ทำไม?.. จึงควรทำหมันกระต่าย

 

 

ปัจจุบันมีคนเริ่มนิยมเลี้ยงกระต่ายเพิ่มมากขึ้น ยิ่งไปกว่านั้นพบว่ามีกระต่ายจำนวนไม่น้อยที่เป็นพันธุ์นำเข้ามาจากต่างประเทศเช่น Lop ชนิดต่างๆ ซึ่งกำลังเป็นที่นิยมอย่างมากในตอนนี้ ส่วนเรื่องของราคาก็มีตั้งแต่หลักร้อยจนถึงหลักพันตามแต่ความสมัครใจของผู้เลี้ยง เพราะกระต่ายมักจะให้ลูกไวและจำนวนมากจึงสามารถเลี้ยงเพื่อเป็นเพื่อนหรือเพาะพันธุ์ก็ได้ในหัวข้อนี้จะกล่าวถึงกระต่ายในกลุ่มที่เลี้ยงเพื่อเป็นสัตว์เลี้ยง

เพราะเป็นเรื่องการคุมประชากรกระต่ายเนื่องจากมีผู้เลี้ยงกระต่ายจำนวนมากที่เลี้ยงกระต่ายปล่อยรวมกันทำให้เกิดจำนวนกระต่ายเพิ่มมากขึ้นจนบางครั้งทำให้ดูแลได้ไม่ทั่วถึงทำให้เกิดปัญหาอื่นๆ ตามมาเช่น กัดกันหรือการติดเชื้อที่ระบบต่างๆอัน

เนื่องมาจากสิ่งแวดล้อมที่อยู่อาศัย ประการสำคัญอีกอย่างคือ กระต่ายเพศเมียที่โตเต็มที่ประมาณ 60%มักจะพบปัญหาในโรคระบบสืบพันธุ์ เช่น ท้องเทียม มดลูกอักเสบหรือซีสที่รังไข่ได้เช่นกันกระต่ายทำหมันแล้วจะมีสุขภาพและอายุยืนกว่ากระต่ายปกติ

เนื่องจากการทำหมันได้ตัดความเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็งระบบสืบพันธุ์ในกระต่ายเพศเมีย เช่น มะเร็งรังไข่มดลูกรวมถึงเต้านม ส่วนกระต่ายเพศผู้การทำหมันจะช่วยลดความก้าวร้าวอันเป็นผลมาจากฮอร์โมนเพศลง จะพบว่าการต่อสู้กันเองในฝูงจะลดลงทำให้ลดปัญหาการกัดกันได้

 

 

โดยปกติพบว่าหลังการทำหมันกระต่ายจะสงบนิ่งมากขึ้นทั้งด้านอารมณ์และร่างกาย ผู้เลี้ยงบางคนสังเกตพบว่าหลังทำหมัน กระต่ายมีนิสัยน่ารัก และเป็นมิตรมากขึ้น พฤติกรรมก้าวร้าวเช่น วิ่งชน ขู่ หรือกัดเจ้าของหายไป รวมทั้งพฤติกรรมการขุด ทำลายกัดแทะสิ่งของภายในบ้านก็ลดลงไปมาก

กระต่ายเป็นสัตว์สังคม ถึงแม้จะเลี้ยงแยกตัวเดียวได้แต่การอยู่เป็นคู่หรือมากกว่านั้นน่าจะดีกว่า เพราะจะได้ยังคงสัญชาตญาณและทักษะให้ใกล้เคียกับธรรมชาติได้ระดับหนึ่งเมื่ออยู่รวมเป็นกลุ่ม และจากการทำหมันก็จะได้ลดข้อจำกัดที่ต้องแยกเลี้ยงไปได้

เพราะเป็นการคุมประชากรที่ดีที่สุดอย่างไรก็ตามการนำกระต่ายไปทำหมันควรตรวจสอบให้แน่ใจว่าสัตวแพทย์ที่จะทำหมันเป็นผู้มีประสบการณ์ในการทำหมันกระต่าย จากการศึกษาพบว่าประมาณ 1%ของกระต่ายที่นำไปทำหมันต้องเสียชีวิตจากการวางยาสลบอย่างไรก็ตามการผ่าตัดทำหมันกระต่ายก็ไม่ใช่เรื่องน่ากลัวแต่อย่างใดยังคงมีความปลอดภัยสูง จัดเป็นเรื่องปกติและมีความเสี่ยงเหมือนเช่นที่นำสุนัขหรือแมวไปทำหมัน เพียงแต่ควรทำโดยสัตวแพทย์ที่มีประสบการณ์เท่านั้น

อายุของกระต่ายที่เริ่มทำหมันได้ก็ คือ ช่วงที่เข้าสู่วัยเจริญพันธุ์หรือโตเต็มวัย ตัวเมียจะเริ่มที่อายุประมาณ 4 เดือนขึ้นไปแต่สัตวแพทย์มักรอจนอายุประมาณ 6 เดือนขึ้นไปจึงค่อยทำหมันเพราะความเสี่ยงเรื่องการวางยาในกระต่ายโตจะมีน้อยกว่า ส่วนเพศผู้เริ่มทำหมันที่อายุประมาณ 3.5 เดือน

แต่สัตวแพทย์มักจะทำให้ที่อายุประมาณ 5 เดือนขึ้นไปอย่างไรก็ตามควรทำหมันกระต่ายที่อายุไม่เกิน 2 ปีเพราะเป็นช่วงอายุที่กำลังแข็งแรงดีและมีความเสียงทั้งในเรื่องของการวางยาสลบและอุบัติการณ์ของการเกิดโรคมะเร็งระบบสืบพันธุ์น้อย แต่ถ้าอายุเกิน 2 ปีก็สามารถทำได้

แต่ควรตรวจเลือดและร่างกายให้ละเอียดก่อนทำการวางยาสลบเพื่อผ่าตัดทำหมัน โดยทั่วไปกระต่ายอายุประมาณ 6 ปีขึ้นไปจัดเป็นกระต่ายแก่ ฉะนั้นการวางยาสลบหรือการผ่าตัดถือว่ามีความเสี่ยงสูงมาก วิธีการวางยาสลบที่เหมาะสมและดีที่สุดคือ การดมยาสลบ