รัชกาลที่ 9 ทรงเสวย ข้าวกล้อง ทุกวัน เพราะมีประโยชน์

ข้าวกล้องเป็นข้าวที่เกิดจากข้าวสายพันธุ์ใดก็ได้ทั้งนั้น แต่ต้องเป็นข้าวที่ผ่านการขัดสีเพียงครั้งเดียว หรือเป็นข้าวที่ถูกกะเทาะแค่เพียงเปลือกออกเท่านั้น โดยลักษณะของข้าวกล้องที่ได้จะเป็นข้าวที่ยังคงมีจมูกข้าวและเยื่อหุ้มเมล็ดข้าวที่มีสีน้ำตาลติดอยู่กับเมล็ด แต่สำหรับข้าวที่เป็นเมล็ดสีขาวๆ ที่เรากินกันเป็นประจำ คือ ข้าวที่ผ่านกระบวนการขัดสีอยู่หลาครั้งจนจมูกข้าวและเยื่อหุ้มหลุดออกไปจนหมด จนกลายเป็นเมล็ดข้าวสีขาวที่เหลือคุณค่าทางโภชนาการอาหารน้อยมาก

ซึ่งข้าวกล้องถือว่าเป็นข้าวที่มีจุดเด่นมากในด้านโภชนาการแต่อาจมีรสชาติที่ออกมันๆ ไปนิดหนึ่ง โดยที่บางคนอาจไม่ชอบสักเท่าไหร่ แต่สำหรับพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช นอกจากพระองค์จะทรงให้ความสำคัญต่อชาวนาและเกษตรกรไทยมากแล้ว พระองค์ยังเห็นคุณค่าของข้าวมากด้วยเช่นกัน โดยเฉพาะในเรื่องของการเลือกเสวยข้าวกล้อง เนื่องจากพระองค์อยากให้คนไทยเห็นคุณค่าข้าวไทย จึงทรงเสวยข้าวกล้องเป็นพระกระยาหารหลักทุกวัน
เพื่อให้ประชาชนไทยหันมาสนใจในข้าวกล้องของชาวนามากขึ้นนั่นเอง โดยพระองค์ทรงเคยให้พระราชดำรัสเกี่ยวกับข้าวกล้องไว้ว่า

 “ข้าวที่ออกเป็นสีลักษณะนี้เป็นข้าวที่มีประโยชน์ อย่างข้าวกล้อง คนไทยส่วนใหญ่ไม่ค่อยกินกัน เพราะเห็นว่าเป็นข้าวของคนจน ข้าวกล้องมีประโยชน์ทำให้ร่างกายแข็งแรง ข้าวขาวเม็ดสวย แต่เขาเอาของดีออกไปหมดแล้ว มีคนบอกว่า
คนจนกินข้าวกล้อง เรากินข้าวกล้องทุกวัน เรานี่ก็คนจน” (พระราชดำรัส พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พระราชทานแก่สื่อมวลชน เมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2541)

 

 โภชนาการอาหาร “ข้าวกล้อง” คนจน
ข้าวกล้องไม่ได้มีเพียงสีของข้าวที่ดูแปลกตาเท่านั้น แต่ในสีที่ไม่น่ารับประทานต่างก็อัดแน่นไปด้วยโภชนาการอาหารอยู่มาก ไม่ว่าจะเป็น โปรตีน ที่เมื่อเปรียบเทียบกับข้าวที่ขัดขาวแล้ว โปรตีนในข้าวขาวจะสูญหายไปกว่า 30 เปอร์เซ็นต์เลยทีเดียว ซึ่งโปรตีนจัดเป็นสารอาหารที่ช่วยเสริมสร้างส่วนที่สึกหรอได้เป็นอย่างดี

นอกจากนี้ในข้าวกล้องยังมีแร่ธาตุอีกมากมายที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย ทั้ง วิตามินบีรวม ซึ่งจะช่วยป้องกัน และบรรเทาอาการอ่อนเพลีย แขน ขา ไม่มีแรง ปวดกล้ามเนื้อ โรคผิวหนังบางชนิด บำรุงสมอง วิตามินบี 1 ช่วยป้องกัน โรคเหน็บชา วิตามินบี 2 ช่วยป้องกันโรคปากนกกระจอก ไนอะซิน หรือ วิตามินบี 3 เป็นสารอาหารที่มีส่วนร่วมในการเผาผลาญคาร์โบไฮเดรต ไขมัน และโปรตีน ช่วยควบคุมการทำงานของสมองและระบบประสาท สำหรับ ฟอสฟอรัส เมื่อได้มาอยู่ร่วมกันกับ แคลเซียม จะยิ่งช่วยเสริมสร้างกระดูกและฟันให้ดียิ่งขึ้น

นอกจากนี้แคลเซียมยังช่วยป้องกันไม่ให้เป็นตะคริวอีกด้วย ส่วนใน ทองแดง นอกจากจะช่วยให้กระดูกและผนังหลอดเลือดมีความแข็งแรงแล้ว ยังช่วยสร้างคอลลาเจนให้ร่างกายได้เช่นกัน ธาตุเหล็ก ช่วยป้องกันโรคโลหิตจางแถมยังทำ ให้ผิวดูเรียบเนียนขึ้นเรื่อยๆ สำหรับ ไขมัน ในข้าวกล้องถือเป็นไขมันที่ดี ไม่มีคอเลสเตอรอล และยังให้พลังงานแก่ร่างกายได้ดีสุดๆ และสุดท้ายคือ ข้าวกล้องยังเป็นอาหารที่มีกากอาหารมาก ซึ่งจะทำให้ท้องไม่ผูก และช่วยป้องกันมะเร็งในลำไส้อีกด้วย

 

ข้าวกล้องที่ดีต้องไม่มีรอยแตกหรือแหว่งที่ปลายเมล็ด
เพราะในส่วนนี้คือจมูกข้าวที่อุดมไปด้วยสารอาหาร ส่วนสีของเมล็ดข้าวต้องออกไปในทางสีน้ำตาลอ่อน ซึ่งความอ่อนเข้มของสีข้าว มักจะขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ข้าวที่แตกต่างกัน แต่ถ้าข้าวมีสีเขียวอ่อน ๆ ติดอยู่ แสดงว่าใหม่สดเพิ่งเก็บเกี่ยวมาใหม่ ๆ และควรเลือกข้าวกล้องที่ตากหรืออบจนแห้งสนิท เพื่อไม่ให้ข้าวเกิดกลิ่นอับชื้น ไม่มีมอด และไม่ขึ้นรา โดยส่วนใหญ่ข้าวกล้องมักจะเก็บไว้รับประทานได้ภายใน 2-3 สัปดาห์ เนื่องจากอายุของข้าวกล้องจะสั้นกว่าข้าวขาว

 

ข้าวกล้องต้องหุงนานกว่าข้าวขาว
การซาวน้ำหรือล้างข้าวควรทำเพียงน้ำเดียว และไม่ควรแช่ข้าวทิ้งไว้นาน ควรแช่ไว้ประมาณ 5-10 นาทีก็เพียงพอ เพื่อไม่ให้สารอาหารละลายหายไป จากนั้นให้ใช้ปริมาณน้ำในการหุงข้าวมากกว่าการหุงข้าวขาว เพราะข้าวกล้องมีเยื่อหุ้มเมล็ดที่ทำให้ดูดซึมน้ำได้และใช้เวลาในการหุงที่นานกว่า