กลับมาทวงบัลลังก์ในวัย 73 ปี “วิญญู จันทร์เจ้า” ตำนานผู้จัดลิเกไทย

เมื่อร่วม 40 ปีก่อน “วิญญู จันทร์เจ้า” คือผู้หญิงที่สร้างปรากฏการณ์ความนิยมจากรายการวาไรตี้สุดฮอต “รวมดาวสาวสยาม” ใครจะเชื่อว่าจากเด็กบ้านนอกยึดอาชีพแม่ค้าข้าวแกง อยู่ๆ จะกลายเป็นผู้จัดรายการลิเกคนดัง หลังห่างหายไปจากจอแก้วนานถึง 13 ปี วันนี้เธอกลับมารับบทบาทผู้จัดรายการลิเกอีกครั้ง วิญญู จันทร์เจ้าร่วมพูดคุยกับ Sanook! Women ถึงเส้นทางที่ผ่านมาและชีวิตในช่วงวัยเกษียณที่ยังคงมุ่งมั่น และเต็มเปี่ยมไปด้วยอุดมการณ์

เข้าสู่วงการลิเกแบบไม่ทันตั้งตัว

ในยุคที่โทรทัศน์ยังเป็นภาพขาว-ดำ ความบันเทิงมีไม่มากนัก “ลิเก” เป็นหนึ่งในความสุขที่ผู้คนสมัยก่อนเลือกแม่วิญญูก็เช่นกัน เธอหลงเสน่ห์ของลิเกและวัฒนธรรมพื้นบ้านเข้าอย่างจัง จนนำพาให้เธอเข้าสู่วงการลิเกในเวลาอันรวดเร็ว เส้นทางลิเกของแม่วิญญู เริ่มต้นขึ้นเมื่อได้รับโอกาสแสดงลิเกถ่ายทอดสดผ่านโทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทย  ที่โรงละครแห่งชาติ

“ตอนนั้นแม่ยอมรับว่าไม่มีความรู้เรื่องการแสดงแม้แต่น้อย อาศัยเพียงความชอบเท่านั้น แต่โชคดีที่ได้รับโอกาสจากคุณดอกดิน กัญญามาลย์ (ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดงภาพยนตร์ ปี 2555 ) ฝึกสอนการเล่นลิเก พร้อมให้โอกาสขึ้นแสดงร่วมกับดาราดังมากมาย จนชีวิตแม่ค้าเปลี่ยนบทบาทเป็นนักแสดงลิเก และขึ้นแท่นผู้จัดในที่สุด

“มีคนชื่นชอบการแสดงของแม่ ตอนนั้นผอ.ช่อง 9  ถามว่าจัดลิเกไหม? “โอ้ยไม่รู้จักค่ะ หนูจัดไม่เป็น” คุณดำรง พุฒตาล สมัยก่อนก็ดังมาก เขาบอกว่างั้นฉันจ้างคุณวิญญูแล้วกัน อาทิตย์ละ 3,000 บาท 4 อาทิตย์ ได้ 12,000 โอ้โหดีใจ เพราะเป็นแม่ค้าขายข้าวแกงอยู่ ได้เงินเดือนๆ ละหมื่นกว่าบาท  ดีใจว่าเรามีเงินผ่อนบ้านแล้ว”

แม่วิญญูเล่าต่อว่าตอนนั้นใช้ชื่อ วิญญู จันทร์เจ้า แขวนป้ายเป็นผู้จัด โดยมีคุณดำรง พุฒตาล คอยหาหาสปอนเซอร์ให้ และเหมือนโชคจะเข้าข้างเมื่อสามีของแม่วิญญูสนิทกับคุณพ่อลิเกเงินล้าน “สมศักดิ์ ภักดี” จึงได้พระเอกคิวทองคนนี้มาร่วมงานด้วย  ทุกอย่างเหมือนจะไปได้ด้วยดี แต่กลับต้องสะดุด

ชีวิตพลิกผันกลายเป็นผู้จัดเต็มตัว

ในขณะที่แสดงลิเกออกอากาศไประยะหนึ่ง คุณดำรง พุฒตาล บอกว่ารายการขาดทุนขอไม่ทำต่อแล้ว ตอนนั้น ชีวิตผู้จัดรับเงินรายเดือนต้องเปลี่ยนสถานะทันที  แม่วิญญูต้องวิ่งหาโฆษณา ไปขอร้องเอเจนซี่โฆษณา แม่วิญญูบอกว่า ตัวเองไปขายเวลาเอเจนซี่ได้มา 2 นาที ขายเวลาได้อีกจากตะขาบ 5 ตัว ยาหม่อง ฯลฯ  ทำให้มีโอกาสได้ทำรายการต่อ จนรายการก็ค่อยๆ ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้น แม่วิญญูจึงผลิตรายการใหม่ๆ ป้อนสถานีต่างๆ ทั้งรายการลิเก รายการวาไรตี้มากมาย เรียกว่าในขณะนั้นถือเป็นยุคทอง ของแม่วิญญู เลยก็ว่าได้

 “แต่ก่อนโฆษณาไม่มีนะ VTR เขาตั้งโต๊ะ มาชูป้าย ยาหม่อง ยาตะขาบ แบบนี้ นั่นล่ะ”

“รวมดาวสาวสยาม” รายการวาไรตี้ดังสุดแห่งยุค

รวมดาวสาวสยามเป็นรายการวาไรตี้ที่ ออกอากาศทางช่อง 5 ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2522 โดยเนื้อหาของรายการมีความหลากหลาย สามารถเข้าถึงผู้ชมจนได้รับความนิยมอย่างสูง จุดเด่นของรายการอยู่ที่ ความหลากหลายและความแปลกใหม่ของรายการ

แม่วิญญูย้อนเล่าให้ฟังว่า สาเหตุที่ทำให้รายการวมดาวสาวสยามดัง คือการรีวิวเพลง เริ่มต้นจากนำบทเพลงจักรยานคนจน ของ ยอดรัก สลักใจ  มารีวิวประกอบเพลงโดยใช้ตัวแสดงจริง ใส่บรรยากาศ สร้างฉาก ร้อยเรียงเป็นเรื่องราว ด้วยความแปลกใหม่ทำให้รายการได้รับความนิยมอย่างสูง เมื่อกระแสต่างชื่นชอบแม่วิญญูจึงนำเพลงดังอื่นๆ มารีวิวประกอบเพลงมากมาย จนทำให้รายการได้เพิ่มเวลาออกอากาศ จะบอกรีวิวเพลงในสมัยก่อนเป็นต้นแบบของมิวสิควีดีโอในปัจจุบันก็ว่าได้

ห่างหายจากวงการเพราะอิ่มตัว แต่กลับมาเพราะ “ใจอยาก”

เมื่อถึงจุดสูงสุดก็ต้องมีวันที่ร่วงโรย ไม่เว้นแม้แต่รายการที่ได้รับความนิยมของแม่วิญญู “มรสุมหลายเรื่อง รายการรวมดาวก็ตันทำให้รายการและธุรกิจเริ่มถอยหลังเข้าคลอง แม้บริษัทเพลงจะจ้างให้เอาแผ่นเพลงมาเปิด แต่ก็ยังขาดทุน ประกอบกับลูกกำลังเล็ก เลยมาทำธุรกิจด้านอสังหาริมทรัพย์ ความนิยมลิเกเริ่มจางลงด้วย เลยขอหยุดพักบ้าง”

ส่วนสาเหตุที่กลับมาจัดรายการลิเกอีกครั้งเป็นเพราะอยากสืบสานลิเกให้ยาวนานที่สุด

“ทางช่อง 5 อยากส่งเสริมและอนุรักษ์วัฒนธรรมไว้ เขาติดต่อมาว่าจัดลิเกได้ไหม คุณวิญญูพร้อมไหม จะให้เริ่มเดือนกันยายน เรารับปากทันที เพราะใจอยากจะอนุรักษ์ไว้ ประกอบกับห่างเหินมานาน เชื่อไหมแม่ไม่เป็นลิเกนะ แต่แค่เพลงปี่พาทย์ขึ้นมาน้ำตาแม่ไหลเลย”

ท้ายที่สุดแม่วิญญูทิ้งท้ายเรื่องลิเกไว้อย่างน่าสนใจ“ลิเกเนี่ยถ้าไม่ช่วยกันจริงๆ จังๆ  ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน แม่ก็ว่ายาก เดี๋ยวนี้เริ่มมีคนบ่น ลิเกดังหลายคณะจะเล่นดนตรีหลอกก่อน  และก็เน้นโชว์เครื่องประดับ ไม่ค่อยเป็นเรื่องเป็นราว คนดูก็จะเบื่อ  อย่างเด็กๆ รุ่นใหม่แม่ก็จะบอกเสมอไปเล่นที่ไหนให้อนุรักษ์แบบเดิมไว้”