้มีความต้านทานต่อการกัดกร่อนสูง จึงไม่เป็นสนิมได้ง่าย นอกจากนี้ก็ยังมีโครเมียมเป็นส่วนประกอบหลักมากถึง 10.5% ทำให้เกิดการสร้างฟิล์มโครเมียมออกไซด์ขึ้นมา และฟิล์มตัวนี้จะช่วยปกป้องไม่ให้มีอะไรมากัดกร่อนสแตนเลสได้ด้วย

- อะลูมิเนียม จริง ๆ แล้ว อะลูมิเนียมเกิดสนิมได้เหมือนเหล็กหรือโลหะอื่น แต่สนิมของอะลูมิเนียมจะมีลักษณะเป็นแผ่นฟิล์มบาง ๆ เคลือบผิวอะลูมิเนียม กลายเป็นกลไกป้องกันสนิมอีกทีหนึ่ง

3. เลี่ยงการใช้งานวัสดุผิดประเภท

หลีกเลี่ยงการใช้งานวัสดุที่เป็นเหล็กหรือโลหะในพื้นที่ที่เสี่ยงต่อการโดนน้ำหรือความชื้นสูง เช่น การทำชั้นเหล็กวางต้นไม้ในสวน

4. เช็ดทำความสะอาดเครื่องมือ

ทุกครั้งหลังจากการใช้งานเครื่องมือช่าง หรือเครื่องมือทำสวน ควรทำความสะอาดเครื่องมือให้เรียบร้อย เช็ดให้แห้ง เพื่อกำจัดน้ำและความชื้น รวมทั้งพ่นน้ำยาป้องกันสนิมเคลือบเครื่องมือเหล่านั้นก่อนเก็บให้ห่างไกลจากน้ำและความชื้น

วิธีกำจัดคราบสนิมในบ้าน

การกำจัดคราบสนิมในบ้านนั้นสามารถทำได้ง่ายมากกว่าที่คิด โดยสิ่งต่าง ๆ ที่อยู่ในบ้าน ดังนี้

1. น้ำส้มสายชู

น้ำส้มสายชู เหมาะกับการจัดการคราบสนิมที่ติดอยู่บนกระทะอย่างมาก โดยวิธีการทำความสะอาดก็ง่าย ๆ คือ นำกระทะมาตั้งไฟพอให้ร้อนจนเกิดควัน จากนั้นปิดไฟ เทน้ำส้มสายชูลงไปพอให้ท่วมคราบสนิม ใช้ฝอยขัดหม้อขัดให้ทั่วคราบสนิมขณะที่กระทะยังร้อนอยู่ จากนั้นซับออกด้วยผ้าหรือกระดาษทิชชู่จนแห้งสนิท ใส่น้ำมันลงในกระทะเล็กน้อย ใช้ผ้าหรือทิชชู่เช็ดอีกครั้ง เท่านี้คราบสนิมก็จะหยุดออกไปแล้ว

2. ผงบอแรกซ์กับน้ำมะนาว

บอแรกซ์อาจฟังแล้วดูน่ากลัว แต่จริง ๆ แล้วมีประโยชน์ในการกำจัดคราบสนิม โดยเฉพาะสนิมที่เกิดบริเวณอ่างล้างจาน หรืออ่างล้างหน้า วิธีการคือผสมผงบอแรกซ์กับน้ำมะนาวให้เข้ากันจากนั้นนำมาทาให้ทั่วบริเวณที่เป็นสนิม ทิ้งไว้จนแห้ง จากนั้นค่อยล้างออก คราบสนิมก็จะหลุดไป แต่เนื่องจากบอแรกซ์เป็นสารอันตรายจึงควรใส่ถุงมือและหน้ากากปิดจมูกก่อนผสมสูตรนี้

3. หัวหอมใหญ่กับกระดาษทราย

หัวหอมใหญ่สามารถใช้กำจัดคราบสนิมได้ด้วย โดยเริ่มจากใช้กระดาษทรายขัดคราบสนิมออกก่อน จากนั้นใช้หัวหอมใหญ่ผ่าครึ่งทาให้ทั่วบริเวณที่เกิดสนิม เสร็จแล้วค่อยล้างออกด้วยน้ำร้อน คราบสนิมก็จะหายไป

4. ผงซักฟอกกับน้ำส้มสายชู

ในบริเวณที่มีคราบสนิมจำนวนมาก อาทิ ประตูเหล็ก หรือรั้วบ้าน สามารถใช้ผงซักฟอกกับน้ำส้มสายชูราดให้ทั่วบริเวณที่เป็นสนิม จากนั้นใช้สก๊อตไบร์ทขัดคราบสนิม แค่นี้คราบสนิมก็หายไปแล้ว

5. น้ำมะนาว

น้ำมะนาวเพียว ๆ ก็สามารถนำมาใช้กำจัดคราบสนิมได้ โดยเฉพาะคราบสนิมที่ติดอยู่ตามเสื้อผ้า วิธีการก็ง่าย ๆ แค่บีบน้ำมะนาวลงบนคราบสนิมบนเสื้อผ้าให้ทั่ว จากนั้นต้มน้ำให้เดือด นำส่วนที่เปรอะคราบสนิมไปขึงบนปากหม้อ เพื่อให้ไอน้ำช่วยขจัดคราบสนิม เสร็จแล้วบีบน้ำมะนาวซ้ำตรงจุดเดิม ก่อนจะนำไปซักตามปกติ คราบสนิมบนเสื้อผ้าก็จะหายไป

สนิมแม้จะเรื่องน่ากลัวหากเกิดขึ้นในบ้าน เพราะหากละเลย หรือไม่ดูแลตั้งแต่ต้นอาจทำให้บ้านเสียหาย ผุพัง และเป็นอันตรายต่อผู้อยู่อาศัยได้ เพราะฉะนั้นจึงควรเฝ้าสังเกตพื้นที่ในบ้าน และรอบ ๆ บ้าน โดยเฉพาะจุดเสี่ยงที่จะเกิดสนิมเพื่อที่จะได้แก้ปัญหาได้อย่างทันท่วงที