“ข้าวกล้อง” เครืองเสวยของพระราชา

เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เสด็จพระราชดำเนินไปทรงร่วมกิจกรรมในโครงการแปลงนาส่วนพระองค์ ที่บ้านบางกระดาน ตำบลบางแตน อำเภอบ้านสร้าง จังหวัดปราจีนบุรี เมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2541 วันนั้นโดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีทรงโดยเสด็จฯ ด้วย อีกทั้งยังทรงร่วมกิจกรรมเกี่ยวข้าวในแปลงนาโครงการ

ในวันนั้น พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงตรัสกับผู้สื่อข่าวที่มาร่วมงานว่า

“ข้าวกล้องมีประโยชน์ ทำให้ร่างกายแข็งแรง ข้าวขาวเม็ดสวย แต่เขาเอาของดีออกไปหมดแล้ว แล้วมีคนบอกว่า คนจนกินข้าวกล้อง เรากินข้าวกล้องทุกวัน เรานี่แหละเป็นคนจน”

จากวันนั้น ผู้คนหันมากินข้าวกล้องมากขึ้น ทั้งเพื่อตามอย่างพระราชาของพวกเขา และเพราะเริ่มหันมาศึกษาคำของพ่อแล้วได้เห็นความจริง เพราะพระราชาของเราท่านรอบคอบและทรงห่วงใยประชาชนของพระองค์เสมอ

ข้าวกล้อง และข้าวซ้อมมือ คือข้าวที่กะเทาะเปลือกแต่ไม่ผ่านการขัดสี สีมัวๆ ขุ่นๆ ของข้าวกล้องนั้นมาจากสีของเยื่อหุ้มเมล็ด ที่อุดมไปด้วยวิตามินและเกลือแร่ที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายจำนวนมาก อาทิเช่น วิตามินบี 1 ป้องกันโรคเหน็บชา แขนขาอ่อนแรง และช่วยแก้อาการอ่อนเพลีย เบื่ออาหาร มีธาตุเหล็ก ป้องกันภาวะโลหิตจางได้มากกว่าข้าวขาวถึง 2 เท่า นอกจากนี้ยังมี วิตามินอี ฟอสฟอรัส ทองแดง และไขมันที่ดีด้วย ไม่มีคอเลสเตอรอล เหมาะสำหรับผู้ที่มีปัญหาไขมันในเส้นเลือดอุดตัน แถมท้ายด้วยเส้นใยอาหาร ช่วยขจัดของเสียและสิ่งที่มีพิษต่อร่างกาย ทั้งช่วยป้องกันมะเร็งลำไส้อีกด้วย

ปลายด้านหนึ่งมีติ่งเนื้อขุ่นๆ ค่อนไปทางด้านข้าง เรียกว่าจมูกข้าวหรือเจิร์ม คือส่วนที่เป็นตัวอ่อน ของเมล็ดข้าว เปรียบเหมือนไข่แดงที่บรรจุวิตามินไว้ เพื่อเตรียมตัวจะเป็นต้นข้าวต้นใหม่ เพราะอย่างนี้จึงเป็นอาหารที่ได้ประโยชน์ต่อร่างกายมาก

“สีของข้าว” ที่หลายคนยังไม่รู้ว่าเกี่ยวพันกับคุณค่าทางโภชนาการด้วยนั้น ถึงวันนี้มีนักวิชาการสืบเสาะหาข้าวพันธุ์พื้นเมืองเพื่อนำมาวิจัย แยกให้เห็นถึงคุณค่าของข้าวพันธุ์ต่างๆ สีต่างๆ ให้เห็นอย่างชัดเจนขึ้น ส่วนหนึ่งเพื่อสนับสนุนให้ชาวนาปลูกข้าวพันธุ์พื้นเมืองไว้บริโภคและเพื่อไว้ขาย รวมทั้งเพื่อเป็นการอนุรักษ์อีกด้วย และสำหรับในแง่สุขภาพแล้วการรับประทานพืชพรรณธัญญาหารในท้องถิ่นที่เราอยู่อาศัย เช่น กินข้าวพันธุ์พื้นเมืองที่ปลูกในจังหวัดของตนเอง ก็เป็นการใช้ชีวิตที่เป็นไปตามธรรมชาติ ซึ่งจะเป็นชีวิตที่มีอายุยืน แข็งแรง และมีความสดชื่นตามมา

ดังนั้นหากขัดเยื่อหุ้มเมล็ด และจมูกข้าวออก ข้าวขาวที่เรากินอร่อยเพราะขาวสวยอยู่ทุกวันนี้ จึงมีแต่แป้งเท่านั้น

นอกจากนี้ ข้าวกล้อง ยังเป็นตัวช่วยลดน้ำหนัก เพราะข้าวหุงสุก 1 ทัพพี มีคาร์โบไฮเดรต 18 กรัม โปรตีน 2 กรัม ให้พลังงาน 80 กิโลแคลอรี แม้ข้าวขัดขาวและไม่ขัดขาวจะมีคาร์โบไฮเดรตและพลังงานใกล้เคียงกัน แต่ข้าวกล้อง หรือข้าวไม่ขัดขาวจะมีค่าดัชนีน้ำตาล (Glycemic Index) ต่ำกว่า

ค่าดัชนีน้ำตาลบ่งบอกถึงความเร็วในการเพิ่มขึ้นของระดับ น้ำตาลในเลือด หลังกินอาหารยิ่งมีค่าดัชนีน้ำตาลสูง แสดงว่า อาหารเหล่านั้นทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ฉะนั้นการกินอาหารที่มีค่าดัชนีน้ำตาลสูง จึงทำให้อ้วนง่าย ยืนยันโดยงานวิจัย ซึ่งตีพิมพ์ใน The American Journal of Clinical Nutrition ที่ระบุว่า อาหารดัชนีน้ำตาลต่ำช่วยให้น้ำหนักลดลงมากกว่าอาหารไขมันต่ำและจำกัดพลังงาน

เพราะอย่างนี้ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช กษัตริย์ผู้ได้รับความเคารพจากคนไทยและคนทั่วโลก จึงทรงมีพระราชดำรัสแนะนำ ให้เราหันมากิน “ข้าวกล้อง”

เรื่องจาก : นิตยสาร ชีวจิต