การจัดขบวนขันหมากในพิธีแต่งงาน
สำหรับใครที่กำลังจะมีพิธีแต่งงาน การจัดขบวนขันหมากก็ถือเป็นพิธีแต่งงานตอนช่วงเช้าที่มีสำคัญสำหรับประเพณีไทย เป็นพิธีที่จะจัดต่อจากพิธีสงฆ์ในช่วงเช้า เมื่อพิธีสงฆ์เสร็จลง ฝ่ายเจ้าบ่าวจะจัดขบวนขันหมาก เพื่อไปยังบ้านเจ้าสาว โดยการจัดและการเคลื่อนขบวนจะเป็นไปตามฤกษ์ที่จัดเตรียมกันเอาไว้ โดยญาติทางฝ่ายเจ้าบ่าวจะเตรียมจัดขบวนเอาไว้ก่อนแล้ว เมื่อทางเจ้าบ่าวเสร็จจากพิธีสงฆ์ก็พร้อมที่จะเคลื่อนขบวน เพราะโดนมากแล้วฤกษ์ยามต่างๆ จะไม่ห่างกันมากนัก โดยขบวนขันหมากนั้นจะมีดังนี้
- เจ้าบ่าว จะเป็นคนนำหน้าขบวน โดยเจ้าบ่าวจะต้องถือช่อดอกไม้และพานธูปเทียนแพรด้วย ตามด้วยผู้ใหญ่ฝ่ายเจ้าบ่าว เมื่อมาถึงบ้านเจ้าสาว ผู้ใหญ่ฝ่ายเจ้าบ่าวจะออกมารับหน้า แทนเจ้าบ่าว
- ตามด้วยพ่อแม่เจ้าบ่าว เป็นผู้ถือซองเงิน
- คนถือคู่ต้นกล้วย และต้นอ้อย
- ขันหมากเอก
- คู่พานขันหมากพลู
- พานขันหมากเงินสินสอด พานทองหมั้น
- พานแหวนหมั้น พานธูปเทียนแพ
- คู่พานผ้าไหว้
- ขันหมากโท
- คู่พานขาหมู
- คู่พานวุ้นเส้น
- คู่พานมะพร้าว
- คู่พานกล้วยหอม ส้ม และชมพูเพชร
- คู่พานส้มโอ
- คู่พานขนมมงคล 9 อย่าง ได้แก่ 1. ขนมถ้วยฟู 2.ขนมชั้น 3.ขนมทองหยิบ 4.ขนมทองหยอด 5. ขนมเม็ดขนุน 6. ขนมฝอยทอง 7. ขนมจ่ามงกุฎ 8. ขนมเสน่ห์จันทร์ 9. ขนมทองเอก
- คู่พานขนมเสน่ห์จันทร์หรือขนมเปี๊ยะ
- คู่พานขนมกล่อง
- ปิดท้ายด้วยขบวนรำ
ในขบวนแห่ขันหมากนั้นมักจะมีขบวนรำเพื่อเพิ่มความรื่นเริงและความครึกครื้นให้กับงาน ในขบวนจะมีการตีกลองยาว ร้องรำ และโฮร้อง กันมาตลอดทาง เหมือนเป็นการประกาศให้รู้ว่าบ้านนี้กำลังมีงานรื่นเริงมีพิธีแต่งงาน และเมื่อขบวนขันหมากมาถึงที่บ้านเจ้าสาวแล้ว เจ้าบ่าวที่นำขบวนอยู่ก็จะถอยไปด้านหลังแล้วให้ญาติผู้ใหญ่เป็นคนออกมารับหน้า รวมถึงคนถือคู่ต้นกล้วย ต้นอ้อย ก็จะถอยไปอยู่ด้านหลังหน้าขบวนรำ สำหรับที่บ้านเจ้าสาวก็จะมีการเตรียมการกั้นประตูเงิน และประตูทอง แต่ในสมัยก่อนหรือบางที่ก็จะจัดให้มีกันถึง 3 ประตู ได้แก่ ประตูนาก ประตูเงิน และประตูทอง โดยแต่ละประตูจะใช้เป็นสร้อยในการกั้นประตู เช่น ประตูนากก็จะเป็นสร้อยนาก ประตูเงินก็จะเป็นสร้อยเงิน ประตูทองก็จะใช้เป็นสร้อยทอง
สำหรับพิธีในช่วงนี้เจ้าสาวจะรออยู่ข้างในบ้าน จะไม่ได้รับอนุญาตให้ออกมาด้านนอก เมื่อเจ้าบ่าวผ่านประตูต่างๆ ไปได้แล้ว ก็จะมีญาติผู้ใหญ่ทางฝ่ายเจ้าสาวจะเป็นผู้มารับขบวนขันหมาก และจะเข้าสู้พิธีการสู่ขอต่อไป
